برهان

شامل: مقدمه علم خداشناسی و موضوع آن فطری بودن شناخت خدا امکان استدلال برهانی بر وجود خدا برهان لمی و انی

ارسطو مانند افلاطون جایگاه ویژه ای در تاریخ تفکر بشری دارد. آثار ارسطو از روزگاری که منتشر شدند تا به امروز، همواره در معرض شرح و تفسیرهای گوناگونی قرار گرفتند

نگارنده در این نوشتار ضمن اشاراتی کوتاه به دو عنصر عقل و استدلال فلسفی و فطرت و گرایش قلبی، به راه ساحتهای گوناگون روانی بشر پرداخت و با بیان این که اصولا غرب در مسائل خداشناسی عملا به عناصر روانی تکیه کرده است، با استناد به روایات، عناصر دخیل در راه روان شناختی را مطرح کرده است

متفکران الهی راههای مختلفی بر اثبات وجود خدا اقامه کرده اند. یکی ازاین راهها، برهان حرکت می باشد. در قسمت قبل دیدگاه بعضی از فیلسوفان از جمله افلاطون، ارسطو، و توماس آکویناس را در این باره مطرح کردیم واینک نوبت آن است که دیدگاه بعضی از فیلسوفان اسلامی را ارائه دهیم.

نگارنده در این مقاله، طی مقدماتی مناسب، با اشاره به یک نقد جدی نسبت به استدلالهای دینی، سعی کرده است طریق کشف و شهود را به طریق استدلال نزدیک کند و آنگاه به تقویت و تاکید بر طریق کشف پرداخته است; البته بدون این که از صلابت طریق استدلال و براهین اثبات خدا ذره ای بکاهد، تاثیر ملموس تر طریق کشف و راه دل را برجسته نموده و بدین ترتیب توصیه می نماید که ...

در گفتار پیش معلوم شد که مقصود حکمای اسلامی از نفی برهان از حق مطلق یا واجب الوجود، نفی برهان لمی است، نه انی

از اساسی ترین مسائل تاریخ اندیشه بشر، مسأله اثبات خداست. مهم ترین رسالت پیامبران الهی، هدایت مردم به سوی معرفت خداوند عالم است. این مقاله، به یکی از دلایل وجود خداوند پرداخته و در پی پاسخ این پرسش هاست: فطرت چیست؟ فطریات کدام هاست؟ ویژگی ها و اقسام آن ها چیست؟ آیا دلیلی بر وجود فطرت و فطریات می توان یافت؟ آیا فطرت دلیل بر وجود خداوند است؟

در یکی از از شماره های گذشته مجله پیرامون برهان نظم به گونه گسترده سخن گفتیم و «نظم » را چنین تعریف کردیم:

«و من اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا» (1)

متکلمان و فلاسفه اسلامی، تقریبهای گوناگونی را برای برهان امکان ارائه کرده اند که هر یک، دلیل مستقلی است