با تغییر فصل، هر روز میوههای نوبرانه، جای خود را به یکدیگر میدهند. برخی از این میوهها، ارزش تغذیهای چندانی ندارند و فقط تازگی آنهاست که جلب توجه میکند اما برخی دیگر مانند بستهای از یک قرص مکمل هستند که مواد مغذی بسیاری را وارد بدن خواهند کرد که البته یکی از آن بهترینها، توتفرنگی است.
خوشبختانه، درباره این میوه کمتر میتوان کسی را یافت که از خوردنش امتناع کند، به طوری که بدغذاترین بچهها هم در برابر این میوه بسیار سست هستند و تا ته ظرفش را در نیاورند، دست از خوردن نمیکشند. البته اگر این مطالب را نیز در نظر بگیرید، بهعنوان دارو هم که شده خود را در فصلی که این میوه در دسترس است، مجبور میکنید که حتما چند عدد از آن را در ظرف میوه عصرانهتان بگذارید.
اما همیشه بر سر مصرف این میوه صحبتهای ضد و نقیضی وجود دارد مبنی بر آنکه سموم دفع آفاتی که به این میوه زده میشود، با شستشوی سطحی این میوه از میان نمیرود و اینکه چون این میوه در تماس مستقیم با خاک رشد پیدا میکند، باید آن را چهطور شستشو داد تا کمترین آلودگی نداشته باشد. توت فرنگیهای گلخانهای که در هر فصل سال در دسترس است و در اندازههای بسیار درشت عرضه میشوند آیا برای سلامت زیانبارند؟ و هزاران سوال دیگر که سعی داریم به هریک از آنها هرچند کوتاه پاسخ دهیم.
مقدمات توت فرنگی
حتما میدانید که این میوه در خانواده بزرگ توتها جای دارد و در زبان انگلیسی به آن استرابری میگویند که از کلمه استرون به معنای پراکنده گرفته شده است و به آن استرونبری میگفتند که در نهایت به نام امروزیاش رسیده است. این توت همانطور که از نام فرنگی آن پیداست، زادگاه اروپایی دارد و در قرن چهاردهم در فرانسه به طور وحشی رویش پیدا میکرده و مصارف دارویی داشته تا اینکه کمکم به مزارع راه یافته و به نظر میرسد که در زمان صدارت اتابک از فرانسه به ایران وارد شده است و در جنگلهای شمال ایران نوع وحشی آن به وفور یافت میشود زیرا برای رویش به آب و هوای خنک و آب فراوانی نیاز دارد و اقلیم نواحی شمالی کشور این شرایط را فراهم میکند. فصل برداشت این میوه از اردیبهشت ماه تا اوایل تیر ماه است یعنی زمانی که هوا خیلی هم گرم نشده باشد. اما همین دوران کوتاه را نیز باید غنیمت شمرد زیرا این میوه منبع کاملی از مواد مغذی ارزشمند است که ما حاضریم برای دریافتشان هزینههای بالایی را متحمل شویم.
به این ترتیب که، خوردن 8 عدد توت فرنگی متوسط، 40 درصد از نیاز روزانه افراد را به
ویتامین C، 12 درصد از نیاز روزانه به فیبر، 6 درصد از نیاز روزانه به فولات و 210 میلیگرم پتاسیم را تأمین خواهد کرد در حالی که فقط 45 کالری انرژی داشته و به دلیل فقدان سدیم، کلسترول و سایر اسیدهای چرب اشباع، ضرر و زیانی را متوجه مصرفکنندهاش نخواهد کرد.
علاوه بر موارد یاد شده، مطالعات اخیر نشان دادهاند که این میوه دارای ترکیباتی به نام فیتوکمیکال است که در این گروه فلاونوئیدها، آنتوسیانیدینها و اسید فنولیک و الاژیک جای میگیرند که دریافت آنها از طریق مواد غذایی و به خصوص این میوه، احتمال ابتلا به بیماریهای مزمنی مانند انواع سرطانها، بیماریهای قلبی عروقی و متابولیکی را کاهش میدهند.
یک دنیا خاصیت
حتما از خودتان میپرسید که وجود مواد مغذی یاد شده چه فوایدی را برای دریافت کنندهاش در پی دارد؟ باید در پاسخ به شما بگوییم، دریافت مقادیر بالای ویتامین C که در دسته آنتیاکسیدانها محسوب میشود، از فعالیت رادیکالهای آزاد جلوگیری کرده و روند پیری را در بدن به تأخیر میاندازد. به این دلیل است که خوردن این میوه به خصوص برای سیگاریها و یا افرادی که در شهرهای آلوده زندگی میکنند، توصیه میشود زیرا وجود مقادیر بالای این ویتامین در توت فرنگی اثرات مخرب سموم محیطی را در بدن به خصوص در بافتهای حساس مانع میشود. به علاوه، ویتامین C در ساختن پروتئینی به نام کلاژن نیز دخالت دارد و به این ترتیب با افزایش ساخت این پروتئین، امکان ترمیم بافتهای آسیبدیده فراهم میشود.
اما پتاسیم دریافتی سبب کاهش فشار خون شده و خطر بروز سکته را به خصوص در افراد مستعد کاهش میدهد. جالب است بدانید مطالعات نشان دادهاند افرادی که در روز مقادیر زیادی از این میوه را در برنامه غذایی شان جای داده و به مصرف میرسانند، در مقایسه با افرادی که به خوردن این میوه توجه نمیکنند، سه برابر کمتر به بیماریهای قلبی دچار میشوند. همچنین فیبر بالایی که از طریق خوردن
توتفرنگی به بدن میرسد نیز به کاهش کلسترول خون کمک کرده و حافظ دستگاه گوارش است و از بروز سرطان روده بزرگ و بیماریهای قلبی نیز میکاهد. فولات موجود در این میوه نیز در دوران بارداری بسیار پراهمیت است و از عقب ماندگیهای مادرزادی در این دوران جلوگیری میکند. به علاوه این ماده مغذی نیز مانند سدی در برابر بیماریهای عروق کرونر و سرطان روده بزرگ عمل میکند از این رو، به خانمهای بارداری که البته به حساسیت دچار نیستند، توصیه میشود که به طور مرتب این میوه را میل کنند.

آن روی سکه
نکته مهمی که درباره توتفرنگی باید در نظر داشت این است که اولاً به علت تماس این میوه با خاک و کود، به احتمال زیاد ممکن است آلوده شود که باید آن را به دقت شسته و سپس مصرف کرد، در ادامه همین بحث بهترین روش شستشو را برای شما شرح خواهیم داد.
به علاوه، برخی از افراد نسبت به آن حساسیت دارند و ممکن است این حساسیت به صورت استفراغ و یا ناراحتیهای جلدی بروز کند. همچنین در افرادی که دارای ناراحتیهای پوستی هستند ممکن است مشکل پوستیشان را تشدید کند که باید این نکته در هر بار مصرف مورد توجه قرار گیرد.
توت فرنگی به علت داشتن اسید سالسیلیک در بعضی اشخاص، کبد و مثانه را تحریک کرده و جوشهایی شبیه کهیر ایجاد میکند. از این رو، افراد باید به واکنشهای بدنشان بعد از مصرف این میوه دقت کنند. به علاوه، کسانی که معدهای حساس دارند یا مبتلا به بیماری آسم هستند، بهتر است از خوردن
توتفرنگی پرهیز کنند زیرا ممکن است بیماریشان تشدید شود.
همان طور که گفتیم، این میوه نیز مانند بسیاری از مواد غذایی آلرژیزا در افراد حساس ایجاد آلرژی میکند و از علایم آن میتوان به اگزما، دانههای قرمز روی پوست، سردرد، آبریزش بینی، ریزش اشک، سرگیجه و حتی اختلالات گوارشی اشاره کرد که توصیه میشود بی هیچ شکی این میوه مصرف نشود، به خصوص در کودکان زیر یک سال.
وقتی توتفرنگی میخرید
نکته مهم در هنگام خرید این میوه آن است که توت فرنگیها سفت، قرمز تیره و براق باشند و کلاهک سبزش کنده نشده باشد. به علاوه، لکههای زرد و سبز بر روی آنها دیده نشود زیرا نه تنها این دسته از توتفرنگیها ارزش تغذیهای نداشته بلکه ترش مزه نیز هستند. نکته مهم آن است که نوع متوسط این میوه از سایز درشتتر آن حتی خوش طعمتر است، پس در هنگام انتخاب این میوه برای خریدن توت فرنگیهای درشتتر حرص نزنید.
نکته دیگر آنکه در یخچال این میوه را شسته شده قرار ندهید بلکه آن را پیش از مصرف شستشو دهید. به این ترتیب که آنها را در ظرف گودی ریخته و آن را از آب پر کنید، به طوری که روی آن آب سرد جریان داشته باشد (به مدت دو تا سه دقیقه) سپس آن را در ظرفی قرار دهید که با دستمال کاغذی و یا سلوفان پوشیده شده باشد و به این ترتیب میتوانید این میوه را به مدت یکی دو روز در یخچال نگهداری کنید. این میوه نباید در دمای اتاق و یا در معرض نور خورشید قرار گیرد زیرا ارزش تغذیهای خود را از دست میدهد. جالب است بدانید که با گذشت هر روز درصدی از ویتامینهای این میوه از میان میرود، به این ترتیب که بعد از شش روز، 5 درصد از ویتامین C موجود در آن کاسته خواهد شد.
همچنین، تنها فریز کردن توت فرنگی است که میتواند تا حدودی ویتامین C (حساسترین جزء تشکیلدهنده این میوه) موجود در آن را حفظ کند زیرا در غیر این صورت یعنی در حین تهیه مربا و یا کنسرو از آن (برای جلوگیری از تغییر رنگ این میوه در حین پخت به آن کمیآبلیمو اضافه کنید) و یا حتی خشک کردن این میوه بسیاری از ویتامینهای آن از میان خواهد رفت و تنها فیبر و املاح در آن باقی خواهد ماند؛ آن هم به مقدار جزیی. حتی آنتوسیانیدینی (با خاصیت آنتیاکسیدانی) که در این میوه وجود دارد، در آب قابل حل است و در انواع محصولات فرآیند شده این میوه از بین خواهد رفت مگر اینکه این میوه به صورت تازه و یا فریز شده میل شود. پس میتوان این طور نتیجه گرفت که نوع فریز شده این میوه در مقایسه با توت فرنگیهای خشک و یا کنسروی (در کمپوت توت فرنگی) ارزش تغذیهای بیشتری داشته و به این ترتیب بهتر است توت فرنگی به این شکل خریداری شده و به مصرف برسد.
منبع: http://www.salamat.com
ae