برنامه قیمتی دولت برای برق

طیف نخست که 75 درصد از مشترکان خانگی را دربرمی‌گیرد در مکانیزم جدید تعرفه‌ای نه‌تنها قرار نیست تغییری را در قبوض برق خود شاهد باشند، بلکه این مشترکان کم‌مصرف به ازای هر کیلووات ساعت مصرف برق کمتر، مبالغ و مشوق‌های مادی نیز دریافت خواهند کرد. در مقابل اما برای بدمصرفان که 25 درصد از جامعه مصرفی برق کشور را شکل داده‌اند نیز چارچوبی در نظر گرفته شده است که برای مصرف کمتر ترغیب شوند. البته بدمصرفان قبل از اعمال تعرفه‌ها که از خرداد سال 98 آغاز خواهد شد این فرصت را دارند که میزان مصرف خود را مدیریت کنند تا شامل تعرفه‌های جدید نشوند. براساس طراحی جدید متولیان نیرو، در گام نخست برای پرمصرفان همراه با قبوض برق یک قبض مجازی ارسال خواهد شد تا آنان به‌خوبی مطلع شوند اگر در خرداد سال آینده مصرفی مشابه خرداد سال 97 داشته باشند با وضع تعرفه‌های جدید چه مبالغی را باید پرداخت کنند تا پیش از شروع چهارماه یاد شده به فکر مدیریت مصرف باشند. اما خبرهای تازه در بخش نیرو یک روی دیگر نیز دارد. ماجرای تنش آبی که چند سالی است به یکی از دغدغه‌های جدی سیاست‌گذاران کشور تبدیل شد قرار است با طرحی با عنوان «دولت دوازدهم بدون تنش آب شرب» که در شورای عالی آب تدوین و ارائه شده است تا سال 1400 خاتمه یابد. این طرح که توسط کارگروهی متشکل از چهار وزارتخانه دنبال می‌شود و چارچوب‌های آن نیز در لایحه بودجه 98 دیده شده در قالب نقشه راه و برنامه مشخص به موضوعات متنوعی از جمله «تامین»، «ارتقای کیفیت»، «کاهش هدررفت آب» و «تامین منابع مالی» می‌پردازد.

سکاندار نیروی کشور برای نخستین‌بار بعد از پیشنهادهایی که از سوی معاونان درمورد اصلاح نظام تعرفه‌ای ارائه و رسانه‌ای شد، جزئیات وضع تعرفه‌های جدید برق را در برنامه‌ای تلویزیونی تشریح کرد. خاموشی‌های مکرر در تابستان امسال و در آن‌سو کاهش ظرفیت تولید نیروگاه‌های برقابی به دلیل افت بارندگی‌ها این نگرانی را به‌وجود آورده است که آیا تابستان سال 98 را می‌توان بدون قطعی‌های برق سپری کرد؟ به اعتقاد متولی نیرو این امر زمانی ممکن خواهد شد که شیوه مصرف انرژی در کشور با تغییراتی روبه‌رو شود که لازمه تحقق آن نیز اصلاحاتی است که باید در ساختار تعرفه‌های برق کشور انجام شود. به باور اردکانیان با تغییر شیوه مصرف مشترکان نیازی به ساخت نیروگاه‌های پرهزینه نخواهد بود و از سوی دیگر مخاطرات خاموشی‌ها بیش از پیش کمرنگ خواهد شد. اما داستان اصلاح ساختار تعرفه‌های برق که چند ماهی است از گوشه و کنار خبرهای آن نقل می‌شود بالاخره به کجا خواهد رسید؟ به‌گفته رضا اردکانیان در طرح جدید تعرفه‌ای، قبوض 75 درصد مشترکان شامل تعرفه‌های جدید نمی‌شود و برای مشترکان پرمصرف نیز مسیر باز است تا مصرف خود را مدیریت کرده و شامل تعرفه‌های جدید نشوند. البته در این میان قرار است هر مشترکی که کمتر از الگو استفاده می‌کند، به ازای هر کیلووات ساعتی که کمتر مصرف دارد مبالغ آن را دریافت کند. این در حالی است که وزیر نیرو معتقد است با وجود اینکه درآمدهای بخش برق ناشی از این تعرفه‌ها کاهش پیدا خواهد کرد اما صنعت برق هم در این بخش منتفع و بهره‌مند خواهد شد. به اعتقاد وی زمانی که این تعرفه‌ها اعمال شود و اثر اصلاحی خود را اعمال کند طبیعتا نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین برای ساخت نیروگاه کمتر می‌شود و ناچار نخواهیم بود هر سال چند هزار مگاوات نیروگاه جدید بسازیم تا بتوانیم رشد مصرف هفت درصدی را پاسخگو باشیم. اردکانیان در بخش دیگری از سخنان خود به این موضوع اشاره کرد که 13 آبان‌‌‌‌ سال‌جاری تفاوت اوج بار با تابستان امسال به حدود 22 هزار و 800 رسیده بود که عمده این رقم ناشی از دستگاه‌های سرمایشی است زیرا سالانه حدود 850 هزار کولر گازی وارد کشور می‌شود که 70 درصد آنها غیر استاندارد و قاچاق هستند که بخش زیادی از افزایش مصرف برق مربوط به این دستگاه‌ها بوده است. وی همچنین درمورد سازوکار کنترل جامعه بدمصرفان گفت: با تصویب تعرفه‌های جدید تا پایان آذرماه فرصت کافی وجود دارد تا شهروندان را در جریان کامل این مسائل قرار دهیم و آموزش‌های لازم به مشترکان پرمصرف داده شود. بر این اساس همراه قبوض آنها قبض مجازی نیز ارسال خواهد شد تا به خوبی مطلع شوند اگر در خرداد سال آینده مصرفی مشابه خرداد سال 97 داشته باشند با وضع تعرفه‌های جدید باید چه مبالغی را پرداخت کنند تا پیش از استارت تعرفه‌های جدید به فکر مدیریت مصرف باشند. البته سخنان وزیر نیرو در این برنامه تنها به موضوع اصلاح تعرفه‌های برق اختصاص نداشت و مباحث دیگری همچون «خروج از تنش آبی»، «میزان بارندگی‌ها و تاثیر آن بر ذخایر آبی»، «سنکرون شبکه برق ایران و روسیه»، «رویه کاشت برنج خارج از استان‌های شمالی»، «وضعیت انرژی‌های تجدید‌پذیر» و... از سوی وی مطرح شد.

پایان تنش آبی

هفته گذشته در شورای عالی آب طرحی با عنوان «دولت دوازدهم بدون تنش آب شرب» تدوین و ارائه شده است که براساس آن تا سال 1400 هیچ شهری درگیر تنش آبی نخواهد بود. این خبر را وزیر نیرو در حالی اعلام کرد که اکنون 334 شهر با جمعیت 5/ 34 میلیون نفر با تنش آبی درگیر هستند. به‌گفته اردکانیان این طرح در قالب نقشه راه و برنامه مشخص به موضوعات متنوعی از جمله تامین، ارتقای کیفیت، کاهش هدررفت آب و تامین منابع مالی پرداخته است و در این راستا کارگروهی ایجاد شده که چهار وزارتخانه عضو آن هستند و در لایحه بودجه 98 نیز چارچوب‌های اصلی آن دیده شده است. وی تامین آب شرب برای مناطق دارای مصرف صحیح از سوی دولت را یک ضرورت دانست، اما معتقد است در صورت نبود مصرف صحیح، هرگونه سرمایه‌گذاری برای استفاده از آب‌های متعارف از قبیل شیرین کردن آب دریا و روش‌های دیگر بی‌نتیجه خواهد بود. وی در ادامه افزود: بخشی از نگرانی‌ها درخصوص طرح‌های انتقال آب، ناشی از گفت‌وگو نکردن و اهمیت کافی ندادن به مرجعیت کارشناسی دستگاه‌هاست، زیرا ماهیت «آب» یک موضوع میان‌بخشی است و باید از سوی تمامی دستگاه‌های مرتبط به رسمیت شناخته شود. این موضوع در استان‌ها حل‌شدنی است و لازم است اختیارات استانداران به‌عنوان نمایندگان عالی دولت در این زمینه توسعه داده شود.  اردکانیان همچنین با اشاره به بارش‌های مناسب پاییز سال جاری و طرح موضوع پایان خشکسالی در کشور گفت: هر دشت و حوضه آبریزی در دنیا زمانی که چندین سال متمادی دچار خشکسالی می‌شود طبیعتا خاک این مناطق به میزان زیادی رطوبت خود را از دست خواهد داد و حتی زمانی که وارد دوره ترسالی ‌شود افزایش چشمگیر بارش‌ها تا مدتی رواناب زیادی ایجاد نخواهد کرد، چرا که بخش اعظمی از آن صرف رطوبت از دست رفته خاک می‌شود. وی با بیان اینکه میزان بارندگی‌های کشور تا روز گذشته به حدود 85 میلی‌متر رسیده است، عنوان کرد: این رقم در مقایسه با بارندگی 26 میلی‌متری مدت مشابه سال گذشته حدود 220 درصد و در مقایسه با بارندگی 45 میلی‌متری مدت متوسط درازمدت بیش از 88 درصد افزایش داشته است که امیدواریم در ماه‎های پیش‌رو بخش بیشتر نزولات جوی ما به‌صورت برف باشد تا این ذخیره را برای فصول بهار و تابستان داشته باشیم. با وجود این وزارت نیرو برنامه سال آبی جاری خود را متناسب با شرایط سال آبی گذشته دیده است تا غافلگیری در این زمینه برای تامین آب شرب با کیفیت و کمیت مناسب و برق پایدار برای مشترکان پیش نیاید.

وزیر نیرو با تاکید بر اینکه ورودی به سدهای کشور از ابتدای سال آبی جاری تاکنون دو برابر مدت مشابه سال گذشته بوده است، ادامه داد: براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته مدیریت مخازن سدها را به‌گونه‌ای انجام خواهیم داد که بتوانیم تابستان سال 98 سهم مناسبی را از ظرفیت تولید نیروگاه‌های برقابی در اختیار داشته باشیم. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه نیاز به آب و برق در کشور همزمان با رشد جمعیت روند صعودی به خود گرفته است، تصریح کرد: ما باید در شیوه‌های مصرف خود دقت بیشتری داشته باشیم تا اگر گرفتار دوره‌های بزرگ خشکسالی شدیم، جامعه دچار تنش به ویژه در بخش آب شرب نشود. به همین منظور درصددیم تعداد کمی از مصرف‌کنندگان را که درصد بالایی از مصرف را به خود اختصاص داده‌اند و به‌عنوان مشترکان پرمصرف شناخته می‌شوند تشویق کنیم تا به جرگه خوش مصرف‌ها بپیوندند.