اکران فیلم‌های نوروزی هفته‌ای موفق را پشت سر گذاشت و چراغ بعضی از سینماهای پایتخت به خاطر استقبال خوب مردم حتی تا پنج بامداد هم روشن ماند. این هفته در بخش «فیلم هفته» با معرفی فیلم «آباجان» با شما همراه هستیم. این فیلم در گونه اجتماعی تولید شده و داستانی لطیف و مادرانه دارد.
خلاصه داستان: آباجان قصه پیرزنی به همین نام است که در دهه شصت و در شهر زنجان زندگی می‌کند. فرزندان اباجان در کنار او هستند اما آباجان منتظر پسر رزمنده‌اش است که به گفته هم‌رزمش شهید شده ولی او این موضوع را باور ندارد ...
عوامل: نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان: هاتف علیمردانی/ بازیگران: فاطمه معتمدآریا، سعید آقاخانی، حمید رضا آذرنگ، شبنم مقدمی، فریبا متخصص، حوری امیری، ملیسا ذاکری، محمدرضا غفاری و.../ تدوین: امیر ادیب پرور/ فیلمبردار: حسین جعفریان/ موسیقی: افشین عزیزی.
فاطمه معتمدآریا در نمایی از فیلم
صحبت‌های عوامل فیلم:
هاتف علیمردانی: به نظر من خانم معتمد آریا یک پدیده در سینمای ایران است که تکرار نخواهد شد. ایشان بدون شک یکی از بهترین بازیگران تاریخ سینمای ایران هستند. به دلیل نوع کارهایم، فیلم‌هایم همیشه نیازمند بازی‌های خوب بوده‌اند و حتی فرق بین فیلم‌های خوب و بدم همین تفاوت در بازی‌هاست. همیشه تمام قدرت نوشتارم را بر مبنای قدرت بازی‌ها معطوف می‌کنم واگر خانم معتمدآریا به هر دلیل در این فیلم بازی نمی‌کردند اصلا «آباجان» را نمی‌ساختم . حتی مراحل اخذ پروانه ساخت و قرادادهای فیلم بعد از گفت‌وگو با ایشان انجام شد چون معتقد بودم فقط خانم معتمدآریا از پس این نقش برمی‌آیند و بازی‌شان بسیار ویژه و بی نظیر است. بازی‌های خوب بازیگران در فیلم‌های من همیشه دیده شده است اما بازی خانم معتمد آریا در «آباجان» بهترین نقش‌آفرینی فیلم‌هایم است.
فاطمه معتمد آریا: نقش مادرهای مختلفی را در سینما و تلویزیون بازی کرده‌ام و می‌دانم به وسعت جهان زنان، مادر وجود دارد و من یک مادرم. من هیچ ویژگی ندارم جز اینکه تسلیم کارگردان هستم و تنها تجربیاتم را به نقش اضافه مى‌کنم.
آنچه منتقدان گفتند:
ماهنامه فیلم: فیلم جدید علیمردانی ملغمه‌ای از چند موقعیت علی حده است که هیچ یک در حد داستان‌هایی جداگانه هم مورد توجه قرار نگرفته‌اند و تا آخر هم روند درستی را طی نمی‌کنند. معلم بداخلاق، کفتربازی، تریاک‌کشی، مادر شهید، عشق دختر و پسر با شبهه‌ی رابطه‌ی رضاعی‌شان، اطلاعیه‌های ضدانقلاب، مسمومیت نوزاد، هووهایی که با هم خواهرانه رفتار می‌کنند و... این‌ها قرار است در فضایی نوستالژیک از خاطره‌های دهه‌ی 1360 از آژیر خطر حمله‌ی هوایی دشمن تا نوحه‌های آهنگران، ترانه‌ی «ماوی ماوی» ابرام تاتلیس، صدای آوینی «روایت فتح» و... به هم ربط داده شوند، بی‌آن‌که الزامات درام‌پردازی درباره‌شان رعایت شود.
سایت هنرلند: دیالوگ‌های فیلم آباجان تمیز و شسته‌رفته نوشته شده‌اند. شخصیت آباجان و بیشتر شخصیت‌های قصه پردازش خوبی دارند. صحنه پردازی، جلوه‌های ویژه میدانی و بصری بدون اغراق و ساده است. کسانی که دهه شصت و دوران جنگ را تجربه کرده‌اند به راحتی با این فیلم همذات‌پنداری می‌کنند. بازیگران در آباجان حرف اول را می‌زنند چه در انتخابشان و چه در بازی‌هایی که ارائه می‌دهند. فاطمه معتمد آریا که یکی از بازیگران درجه یک سینمای ایران است در این فیلم توانسته نقشش را بسیار عالی و درخشان ایفا کند. او البته در فیلمی مثل گیلانه با لهجه شمالی حرف می‌زند و این بار لهجه ترکی را چنان با نقش آمیخته که باور پذیری شخصیت آباجان بسیار راحت می‌شود. بازی درخشان گاه با درون‌ریزی حس و گاهی با برون‌ریزی احساس‌ها بسیار تحسین‌برانگیز است.
سایت نماوا: «آباجان» بیشتر شبیه درد و دل است. انگار حرف‌هایی که یک عمر بر سینه علیمردانی سنگینی کرده‌اند و به طرق گوناگون غیرمستقیم به آن‌ها پرداخته است حالا موضوع اصلی فیلمش شده‌اند و این بار با رویکردی مستقیم‌تر به آن‌ها پرداخته است. علیمردانی در فیلم «آباجان» تعارف را کنار گذاشته و آدم‌ها را همان‌طور که هستند نشان می‌دهد. از طرفی خانواده‌ای که در «آباجان» به تصویر می‌کشد همه ویژگی‌های یک خانواده ایرانی را که بیننده می‌تواند دوستش داشته باشد و با آن ارتباط برقرار کند را داراست. ناظم مدرسه‌ای مقید و اخلاق‌گرا، کفتربازی لاقید و خوش‌گذران، پیرمردی علیل که جوانی‌اش زندگی آباجان را سیاه کرده بوده است و آباجان، مادری برای همه، مهربان و کار بلد و خلاصه کلام، یک مادربزرگ رؤیایی. مهم‌ترین نکته‌ای که در مورد آباجان جلب‌توجه می‌کند، ابعاد سینمایی اثر است.
فاطمه معتمدآریا و هاتف علیمردانی پشت صحنه فیلم
نظر کاربران چیست:
علی مرآت کاربر سایت سینما تیکت: من فیلمو تو جشنواره دیدم بهترین کار آقای علیمردانی بود به نظر من فیلم ترکیبی از نفس و شیار 143 بود ولی خیلی خیلی قویتر با بازی های فوق العاده خوب.
مونا کیانی کاربر خبرگزاری تسنیم: همه فیلم یک طرف و بازی خیلی خوب خانم معتمد اریا یک طرف. واقعا عجیبه که تو جشنواره ایشون حتی نامزد دریافت سیمرغ هم نشد! البته داوری های جشنواره پارسال کلا عجیب بود.
علی کاربر سایت سینماپرس: فیلم بدی نبود. من رو یاد دهه شصت انداخت و برام جالب بود. طراحی صحنه خیلی خوبی داشت.
شبنم مقدمی و فاطمه معتمدآریا در نشست رسانه ای فیلم
حواشی:
بازیگران در فیلم به دو زبان فارسی و ترکی حرف می‌زنند.
در جلسه نشست رسانه‌ای فیلم برخی از لهجه ترکی فاطمه معتمد آریا ایراد گرفتند و او در پاسخ گفت که زبان ترکی را بلد است و برای لهجه هم مشاور داشته تا به لهجه زنجانی مسلط شود.
تیزر انیمیشن فیلم «آباجان» چند روز پیش از اکران فیلم در شبکه‌های اجتماعی پخش شد. در این تیزر اصغر فرهادی و مسعود فراستی حضور دارند و تیزر به زبان شعر و طنز، فیلم را به مخاطبان معرفی می‌کند.
فیلم «آباجان» تا روزهای پایانی جشنواره سال گذشته در صدر آرای مردمی بود و در روزهای آخر قافیه را به فیلم‌های «ماجرای نیمروز» و «بیست و یک روز بعد» باخت.
فروش فیلم تا به امروز چندان امیدوار کننده نبوده است ولی صاحبان فیلم معتقدند با فروکش کردن تب تماشای فیلم‌های کمدی و آغاز نیمه دوم تعطیلات فروش فیلم بهتر خواهد شد.
نظر من را بخواهید:
هاتف علیمردانی در فیلم‌های قبلی‌اش ثابت کرده بود هم خوب بلد است از بازیگران بازی‌های به‌یادماندنی بگیرد و هم بلد است با کمترین امکانات فضاسازی کرده و مخاطب را سرگرم کند. در فیلم «آباجان» هم با فضاسازی بسیار خوب و بازی‌های مقبول و دلنشین روبرو هستیم. همه بازیگران از پس نقش‌های سخت‌شان با لهجه ترکی برآمده‌اند و شخصیت‌ها برای مخاطب باورپذیر جلوه می‌کنند.
بازی‌های خوب، فضاسازی مناسب، فیلمبرداری عالی، تدوین سنجیده و طراحی صحنه و لباس پروسواس و دقیق اما زمانی کارآمد هستند که بر قصه‌ای محکم استوار شوند. اما در «آباجان» چنین اتفاقی نمی‌افتد و فیلم مغشوش به نظر میرسد. شخصا با نظر برخی منتقدان که فیلم را تقلیدی از «ابد و یک روز» می‌دانند موافق نیستم چراکه علیمردانی پیش‌تر هم فیلم‌هایی با چنین حال و هوا و فضایی ساخته است. درواقع «آباجان» نسخه‌ای ضعیف شده از فیلم «کوچه بی نام» است اما به نسبت فیلم قلبی کارگردان«هفت ماهگی» که اثری شکست‌خورده محسوب می‌شد فیلم بهتری است و می‌تواند ما را نسبت به آثار بعدی کارگردان امیدوار نگه دارد.
«آباجان» حکایت کارگردان کاربلدی است که با یک ایده اولیه و چند صفحه فیلمنامه می‌خواهد به مدد بازی‌های خوب و ساختار حرفه‌ای یک اثر کامل سینمایی بسازد که قاعدتا موفق نمی‌شود. مخاطب پس از اتمام فیلم «آباجان» حس کسی را دارد که با قسمت میانی یک سریال روبرو بوده، سریالی که قسمت‌های ابتدایی آن را ندیده و از پایان آن هم بی اطلاع است. شاید اصلی‌ترین لذت تماشای فیلم «آباجان» دیدن هنر بازیگری فاطمه معتمدآریا در نقش آباجان است که در یادها می‌ماند.
