مریم سالک زمانی؛ کارشناس ارشدعلوم تغذیه اداره کل استاندارد وتحقیقات صنعتی استان آذربایجان شرقی
مقدمه
علیرغم فعالیت هایی که در جهت مبارزه با دخانیات صورت می گیرد، استفاده از سیگار همچنان یکی از مشکلا ت مربوط به نوجوانان وجوانان می باشد. بیشتر افراد سیگاری از دوران نوجوانی به نیکوتین وابسته می شوند و در دوران بزرگسالی در معرض خطر بیماری های مزمن همراه با آ‌سیب های اکسیداتیو دائمی قرار می گیرند.
نیکوتین اثرات ضد افسردگی و هیپرمتابولیکی دارد و به همین سبب استفاده از آ‌ن در دوران نوجوانی خطرات بهداشتی فراوانی دارد وضمن ایجاد وابستگی، ازیک طرف ترک سیگاررا مشکل می کند و از طرف دیگر باعث بروز مشکلا ت و پیدایش اضافه وزن هنگام ترک آ‌ن می شود. مقاله حاضر نگاهی دارد به ارتباط بین تغذیه، سلا متی و سیگار.
آ‌غاز اعتیاد به سیگار
سیگار عامل مهم مرگ ومیراست وبا اتیولوژی بیماری های ناتوان کننده ای که در بزرگسالی گریبان گیر افراد می گردد، ارتباط تنگاتنگی دارد. برخی چنین تصور می کنند که سیگار از نگرانی های بهداشتی دوران بزرگسالی است، اما باید گفت که واقعیت غیر از این است و بیشتر سیگاری ها از دوران نوجوانی به نیکوتین وابسته می شوند. بر اساس آ‌مارهای موجود در آ‌مریکا هر روز 3000 کودک شروع به کشیدن سیگار می کنند.
سیگار برای سلا متی و طول عمر زیان آ‌ور است وخطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را تا 150 درصد و سرطان ریه را تا 2000 درصد افزایش می دهد و در پیدایش بیماری های تنفسی، دیابت، زخم معده و پوکی استخوان نیز دخالت دارد. پیدایش نگرشی مثبت به سیگار در دوران نوجوانی باعث می شود نوجوانان سیگار کشیدن را شروع نمایند. پس از گذشت 2 سال استفاده از سیگار، عادت مضر استعمال سیگار به صورت عادتی دائمی و روزانه در می آ‌ید و ترک آ‌ن مشکل می شود چرا که مهم ترین ترکیب موجود در سیگار یعنی نیکوتین شدیدا اعتیادآ‌ور است.
اثرات فیزیولوژیکی استفاده از سیگار
نام شیمیایی نیکوتین، 3-(1– متیل –2 پیرولیدیل) می باشد. پیریدین ماده ای محرک است که با رهاسازی کاتکول آ‌مین ها اثرات پیچیده خود را بر سیستم عصبی وارد می سازد و با فعال کردن سیستم عصبی سمپاتیک سبب افزایش ضربان قلب، فشارخون، حجم ضربه قلبی و جریان خون می شود. تقریبا 31 درصد نیکوتین یونیزه نمی شود وبه سهولت از غشاهای سلولی می گذرد و در سیستم عصبی مرکزی با آ‌ستیل کولین پیوند می یابد.
نیکوتین به سهولت وارد مغز می شود و به سرعت در بافت های دیگربدن پخش می شود. نیکوتین خاصیت ضد افسردگی دارد و آ‌نزیم منو آ‌مین اکسیداز ا را مهار می نماید. این آ‌نزیم سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین را اکسیده می کند. ترک سیگار باعث عدم مهار این آ‌نزیم شده و در نتیجه میزان نوراپی نفرین وسروتونین درجریان خون تقلیل می یابد و تغییرات رفتاری ایجاد شده در نتیجه آ‌ن، ترک سیگار را مساله ای پرچالش می کند. مطالعات انجام یافته حاکی از آ‌ن است که نیکوتین شدیدا اعتیادزاست وترک سیگار از ترک هرویین یا کوکایین نیز مشکل تر است...
برای خواندن بخش دوم- سیگار، آتشی بر خرمن سلامت- اینجا کلیک کنید.
