به گزارش ایسنا، انتظار میرود آغاز فعالیت پالایشگاه استار (STAR) شرکت سوکار به ظرفیت 214 هزار بشکه در روز، واردات نفت ترکیه را 40 درصد افزایش دهد و با محدود شدن صادرات نفت ایران به دلیل تحریمهای آمریکا، ترکیه به خرید نفت بیشتر از تولیدکنندگان دیگر نیاز خواهد داشت.
شرکت توپراس ترکیه که 3 پالایشگاه آن 540 هزار بشکه در روز نفت وارداتی را فراوری میکنند، در یک دهه گذشته به ایران و عراق وابسته بوده است. این دو کشور مجموعا 83 درصد از 102.4 میلیون تن نفتی که ترکیه از ابتدای سال 2013 وارد کرده است را تامین کردهاند و باقی این نفت از منابع دیگر تامین شده است.
ترکیه یک معافیت 180 روزه از آمریکا برای ادامه واردات نفت ایران دریافت کرده است اما تحت این معافیت، ناچار است حجم خریدش را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و هنوز معلوم نیست این معافیت تنها برای توپراس است یا به استار نیز تعلق میگیرد.
در دوران تحریمهای قبلی آمریکا، توپراس اجازه یافته بود تحت توافق خرید بلندمدت به واردات نفت ایران ادامه دهد و وارداتش را تنها 20 درصد کاهش داده بود و پول خرید نفت را نیز در بانک دولتی "هالک بانک" در وجه ایران واریز میکرد.
بانک دولتی هالک بانک درگیری پروندهای مربوط به انتقال شمش طلا به ایران است که ممکن است این بانک را با جریمه چند میلیارد دلاری مواجه کند.
به این ترتیب باید دید آمریکا تا چه حد روی ترکیه اعمال نفوذ خواهد کرد و آیا معافیت از تحریمهای نفتی را برای این کشور تمدید خواهد کرد یا خیر.
تامین کنندگان منطقهای دیگری وجود دارد با این حال روابط بینالمللی پرتلاطم ترکیه ممکن است همان طور که در گذشته دیده شد روی واردات نفت این کشور تاثیر بگذارد.
تنها سه سال پیش بود که ساقط شدن یک هواپیمای جنگنده روسی از سوی هواپیماهای ترکیهای، یک بحران دیپلماتیک را میان دو کشور ایجاد کرد. اگرچه واردات از روسیه از آن زمان افزایش یافته اما همچنان پایین سطح پیش از بحران مذکور است.
تبعات رسوایی قتل خاشقچی
به همین شکل، خشم ترکیه از برگزاری همه پرسی استقلال در منطقه کردستان عراق، باعث افت شدید واردات نفت از طریق خط لوله تحت کنترل دولت منطقهای کردستان شد و واردات از طریق این خط لوله، تنها پس از اعلام تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران بهبود یافت.
مشکلات احتمالی دیگر وجود دارد. قتل جمال خاشقچی، به روابط ترکیه و عربستان سعودی و کویت که متحد نزدیک ریاض است لطمه زده است. هر دو کشور از صادرکنندگان نفت به ترکیه هستند و وخامت بیشتر روابط آنها، بر واردات ترکیه بدون شک تاثیر میگذارد.
این که سیاست خارجی ترکیه تا چه حد روی واردات نفت این کشور و فعالیت پالایشگاه استار تاثیرگذار خواهد بود را باید منتظر ماند و دید. شرکت سوکار اخیرا یک قرارداد یک ساله برای خرید یک ملیون تن نفت اورال روسیه با روسنفت امضا کرده است.
تا کنون مقامات ترکیه اعلام نکردهاند قرار است 9.6 میلیون تن نفت مورد نیاز پالایشگاه سوکار چگونه تامین شود اما با توجه به این که تولید دیزل و نفتا از سوی سوکار برای بازار داخلی، جای واردات از روسیه را خواهد گرفت، واردات حجم بالاتر از روسیه چندان محتمل نیست.
بر اساس گزارش پلاتس، با وجود مشکلات اخیر، احتمالیترین منبع واردات نفت برای دو پالایشگاه ترکیه که واردات کمتر از ایران را جبران خواهد کرد، عراق است.
نجدت پامیر، رییس کمیته سیاست انرژی اتاق مهندسان نفت ترکیه در این باره چنین گفت: ترکیه در دوران تحریمهای قبلی آمریکا علیه ایران، از عراق نفت خریداری کرد و انتظار میرود این بار نیز الگوی خرید مشابهی را در پیش بگیرد.
دولت منطقهای کردستان توسعه خط لوله میان کرکوک و مرز ترکیه را از 700 هزار بشکه در روز به یک میلیون بشکه در روز افزایش داده است و با افزایش تولید شرکت DNO به 50 هزار بشکه در روز، صادرات منطقه کردستان به حدود 400 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
همچنین با توافق ماه گذشته میان دولت منطقهای کردستان و بغداد در خصوص میادین نفتی کرکوک، حدود 200 هزار بشکه در روز صادرات از این میادین از طریق خط لوله منطقه کردستان به ترکیه انجام خواهد گرفت.
با قول بغداد برای افزایش تولید و جبران صادرات کمتر ایران، حجم نفت بیشتری در سیهان موجود خواهد بود.
در حالی که روابط میان ترکیه و دولت منطقهای کردستان چندان گرم نیست اما بازگشت کنترل میادین نفتی کرکوک به دولت مرکزی بغداد، به این مسئله کمک خواهد کرد.
از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه در سفری که اوایل دسامبر به کاراکاس داشت، از تحریمهای آمریکا علیه ونزوئلا انتقاد کرد و وعده داد روابطش با این کشور را ارتقا خواهد داد. این وعده ممکن است شامل صادرات نفت ونزوئلا به ترکیه باشد.