محک غول‌های نفتی در سال ۲۰۱۹

 نگاهی به پیش‌بینی‌های قیمتی از نفت در سال آینده میلادی، نشان می‌دهد به‌رغم اعلام آمادگی بالای شش غول نفتی در مقابل قیمت‌های پایین، باید دید آیا آنها واقعا قادر به سرمایه‌گذاری و کسب سود از قیمت‌های احتمالا پایین نفت در سال آینده خواهند بود یا خیر. نگاهی به تازه‌ترین پیش‌بینی‌های موسسات مالی و بانک‌های سرمایه‌گذاری از قیمت نفت در سال 2019، نشان می‌دهد آنها از پیش‌بینی‌های قبلی خود بسیار عقب کشیده‌اند و متوسط قیمت نفت برنت را برای سال آینده بین 61 تا 68 دلار بر بشکه در نظر گرفته‌اند.

 مورگان استنلی یکی از موسساتی است که هفته گذشته پیش‌بینی خود از قیمت نفت خام در سال آینده میلادی را 10 دلار بر بشکه کاهش داد و از 50/ 77 دلار بر بشکه به 50/ 68 دلار رساند. این بانک سرمایه‌گذاری عقیده دارد کاهش تولید 2/ 1 میلیون بشکه‌ای کشورهای عضو و غیرعضو اوپک که قرار است از ابتدای ژانویه آغاز شود، تنها می‌تواند این اطمینان خاطر را به بازار بدهد که با افزایش چشمگیر عرضه مواجه نخواهد بود. مورگان استنلی در ادامه تاکید کرده است «تمدید توافق کاهش تولید عاملی برای تقویت قیمت‌ها در سال آینده نخواهد بود و تنها در نیمه نخست 2019 می‌تواند بازار را متعادل کرده و از افزایش سطح انبارهای نفتی جلوگیری کند.»

در کنار مورگان استنلی، اس‌اند پی گلوبال پلتس نیز متوسط قیمت نفت برنت در سال آینده را 65 دلار بر بشکه دیده و قیمت 55 دلار بر بشکه را نیز در بلندمدت برای این شاخص نفتی پیش‌بینی‌ کرده است. همچنین پیش‌بینی این موسسه برای هر بشکه نفت خام آمریکا در سال آینده 60 دلار بر بشکه است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز در چشم‌انداز کوتاه‌مدت خود در دسامبر، پیش‌بینی‌اش از قیمت نفت در سال 2019 را کاهش داد و قیمت‌های 61 و 54 دلار بر بشکه را به ترتیب برای نفت خام برنت و نفت خام آمریکا عنوان کرد. هر دو این قیمت‌ها، 11 دلار بر بشکه کمتر از پیش‌بینی EIA در نوامبر بوده‌اند. اداره اطلاعات انرژی آمریکا به‌طور کلی انتظار دارد کاهش اخیر قیمت‌ها در بازار نفت، با کاهش تولید اوپک ترکیب شده و در سال 2019 عرضه و تقاضا را تا حدود زیادی به تعادل برساند. در نتیجه قیمت‌ها در ماه‌های آینده بسیار به سطوح فعلی نزدیک خواهند ماند.

در چنین شرایطی غول‌های بین‌المللی نفتی عقیده دارند به واسطه افزایش توانایی‌هایشان می‌توانند در قیمت 50 دلار بر بشکه برای نفت خام برنت، به تمام برنامه‌های خود برسند.  هرچند این‌طور به نظر می‌رسد که بزرگ‌ترین شرکت‌های بین‌المللی نفتی نسبت به سال 2014 از آمادگی بیشتری در مقابل قیمت‌های ارزان برخوردارند، اما کارشناسان عقیده دارند تا زمانی که سال آینده فرا نرسد و قیمت‌ها مشخص نشوند، نمی‌توان با اطمینان از توانایی این شرکت‌ها در مقابل قیمت‌های ارزان اطمینان کسب کرد. ضمن اینکه طبق تازه‌ترین پیش‌بینی وودمکنزی، اگرچه شرکت‌های نفتی اعلام می‌کنند توانشان در مقابل قیمت‌های پایین افزایش یافته است، اما انتظار می‌رود کاهش شدید قیمت نفت در ماه‌های اخیر باعث شود مدیران شرکت‌های نفتی مانند آنچه در زمان ریزش قیمت‌ها در سال 2014 اتفاق افتاد، بار دیگر برنامه‌های کنترل هزینه را در پیش گیرند.

اعتماد به نفس غول‌های نفتی

 به گزارش اس‌اند پی گلوبال پلتس، شش شرکت بزرگ بین‌المللی نفتی به لطف رشد قیمت نفت پس از اجرای توافق کاهش اوپک در سال 2016 و همچنین ایجاد تنوع در منابع درآمدی خود، در سال جاری بیشترین سود و جریان نقدینگی را از سال 2014 به این سو کسب کردند. در کنار رشد قیمت نفت، از جمله عواملی که باعث کسب سود بیشتر از سمت این شرکت‌ها شد کاهش هزینه‌ها و عملکرد محافظه‌کارانه این شرکت‌ها در زمینه هزینه‌کرد بوده است.

 بر اساس این گزارش در حال حاضر شش شرکت بزرگ بین‌المللی در حوزه نفت شامل اکسون موبیل، بی پی، شل، شورون، توتال و انی به واسطه برنامه‌هایی که برای تنوع‌بخشی به منابع درآمدی خود داشته‌اند، در شرایطی هستند که می‌توانند سازگاری بالایی با قیمت 60 دلار برای هر بشکه نفت خام برنت داشته باشند. طبق این گزارش، حتی زمانی که قیمت نفت در ماه اکتبر به بالاترین سطح در چهار سال گذشته رسید، این شرکت‌ها برآورد خود از قیمت نفت را برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های آینده از محدوده 50 تا 60 دلار بر بشکه تغییر ندادند.

 این تغییر رفتار در میان شرکت‌های بزرگ نفتی نشان می‌دهد که آنها بر این باورند که می‌توانند حتی با نفت 50 دلار بر بشکه نیز به نقش‌آفرینی در عرصه نفت ادامه دهند. به این ترتیب می‌توان تصور کرد که حتی اگر هر بشکه نفت برنت روی قیمت 60 تا 65 دلار بر بشکه قرار گیرد، وضعیت تا چه میزان می‌تواند برای این شرکت‌ها خوب باشد زیرا این محدوده‌های قیمتی بین 10 تا 15 دلار بیشتر از حداقل قیمتی است که غول‌های نفتی می‌توانند در آن سطح بدون نگرانی به فعالیت خود ادامه دهند. به عقیده کارشناسان، قیمت 60 تا 65 دلار بر بشکه برای نفت خام برنت محدوده‌ای است که شش شرکت نفتی یاد شده می‌توانند با اتکا به آن یک جریان نقدینگی قابل توجه برای خود ایجاد کنند. از نگاه کارشناسان، اکسون و شل در میان دیگر شرکت‌ها، قوی‌ترین پشتوانه را دارا هستند.

  عبور از چالش نفت 40 دلاری

در این زمینه کافی‌ است نگاهی به اظهارنظرهای برخی مدیران این شرکت‌های بزرگ نفتی بیندازیم. برایان گیلواری، مدیر مالی بی‌پی به گلوبال اس‌اند‌پی پلاتس گفته است:«با باقی ماندن قیمت نفت بالای 50 دلار بر بشکه، ما با مازاد جریان آزاد نقدینگی وارد سال‌های 2020 و 2021 خواهیم شد. البته ما پیش از این اعلام کرده بودیم که حداقل قیمتی که تا پایان سال 2021 می‌توانیم از آن سود به دست آوریم حدود 35 تا 40 دلار در هر بشکه خواهد بود، مگر اینکه تصمیم به توزیع سود میان سهامداران داشته باشیم.» مدیر مالی بی‌پی در پاسخ به این سوال که این شرکت چه قیمتی را برای پروژه‌های خود مبنا قرار داده است؛ قیمت 55 دلار بر بشکه را عنوان کرد و گفت: ما برنامه‌هایمان را بر اساس قیمت‌های 50 تا 75 دلار اجرا می‌کنیم. به این ترتیب می‌توان دریافت که 50 دلار بر بشکه قیمتی است که بی‌پی در آن توان اجرای تمام برنامه‌های خود را خواهد داشت.

توتال دیگر غول نفتی است که در سپتامبر و در جریان معرفی استراتژی خود اعلام کرد که در مقایسه با سال 2014، قیمت 50 دلار را برای دست یافتن به برنامه‌های خود مناسب می‌داند. شل اما شرکتی است که از رقیبان خود فراتر رفته و در نظر دارد در قیمت 40 دلار برای هر بشکه نفت خام، توان پیشبرد پروژه‌هایش را داشته باشد. انی نیز به‌عنوان یک غول نفتی ایتالیایی، در مقایسه با سال 2014 در حال حاضر می‌تواند با تکیه به قیمت‌ بسیار کمتر نفت خام، هزینه‌های سرمایه‌گذاری و سود سهامدارانش را پرداخت کند. این شرکت در سال 2014 برای پاسخگویی به نیازهای سرمایه‌ای و سود سهامدارانش به نفت 114 دلاری نیاز داشت اما حالا این رقم را به 57 دلار بر بشکه رسانده است.

اما با این وجود، پروژه‌های بزرگ نفتی و تخمین سود آنها احتمالا در سال آینده مورد یک محک واقعی قرار خواهد گرفت زیرا ممکن است نفت تحت شرایط حاکم بر بازار از جمله نگرانی از افزایش عرضه و کند شدن رشد تقاضا به واسطه شرایط نامساعد اقتصادی، به محدوده‌های مجاز برای فعالیت که آنها اعلام کرده‌اند، برسد. حتی همین حالا نیز قیمت‌ نفت خام از اوایل اکتبر به این سو 30 درصد افت داشته است و قیمت نفت برنت را از 86 دلار بر بشکه به محدوده 60 دلار رسانده است، بنابراین انتظار برای مورد محک قرار گرفتن غول‌های نفتی در بازار سال آینده به‌طور جدی مطرح است به خصوص آنکه اخیرا پیش‌بینی‌ها از قیمت نفت در سال 2019 وارد فاز کاهشی شده است. این چشم‌انداز کاهشی به خصوص در پی این گمانه مطرح شده است که احتمالا توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش تولید در 6 ماه نخست سال آینده، با وجود نگرانی‌ها از کند شدن رشد اقتصاد جهانی و اثرگذاری آن بر تقاضای نفت، بر رشد قیمت‌ها اثرگذار نباشد.

صنعت نفت از نگاه وودمکنزی

اما کند شدن رشد تقاضای نفت و کافی نبودن میزان کاهش تولید اوپک می‌تواند به معنای افزایش مازاد عرضه نفت در بازار جهانی و فشار بیشتر به قیمت‌ها باشد. در چنین شرایطی تازه‌ترین گزارش موسسه مشاوره وودمکنزی از پروژه‌های جدید نفت و گاز نشان می‌دهد در سال آینده میلادی در مقایسه با سال 2015، تعداد این پروژه‌ها پنج برابر خواهد شد. این میزان افزایش پروژه می‌تواند به معنای افزایش عرضه در کوتاه‌مدت باشد؛ اتفاقی که می‌تواند بازار نفت را در سال آینده تحت فشار قرار دهد زیرا انتظار می‌رود در سال 2019، تعداد پروژه‌های بزرگ و جدید نفت و گاز به بیش از 50 عدد برسد که معادل 50 میلیون بشکه نفت و گاز جدید خواهد بود. بر اساس گزارش وودمکنزی، تعداد پروژه‌های جدید نفتی و گازی در حالی در سال 2019 احتمالا به بیش از 50 عدد خواهد رسید که تعداد آنها در سال جاری میلادی 40 عدد و در سال 2015 حدود 10 عدد بوده است.

 اما کارشناسان عقیده دارند بعید است مجموع سرمایه‌گذاری‌ها برای این طرح‌ها، برای تامین تقاضای نفت در بلندمدت کافی باشد. به گفته انگس روجر، تحلیلگر وودمکنزی، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری جهانی در تولید نفت و گاز در سال آینده میلادی به حدود 425 میلیارد دلار برسد در حالی که مجموع هزینه در این بخش در سال 2014 حدود 770 میلیارد دلار بوده و در سال‌های 2016 و 2017 به 440 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد.طبق این گزارش، شماری از غول‌های نفتی جهان از جمله اکسون موبیل و شورون اعلام کرده‌اند که با تسریع توسعه میادین شیل پربازده، میزان هزینه را در سال آینده افزایش خواهند داد. اما به گفته راجر، در مجموع شرکت‌ها به دنبال ثابت نگه داشتن هزینه سرمایه برای دادن سود نقدی به سرمایه‌گذاران خواهند بود. با این حال کاهش هزینه چشمگیر که در سال‌های اخیر اجرا شد و نرخ پایین‌تر دکل‌های حفاری به معنای آن است که شرکت‌ها می‌توانند با پول خود اقدامات بیشتری انجام دهند.