روستای کریک یاسوج ؛ ماسوله ی فراموش شده ی جنوب

 در هر گوشه ای از این سرزمین چهار فصل که می نگری جاذبه ای پیدا می شود که در نگاه ها جا خوش می کند و تصویری می سازد فراموش نشدنی …

در جایی قهر طبیعت حیات را از بین برده و در جایی دیگر با سخاوت ومهر انسان ها را در آغوش خود جای داده و حیات را به آنها هدیه می کند . سایه اش را بر سرشان افکنده و خنکای نسیم خود را بر صورتشان می نوازد . همه ی داشته اش را در دستانش گرفته و به ساکنان زمین هدیه می کند . 

روستاها جلوه گاه همین هدایای پر از سخاوت طبیعت هستند که طعم خالص زندگی را به ساکنانش می چشانند . طعمی فراموش نشدنی که گویی با چاشنی آرامش درآمیخته است

امروز باز هم کوله بارمان را بسته ایم و می خواهیم راهی جاده ها شویم …

روستایی زیبا در گوشه ای از کشورمان با همه ی جلوه هایش ما را به سوی خود می خواند …

روستایی که پله پله به سوی آسمان اوج گرفته است و عطر سادگی و اصالت در همه جایش به مشام می رسد …

راهی #استان کهگیلویه و بویر احمد می شویم تا به روستای کَریَک برسیم .

با کارناوال در این سفر همراه باشید

راهی جاده می شویم

همیشه جاده ها بخشی از سفر بوده اند . فرقی نمی کند که این جاده ها در دل بیابان و دشت باشند ، در میانه ی جنگل یا در قلب کوهستان …

همیشه جاده زیبایی هایی را در خود جای داده است که تماشایشان همه ی خستگی ها را از ذهن پاک می کنند . یادتان می آید که پیش تر از این هم به همین گوشه ی کشورمان رفته بودیم و به تماشای دریاچه کوه گل سی سخت ؛ نگین کهگیلویه و بویراحمد نشستیم ؟ 

این بار هم مهمان یکی از زیبایی های همان منطقه هستیم . به سوی روستایی زیبا رهسپار شده ایم که در قلب منطقه ای کوهستانی جا خوش کرده و بر زیبایی های منطقه افزوده است . 

مقصدمان ییلاقی زیبا در میان کوهستان  است .

روستای کریک ؛ ماسوله ی جنوب

به دره ی کریک که نزدیک می شویم شاهکاری را پیش رویمان می بینیم . خانه هایی از خشت و گل و چوب که با معماری پلکانی شکل گرفته اند و جلوه ی خاصی به روستا بخشیده اند . روستایی که به خاطر همین پلکانی بودنش با عنوان ماسوله ی جنوب بر سر زبان ها افتاده اما در گوشه ای دارد به فراموشی سپرده می شود. روستایی که با قدمت دو هزارساله اش دامنه های زاگرس جنوبی و پهنه ی دنا را به حضورش مزین کرده است . 

کوه های بادامی و تنگ جلالو و روستای بیاره از شمال ، رودخانه بشار و روستای تل‌گاه از جنوب ، روستای دارشاهی از غرب و روستای امیر آباد از شرق ، روستای کریک را در بر گرفته اند.

معماری روستای کریک

این روستای کوهستانی نمونه ی جالبی از معماری پلکانی است که در #مناطق کوهستانی ایران دیده می شود . این نوع معماری بسیار جالب و بی نظیر است . خانه ها به صورت متراکم و بر روی یک شیب ملایم شکل گرفته اند  و بام هر خانه نقش حیاط خانه ی بالادستی را دارد . 

خانه های چند طبقه در اینجا جایی ندارند و اکثرا تنها شامل یک طبقه و نهایتا دو طبقه می شوند که با پلکانی به یکدیگر مرتبط هستند . دیوارهای خشتی و گلی برای جلوگیری از نفوذ گرما و سرما و استحکام به صورت ضخیم ساخته شده اند . پی خانه ها از چیدن سنگ ها به روی هم ساخته شده و بعد یک کلاف افقی از جنس چوب بر روی آن قرار گرفته است و ساختمان خانه روی آن بنا شده است . در و ستون های چوبی  زیبایی خانه ها را دو چندان کرده است .

چند ردیف کلاف چوبی و ترکه هایی باریک که با خشت به هم پیوند خورده اند همه ی آن چیزی است که بام خانه و پیش آمدگی بام که محلی ها آن را بُشمه می خوانند را تشکیل داده است. شومینه های گلی با سوختن هیزم ها محل زندگی روستاییان را گرم می کنند.

این روستا از گزند خانه سازی در امان نمانده و در بافت جدید آن خانه های با تیرآهن و سیمان و مصالح امروزی دیده می شود . این بافت جدید ، در قالب 8 محله ی روستایی مجزا ، بافت قدیم روستا را محصور کرده است .

مردمان روستا

روستای زیبای کریک در منطقه ای واقع شده است که سابقه ی یکجا نشینی در آن  به دوران قبل از مهاجرت آریایی‌ها به فلات ایران بر می گردد و به دلیل عبور شاه راه سلطنتی هخامنشی از فاصله ی 15 کیلومتری این روستا ، رونق زیادی را در تجارت و رفت و آمد تجربه کرده است . روستا جمعیت ثابتی ندارد اما در سال 1385، جمعیت روستای کریک و روستاهای همجوار آن 3882 نفر برآورد شده است .

قدیمی ترین و پرجمعیت ترین خاندان در روستا را سادات تشکیل می دهند و ایل بزرگ نویی طایفه ی سرکوهکی و سایر طوایف منطقه نیز در اقلیت قرار گرفته اند. اهالی روستا به زبان شیرین لری سخن می گویند و از پیروان شیعه ی جعفری هستند.
روستای کریک از آن دسته روستاهایی است که سنت را در خود حفظ کرده و جلوه ی تماشایی آن چشم ها را خیره می کند . زنان روستا با آن لباس های رنگارنگ جلوه ای تازه را در روستا به تصویر می کشند و با کلاه، روسری یا چارقد، دستمال سر، تنبان، آرخالیق، دلگ و پیراهن‌های بلند و گشاد و پر از طرح‌ها و نقوش زیبا بر تنشان سراسر روستا را غرق در رنگ کرده اند . مردان نیز با پوشش سنتی در کوچه باغ های روستا نمونه ی بی بدیلی را از فرهنگ سنتی به نمایش گذاشته اند .

زندگی روستاییان از زراعت ، دامداری و باغ داری تامین می شود . بسیاری از مردان روستا شغل آموزگاری را برگزیده اند و در شهر یاسوج مشغول به کار هستند.
زنان روستایی پا به پای مردان برای اقتصاد خانواده تلاش می کنند و با بافت گلیم ، قالی  جاجیم ، گبه و قالیچه نقش زندگی را با نخ های رنگی به تصویر می کشند .گاه نیز سوزنی بر پارچه می زنند و همه درد دلشان را با سوزن دوزی نقش می کنند . گاهی نیز تار و پودی به دست می گیرند و سبدی می بافند.

بهار که می شود بوی گیاهان مدهوششان می کند و راهی دشت و کوهستان می شوند تا در کنار هم  گیاهان دارویی ،ریواس، لُپُ، گَنَبو، بَنِه، کَنگَر، تمشک، بلوط و کاردِه را جمع کنند و با خود به روستا بیاورند.

جاذبه های روستای کریک

همین روستای به ظاهر کوچک دنیایی از جاذبه ها را در خود جای داده است . به هر گوشه اش که سری بزنید جاذبه ای شما را در خود غرق خواهد کرد . 

تاریخ روستا در قدمت آسیاب ها ، گورستان ها و رشته قنات قدیمی هنوز هم تماشایی است .

آب و هوای خوش روستا با چشم اندازهای طبیعی در دل کوهستان آرامش خاصی را به ارمغان می آورد . رودخانه های پرآب بشار و پُل کِلو در روستا با انبوه درختانی که در حاشیه اش جا خوش کرده اند ، چشمه های پشت آسیاب و زیر امامزاده که مایه ی حیات را از قلب زمین به طبیعت هدیه می کنند ، ارتفاعاتی که با جنگل های گسترده ی بلوط و درختان بنه و بادام مزین شده اند ، دره ی کریک و زیبایی های بی بدیلش ، همه و همه دل هر گردشگری را می رباید .

مناظر روستایی ، گله های دام ، باغ های بزرگ انگور و مزارع برنج چمپای محلی را هم به چشم اندازهای روستا اضافه کنید . استخرهای پرورش ماهی که رقص ماهیان در آنها دیدنی است هم در روستا به چشم می خورند .

عبور عشایر بویراحمدی در مسیر کوچ ییلاق به قشلاق خود بر زیبایی های این روستا افزوده است . عشایر با آن لباس های رنگارنگ و سرشار از سادگی از کنار این روستا عبور می کنند و در کنار طراوت و سرسبزی طبیعت تصویر تازه ای را در قاب چشمان می نشانند.

جاذبه های مذهبی حال و هوایی معنوی را در این روستا ایجاد کرده اند . مردم کریک نسب خود را از امام‌ زاده عسگر و امام‌ زاده اسحاق  می دانند که بارگاهشان در داخل روستا عطر معنویت را به مشام می رساند. بقعه ی نیمه مخروبه ی امام‌زادگان علی (ع) و شاه نعمت‌الله در ارتفاعات اطراف روستا عطر آرامش را پراکنده اند. 

مراسم مختلف در این روستا حال و هوای دیگری دارند . مراسم مذهبی  همچون تعزیه خوانی در ماه محرم با رسم و رسوم خاص خود در زیارتگاه برگزار می شوند . مردم روز اول عید را در کنار امام زاده عسگر می گذرانند و برای باقی سال خود خیر و برکت را آرزو می کنند .

شاید کهن ترین آداب این روستا را بتوان در مراسم شاهنامه خوانی بزرگان روستا در زیر آسمان شب مشاهده کرد ، مراسمی که صدایش در همه جای روستا طنین انداز می شود.

در مراسم شاد حنابندان و عروسی نیز صدای تیراندازی در روستا طنین انداز می شود و شادی مردمان روستا را فریاد می زند.

تفریحات در روستای کریک

صبح های زود را از دست ندهید . در کوچه های روستا قدم بزنید و شاهد جریان یافتن زندگی باشید . دخترانی که با لباس ها و چارقد رنگارنگشان ، جارو به دست می گیرند و به گردگیری ایوان خانه ها مشغول می شوند و مردانی که دام ها را به سوی چراگاه می برند ، زنانی که مشغول کارهای روزمره شان می شوند ، همه و همه تماشایی ترین صحنه را ایجاد می کنند.

در گذر از کنار مزارع برنج حواستان باشد که مدهوش بوی برنج این روستا نشوید . هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن در این روستا دارید .

دغدغه ها و روزمرگی هایتان را فراموش کنید .جلوه های منحصر به فرد در سراسر روستا پراکنده است پس دوربین خود را برای ثبت این جلوه ها فراموش نکنید . 

اگر به کوهنوردی علاقه دارید می توانید صعود به ارتفاعات در این منطقه را تجربه کنید . روستای کریک در مسیر صعود به قله ی دنا قرار گرفته است.

به کنار رودخانه بروید و کمی آب بازی با شیطنت را تجربه کنید.  در اطراف روستا به گشت و گذار بپردازید شاید یکی از جلوه های تازه ی روستا را کشف کنید.

شب ها را بیدار باشید و گوش هایتان را تیز کنید . صدای گذر رودخانه از روستا در کنار تماشای ستارگان در آسمانی که در آن از دود و دم خبری نیست لحظات به یادماندنی را برایتان به وجود می آورند . به شاهنامه خوانی کهنسالان روستا گوش فرا دهید تا یکی از رویایی ترین شب هایتان را در خاطرتان ثبت کنید.

و در آخر از لحظه لحظه ی حضورتان در روستا لذت ببرید و حسرتی برای خود باقی نگذارید .

اقامت در روستای کریک

اهالی روستای کریک آن قدر مهمان نواز و مهربان هستند که در خانه های خود از شما پذیرایی کنند و اقامتی به یادماندنی را برای شما رقم بزنند.

شما می توانید در شهر سی سخت و یاسوج هم اقامت و در گشتی یک روزه سفر به این روستای زیبا را تجربه کنید.

آب و هوای روستا

 روستای کریک در منطقه ای کوهستانی و در دره ی کریک در ارتفاع 1700 متر از سطح دریا قرار گرفته است . این روستا در فصول بهار و تابستان و پاییز دارای آب و هوایی مطبوع و ملایم است اما هر ساله زمستان های سرد و خشکی را پشت سر می گذارد. 

سوغات 

انگور، برنج، روغن حیوانی و کشک از بهترین سوغاتی‌های این روستا هستند که خرید آنها را به شما توصیه می کنیم .

دیگر محصولات روستای کریک گندم، جو و عدس است که در اراضی آبی و دیم روستا به ثمر می رسند. درختان هلو، گیلاس و زردآلو میوه های خوش طعمی را به شما هدیه می کنند . شیر و ماست کریک کاملا ارگانیک است و می تواند یکی از ره آوردهای سفر به این روستا باشد.

بهترین فصل سفر 

آب و هوای مطبوع و کوهستانی این روستا آن را به یکی از ییلاقات منطقه تبدیل کرده است . در بهار و تابستان سفر به این روستا را در برنامه ی سفر خود بگنجانید . در پاییز هم لباس رنگارنگ طبیعت تصویر تازه ای در روستا ایجاد می کند اما در زمستان آب و هوای سرد و خشک مانعی برای قرار گرفتن این روستا در لیست مقاصد سفر است.

راه دسترسی

اگر کوله بارتان برای سفر به روستای کریک آماده است . به سوی استان کهگیلویه و بویراحمد بروید . مسیر این روستا از شهر یاسوج و شهر سی سخت آسفالته است و شما را به ورودی روستا می رساند.

دغدغه های کارناوالی

دغدغه ی همیشگی روستاهای این چنینی فراموش شدن است . جاذبه هایی که در گوشه گوشه ی این روستا وجود دارند  می توانند با کمی ساماندهی و ایجاد درآمد کمک بزرگی به اقصاد مردمان روستا نمایند .

پاسخ به این سوال که چرا این روستا با این معماری پلکانی مانند همتایش در شمال ایران به یک قطب گردشگری تبدیل نشده است ،می تواند دغدغه های مربوط به گردشگری در این منطقه را بیان نماید.

تخریب و فرسایش بزرگترین خطری است که می تواند این بافت منحصر به فرد تاریخی را تهدید کند . پس برنامه ریزی برای حفاظت از این اثر امر مهمی به نظر می رسد.

قطع درختان روستا یکی از مسائل مهمی است که قلب ساکنان چندین ساله ی روستا را به درد آورده و میراث طبیعی این روستا را در معرض خطر قرار داده است.

تماشای این ویدئوی هوایی از روستای پلکانی کریک را از دست ندهید

پیشنهادات کارناوالی

چشیدن طعم کلگ، نان محلی، برنج کنگری و آش کارده را در روستای کریک تجربه کنید . 

در سفر به این منطقه جاذبه های دیگر را مانند منطقه ی کوه گل که در مطلب دریاچه کوه گل سی سخت ؛ نگین کهگیلویه و بویراحمد به آن پرداخته ایم را از دست ندهید .

مراقب رفتار خود باشید تا ناخواسته موجب آسیب به فرهنگ بومی و آزردگی خاطر ساکنان روستا نشوید .

طبیعت روستا میزبان خوبی برای شماست . خاطرش را با زباله و آسیب نیازارید.

سخن آخر

در مقاصد سفرتان ، روستا ها را فراموش نکنید. روستای کریک تنها یکی از روستاهای زیبای کشور است که با معماری پلکانی آراسته شده است . آیا به این روستا سفری داشته اید ؟ چه مقاصد دیگری را می شناسید ؟ این بار شما به ما بگویید که به کجا سر بزنیم ؟

منتظر نطرات ، پیشنهادات و تجربیات شما در کارناوال هستیم .