بازگشت روسیه به دوران شوروی

اگر عربستان و روسیه تولید خود را افزایش دهند، جبران کاهش تولید نفت ایران و ونزوئلا دشوار خواهد بود اما آنها از قیمت‌ها و فروش بالاتر نفع می‌برند، بدون آنکه احتمال 100 دلاری شدن نفت، کنار گذاشته شود.

خبر منابع آگاه

حدود 10 روز پیش، بیانیه دهمین جلسه کمیته وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک موسوم به «جی.ام.ام.سی» اعلام کرد که مجموع تولید اوپک و غیراوپک باید تا پایان سال 2018، حدود 450 هزار بشکه افزایش یابد تا پایبندی 100درصدی به توافق سال 2016 حاصل شود. این بیانیه در شرایطی صادر شد که دونالد ترامپ پیشتر با انتقاد تند از تولیدکننده‌های نفت به ویژه اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت از آنها خواسته بود عرضه را به‌طور قابل ملاحظه افزایش دهند. در آن مقطع، اینکه خواسته ترامپ برای اعلام رسمی افزایش تولید نفت در بیانیه اوپک و غیراوپک، با اعلام عدد محقق نشد، موفقیتی برای ایران بود.

با این همه، گزارش تازه رویترز بدعهدی روسیه را نمایان‌تر می‌کند. منابع رویترز گفته‌اند که وزیر انرژی عربستان، خالد الفالح و همتای روسی او الکساندر نوواک طی یک رشته نشست توافق کرده‌اند که تولید را از ماه سپتامبر تا دسامبر افزایش دهند. این توافق در شرایطی شکل گرفته بود که نفت خام پیرامون بهای 80 دلار نوسان می‌کرد. نفت این روزها حول و حوش قیمت 85 دلار نوسان دارد.

یکی از منابع به رویترز گفته است: «روس‌ها و سعودی‌ها توافق کرده‌اند که بی‌سر و صدا تولید را افزایش دهند تا این نگاه شکل نگیرد که آنها به دستور ترامپ تولید خود را افزایش دهند.» یکی دیگر از منابع به رویترز گفت: «وزیر انرژی عربستان به وزیر انرژی امریکا، ریک پری گفته که عربستان سعودی در صورتی که مشتریان درخواست نفت بیشتر داشته باشند، عرضه را افزایش خواهد داد.»

بازگشت به اوج

رویترز در حالی چهارشنبه از منابع آگاه از توافق روسیه و عربستان خبر داد که سه‌شنبه گزارش شده بود، تولید نفت روسیه در ماه سپتامبر 2018 به بالاترین میزان پس از فروپاشی شوروی رسیده است.

وزارت انرژی روسیه سه‌شنبه اعلام کرد که تولید نفت این کشور در ماه سپتامبر امسال به 11 میلیون و 360 هزار بشکه در روز رسید که بالاترین رقم در دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق است.

افزایش تولید «روسنفت» که بزرگ‌ترین شرکت نفتی روسیه است و همچنین افزایش تولید از پروژه‌های نفتی با سرمایه‌گذاری خارجی، مهم‌ترین عامل رشد تولید نفت روسیه بوده است. تولید نفت روسیه در ماه پیش سپتامبر امسال، 11 میلیون و 210 هزار بشکه در روز بود. صادرات نفت روسیه از طریق خط لوله، در ماه سپتامبر امسال به 4 میلیون و 278 هزار بشکه در روز رسید. همچنین در ماه سپتامبر امسال تولید گاز طبیعی این کشور به 57 میلیارد و 540 میلیون متر مکعب، معادل یک میلیارد و 920 میلیون مترمکعب در روز بود.

احیای «بزرگ»ها

گزارش اختصاصی رویترز در شرایطی منتشر شده که گزارش‌هایی از فشار بر غول‌های نفتی برای افزایش تولید نیز موجود است. بنا بر گزارش‌ها، مدیران شرکت‌های بزرگ نفت و گاز تحت فشار هستند که سر کیسه را شل کنند تا با سرمایه‌گذاری‌های تازه، ذخایر تازه‌ای به بازار عرضه شود.

این روزها که نفت خام بیشترین قیمت‌ها در 4 سال گذشته را تجربه می‌کند، واحدهای اکتشاف شرکت‌ها خواهان آن هستند که هیات‌های مدیره، استخراج و حداقل حقوق را افزایش دهند تا غول‌هایی که «نفتی‌های بزرگ» خوانده می‌شوند، دوباره احیا شوند.

روسای شرکت‌هایی از قبیل بریتیش پترولیوم، شوران و رویال داچ شل که از سال 2014 بودجه خود را 50 درصد کاهش داده‌اند، اکنون ممکن است با قیمت‌های تازه وسوسه شوند. نفت خام پس از چند سال جهش قابل توجه، چند سال افول را تجربه کرد. اکنون آنچه مسیر تولید را مشخص خواهد کرد، تحلیل شرکت‌ها از قدرت و طول چرخه رشد کنونی است. مساله روند رشد کنونی این است که با حرکت اقتصادها به سوی انرژی پاک، نفت خام تحت فشار فزاینده قرار گرفته است.

نفت 100 دلاری

وسوسه قیمتی که ممکن است، غول‌های نفتی را به سرمایه‌گذاری و تولید بیشتر ترغیب کند، ممکن است تشدید شود. تحریم‌هایی که امریکا برای ایران برنامه‌ریزی کرده، زمزمه‌هایی از نفت 100 دلاری را به گوش فعالان بازار انرژی رسانده است.

دونالد ترامپ می‌خواهد از حدود یک ماه دیگر «صفر» کردن صادرات نفت ایران را کلید بزند و گرچه این امر به باور اکثر کارشناسان ناممکن است، کاهش عرضه ایران مساله‌ای است که این روزها بسیار درباره آن صحبت می‌شود. اگر بخشی از این کاهش محقق شود، رشد قیمت‌های نفت عجیب نخواهد بود. شماری از کارشناسان بازار نفت مه تعداد آنها در یک ماه گذشته بیشتر شده، برآورد می‌کنند که بهای هر بشکه نفت خام به زودی به هر بشکه 100 دلار می‌رسد. آخرین بار که بازارهای جهانی نفت، بشکه‌های 100 دلاری را به خود دیده‌اند، مربوط به سال 2014 میلادی است.