مفهوم تاب آوری، در واقع در مطالعه ی رشد افراد متولد شده و پرورش یافته در شرایط پرخطر پدید آمده است. اما چگونه می‌توان با وجود بزرگ شدن در شرایط نامساعد، به پیشرفت دست یافت؟
- راه های افزایش تاب آوری:
تحقیقات متعدد مبرهن نموده اند، تاب آوری را نمی توان امری تصادفی در نظر گرفت، چرا این که تاب آوری معمولاً در افرادی که سخت¬رویی دارند، مهارت های هیجانی و شناختی دارند و بر چالش های مهم و جدی زندگی خود غلبه می کنند، ظاهر می شود. بنابراین ایجاد مؤلفه ی تاب آوری در افراد آسیب پذیر که بیشتر در معرض خطر هستند از جمله اهداف مداخله های اجتماعی در اواخر قرن بیستم می باشد و برنامه های مداخله ای زیادی درجهت گسترش تاب آوری،پیشگیری از آسیب پذیر بودن، صرفه جویی درهزینه و به حداقل رساندن بد کارکردی روانشناختی صورت گرفته است .
بـا توجه بـه تحقیقاتی که داشته بر این باوراست، برای این که تاب آوری به وجود آید، نیاز است که تجاربی داشته باشیم که افراد را برای تجارب بعدی قوی تر و نیرومندتر می سازد. این تجارب عبارتند از:
1- توانایی مقابله با استرس به طور مؤثر و باشیوه ای سالم.
2- داشتن مهارت های خوب حل مسئله.
3- جستجوی یاری و کمک از دیگران.
4 - حفظ عقاید و باورهایی که شخص می تواند احساسات خود را مدیریت و کنترل کند و در صورت لزوم با آن مقابله کند.
5- داشتن حمایت اجتماعی قوی.
6- برقراری ارتباط با دیگران مثل دوستان و اقوام.
7- گرایش به معنویات و روحانیت.
8- برون ریزی احساسات به طور منطقی جهت جلوگیری از آسیب های روانی.
9- داشتن شناخت و آگاهی مثل امید برای زنده ماندن در برابرقربانی شدن.
10- کمک کردن به دیگران.
11- یافتن معنای مثبت در آسیب ها.
12- تحقیقاتی که مدی و خوشابا در این زمینه داشته اند، براین باورندکه عوامل ذیل درافزایش تاب آوری نقش مؤثر و سازنده دارد:
13- افزایش اعتماد به نفس و خودکارآمدی در برخورد با مشکلات و مسائل پیش آمده در زندگی.
14- آموزش سخت رویی یا به عبارت دیگر ایجاد تعهد، کنترل و چالش .
15 - ارتباط و مناسبات اجتماعی سالم.
16- مدد رساندن و کمک گرفتن از دیگران.
17- ارتباطات سالم بین والد - فرزند یا شیوه ی فرزند پروری سالم (دموکراتیک).
18- انعطاف پذیری دربرابر تغییرات و رویدادهای زندگی.
19- وجود احساس معنا در زندگی.
20- پذیرش واقعیت های زندگی به طور معنادار.
21- برخورداری از حمایت اجتماعی سالم مانند حمایت خانوادگی - حمایت شغلی، حمایت تحصیلی.
22- برخورداری از مهارت های حمایتی و مقابله ای.
23- داشتن اهداف و احساس امیدواری به آینده.
- نظریه گارمزی در مورد تاب آوری:
گارمزی ودیگر پژوهشگران سه سطح عوامل دوران کودکی راکه دردوران بزرگسالی به حفاظت از افراد دربرابر تأثیر عوامل خطرساز متعدد زیست شناختی و روانی- اجتماعی کمک می نماید، شناسایی نموده اند. این عوامل سه گانه ی محافظتی عبارتند از:
1 - استعداد سرشتی - مزاجی کودک، مثل توانایی عقلانی، خلق و خوی آسان، خودمختاری، خود - اعتمادی، جامعه پذیری، راهبردهای مداری موثر و مهارت های ارتباطی.
2 - خصوصیات خانوادگی که با وجود صمیمیت، پیوستگی محکم باهم، ساختار، حمایت عاطفی، سبک ایمن دلبستگی، وپیوند نزدیک باحداقل یک مراقب مشخص است.
3 - عوامل حمایت بیرونی، مثل تجارب مثبت درمدرسه، روابط خوب با همتا، روابط مثبت با سایر بزرگسالان، وهمه ی آن فعالیت هایی که شایستگی فرد را تقویت می نماید و یا پیوندهای فرد با جامعه بزرگتر را پرورش می دهد. با توجه به مکانیزم عمل، فرض شده است که این عوامل تاثیر عوامل خطرساز را با تغییر ارزیابی و مواجهه با موقعیت¬های مخاطره¬آمیز کاهش می دهد. همچنین فرض شده¬است که عوامل محافظت کننده تأثیر زنجیره منفی وقایع را کاهش داده و به رشد و حفظ عزت نفس کمک می نماید.
اگرچه اهمیت این عوامل محافظت کننده شناخته شده توسط پژوهش های متعدد طولی نشان داده شده است، بسیاری از این عوامل به راحتی قابل تغییر و اصلاح نیستند. علاوه براین، برحسب مقتضیات محیطی آموزش افراد برای مقابله با استرس ها به شیوه ی مبتنی بر مسئله یاهرگونه روش فعال ممکن است مناسب نباشد.
