راه هایی برای کاهش خطر ابتلاء به سرطان

پیشگیری از ابتلا به سرطان موضوعی است که با توصیه های متناقضی همراه بوده است. روش هایی که زمانی اساس پیشگیری بوده اند، در گزارش های دیگر، زیر سؤال رفته اند. ولی با توجه به همه ی ابهاماتی که در توصیه های پیشگیرانه در برابر بیماری سرطان وجود دارد، همه ی انسان ها می توانند با کمی تغییر در زندگی روزمره ی خود، خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. از این رو انجمن سرطان امریکا (2009)، هفت توصیه ی مهم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان ارائه می کند:

1) از استعمال دخانیات دوری کنید.

انواع دخانیات شما را در معرض خطر سرطان قرار می دهد. دوری از دخانیات یا تصمیم به توقف آن، از مهم ترین تصمیماتی است که برای سلامت خود می گیرید. استعمال دخانیات با انواع گوناگونی از سرطان ها رابطه دارد:
- سرطان مثانه
- سرطان مری
- سرطان کلیه
- سرطان شُش
- سرطان پانکراس
- سرطان دهان
- سرطان لب
- سرطان حنجره
- سرطان دهانه ی رحم

2) از غذاهای سالم و متنوع استفاده کنید

روزی 5 بار، یا بیش تر، از غذاهای ساخته شده از میوه و سبزیجات بخورید. به علاوه، از سایر سبزیجات نظیر حبوبات و نخود چند بار در روز استفاده کنید. جایگزین کردن میوه جات و سبزیجات به جای غذاهای پر کالری، ممکن است باعث کاهش و ثابت نگه داشتن وزن شود. رِژیم غذایی متشکل از میوه و سبزیجات با کاهش خطر سرطان روده، مری، شش و شکم همراه است.
- از خوردن چربی بکاهید
از غذاهای چرب با پایه های حیوانی کم تر استفاده کنید. رژیم غذایی با چربی بالا ممکن است باعث افزایش وزن و چاقی مفرط شود که احتمال دارد خطر سرطان را افزایش دهد.
- از نوشیدن مشروبات الکلی بپرهیزید.
خطر افزایش سرطان دهان، گلو، مری، کلیه، کبد (جگر سیاه) و سینه، با مقدار و طول مدت مصرف الکل افزایش می یابد. حتی مقدار متوسط استفاده از الکل- برای مردان روزی دو بار و برای زنان روزی یک بار- به سرطان جدا از جنسیت، در سنین بالای 65 سال، می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

3) فعال باشید و وزن خود را در اندازه ی مناسب نگه دارید.

تنظیم وزن و انجام ورزش های منظم ممکن است نقش مهمی در پیشگیری از سرطان بازی کند. وزن بیش از حد احتمال خطر سرطان های سینه، روده، مری، کلیه، شکم و رحم را افزایش می دهد. ورزش نیز به نوبه ی خود می تواند وزن را در محدوده ی قابل کنترلی نگه دارد. برای شروع حداقل در بیش تر روزهای هفته روزی 30 دقیقه به ورزش بپردازید. پس از دستیابی به این هدف، میزان ورزش را در روزها افزایش دهید.

4) از قرار گرفتن در برابر نور خورشید اجتناب کنید.

سرطان پوست یکی از شایع ترین انواع سرطان است که بیش تر از همه قابل پیشگیری است. هر چند قرار گرفتن در برابر اشعه ی x یا تماس با مواد شیمیایی می تواند نقش مهمی در ابتلا به سرطان پوست ایفا کند، ولی مهم ترین علت سرطان های پوست، همان اشعه ی خورشید است. بیش تر سرطان های پوست در قسمت هایی از بدن ظاهر می شوند که در معرض نور خورشید قرار دارند، مانند صورت، دست ها، بازوها، ساعدها و گوش ها. تقریباً تمام سرطان های پوست اگر به موقع تشخیص داده شوند قابل درمان هستند، ولی بهتر آن است که از همان ابتدا به پیشگیری بپردازید، از این رو توصیه های زیر را به کار ببندید:
- در ساعت هایی که بالاترین میزان اشعه ی خورشید وجود دارد از قرار گرفتن در معرض آن خودداری کنید. بالاترین میزان اشعه ی ماورای بنفش خورشید از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر است. از این رو در این ساعات از بیرون رفتن تا حد امکان خودداری کنید.
- زیر سایه راه بروید
- آن بخش هایی از بدن را که در معرض نور خورشید قرار می گیرند، بپوشانید.

5) مصونیت سازی کنید.

بعضی از سرطان های خاص با عفونت هایی که قابل پیشگیری هستند، مربوطند. برای مثال هپاتیت B می تواند خطر رشد سرطان کبد را افزایش دهد. از این رو در امریکا به همه ی کودکان در سن کم، واکسن آن توصیه می شود، و بزرگ سالانی که در خطر ابتلا به این بیماری هستند، باید خود را واکسینه کنند.

6) از فعالیت های خطرساز دوری کنید.

خطر ابتلا به بعضی از سرطان های خاص را با اجتناب از فعالیت هایی که می توانند منجربه عفونت شوند، کاهش دهید.
ویروس هایی که از طریق ارتباط جنسی یا با استفاده از سوزن های آلوده انتقال می یابند؛ عبارتند از:
-HPV: ویروس HPV یک ویروس انتقال یابنده ی جنسی است که اغلب به سرطان دهانه ی رحم ختم می شود، هم چنین خطر سرطان مقعد و آلت تناسلی در مردان و زنان را نیز افزایش می دهد. هر چه قدر در طول زندگی شرکای جنسی بیش تری داشته باشید، خطر ابتلا به HPV را افزایش داده اید.
-HIV: افراد مبتلا به HIV (ویروس تخریب کننده ی سیستم ایمنی بدن انسان) یا بیماری ایدز (AIDS) بیش تر در خطر ابتلا به سرطان مقعد، دهانه ی رحم، گردن، کبد و سیستم لنفاوی قرار د ارند. افرادی که شرکای جنسی زیادی دارند و آن هایی که از سوزن های آلوده ی مشترک برای تزریق مواد مخدر استفاده می کنند، بیش تر در خطر ابتلا به ویروس HIV هستند.
- هپاتیت B و C: عفونت های مزمن ناشی از بیماری های هپاتیت می توانند از طریق تماس جنسی با فرد آلوده یا استفاده از سوزن های آلوده به بیماری انتقال یابند.

7) آزمایش های پزشکی را فراموش نکنید

اگر چه آزمایش های منظم پزشکی نمی تواند از وقوع سرطان جلوگیری کند، اما می تواند شانس مخفی ماندن آن را کاهش دهد؛ و به دلیل تشخیص زود هنگام می تواند درمانی موفقیت آمیز تر به بار آورد.
در ارزیابی ها و معایناتی که به طور منظم از خود انجام می دهید، معاینه ی پوست، دهان و روده و اگر مرد هستید آزمایش های پروستات و بیضه ها، و اگر زن هستید آزمایش سینه و واژن را به لیست آزمایش های عمومی اضافه کنید. به تغییراتی که در بدن تان به طور واقعی ( نه خیالی) به وجود می آید توجه داشته باشید تا بتوانید در همان مراحل اولیه سرطان را تشخیص دهید و شانس درمان را بالا ببرید. با مشاهده ی هر نوع تغییر غیر عادی در بدن به پزشک خود مراجعه کنید.(1)

پی نوشت :

1- Cancer prevention: 7 steps to reduce your risk(2008) . Mayo Clinic Site

منبع مقاله :
خدابخشی، رامین، (1388)، سرطان و بحران های روانی: سرطان زنگ بیداری، تهران، نشرقطره، چاپ اول