سرطان رحم یا آندومتر؛ علل، مراحل، علائم و روش های درمان آن [قسمت سوم]

سرطان آندومتر، وضعیتی است که در آن سلول‌های بدخیم سرطانی در بافت دیواره‌ی رحم شکل می‌گیرند. در قسمت‌ گذشته علل٬ نشانه‌ها و اطلاعات عمومی، درباره سرطان رحم را بیان کردیم از قبیل: علائم و نشانه‌های سرطان آندومتر که شامل ترشحات غیرعادی واژن و درد در ناحیه‌ی لگن می‌شود و برای تشخیص سرطان آندومتر، از آزمایش خون و نمونه‌برداری از دیواره‌ی رحم استفاده می‌شود. در این قسمت مراحل شکل‌گیری سرطان آندومتر را توضیح می‌دهیم. با بنیتا همراه باشید.

مراحل سرطان آندومتر:

بعدازاینکه سرطان آندومتر تشخیص داده شد، آزمایش‌هایی صورت می‌گیرد تا متوجه شوند آیا سرطان فقط درون رحم گسترش‌ یافته یا به دیگر نقاط بدن نیز راه پیداکرده است. سرطان به سه صورت می‌تواند در بدن پخش شود. سرطان می‌تواند از منطقه‌ای که شروع‌شده به دیگر نقاط بدن نیز راه یابد. در مورد سرطان آندومتر 4 مرحله در نظر گرفته می‌شود:

پس از تشخیص سرطان آندومتر، تست‌هایی برای فهمیدن اینکه سرطان تا چه حدی پیشرفت کرده است انجام می‌شود. فرایندی که برای تشخیص پیشرفت سرطان انجام می‌شود مرحله‌بندی نام دارد. اطلاعاتی که از فرایند مرحله‌بندی به دست می‌آیند، تعیین می‌کنند که سرطان در چه مرحله‌ای است. تشخیص مرحله سرطان برای ادامه‌ی درمان امری ضروری است. آزمایش‌ها و تست‌های خاصی در پروسه‌ی مرحله‌بندی مورداستفاده قرار می‌گیرد. مثلاً هیسترکتومی (عمل جراحی که در آن رحم از بدن خارج می‌شود) انجام می‌شود تا متوجه شوند در حال حاضر سرطان در چه حدی گسترش‌یافته است. در فرایند مرحله‌بندی ممکن است از روش‌های زیر استفاده شود:

• معاینه‌ی لگنی: عبارت است از معاینه‌ی واژن، گردنه‌ی رحم، رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدان و مقعد. یک اسپکولوم را وارد واژن می‌کنند و پزشک یا پرستار، واژن و دهانه‌ی رحم را برای یافتن نشانه‌های بیماری مورد بررسی قرار می‌دهد. یک آزمایش پاپ اسمیر دهانه‌ی رحم نیز معمولاً انجام می‌شود. پزشک یا پرستار درحالی‌که دستکش از ژل لوبریکانت استفاده کرده‌اند دو انگشت خود را وارد واژن می‌کنند و دست دیگر را روی قسمت تحتانی حفره‌ی شکمی قرار می‌دهند تا اندازه، شکل و موقعیت رحم و تخمدان‌ها را بفهمند. همچنین پزشک یا پرستار بازهم با استفاده از ژل لوبریکانت مقعد را برای یافتن توده و بافت‌های غیرطبیعی معاینه می‌کنند.

Credit: cancer

توضیح شکل: معاینه‌ی لگن؛ دکتر یا پرستار یک یا دو انگشت یک دست (دستکش پوشیده و چرب شده با لوبریکانت) را وارد واژن می‌کنند و با دست دیگر پایین حفره شکمی را فشار می‌دهند. این کار برای فهمیدن سایز، شکل و موقعیت رحم و تخمدان‌ها انجام می‌شود. واژن، دهانه‌ی رحم، لوله‌های فالوپ و رکتوم نیز بررسی می‌شوند.

• رادیوگرافی قفسه سینه: اشعه ایکس را از روی اندام‌ها و استخوان‌ها به درون قفسه سینه می‌تابانند. اشعه‌ی ایکس نوعی از انرژی است که می‌تواند وارد بدن شود و با فیلم گرفتن، تصویری از مناطق داخل بدن ایجاد کند.
• ام آر آی (تصویرسازی تشدید مغناطیسی): روشی است که با استفاده از مغناطیس، امواج رادیویی و یک کامپیوتر، یک سری تصاویر دقیق از درون بدن ایجاد می‌کند. این پروسه همچنین تصویربرداری بر اساس تشدید مغناطیس هسته‌ای (NMRI) نیز نامیده می‌شود.
• اسکن PET (توموگرافی با نشر پوزیترون): روشی برای یافتن سلول‌های تومور بدخیم در بدن است. مقدار کمی گلوکز (قند) رادیواکتیو شده با تزریق وریدی وارد بدن می‌شود. اسکنر PET دور بدن می‌چرخد و شروع به تصویربرداری از نقاطی می‌کند که گلوکز در آن‌ها سوخت می‌شود. سلول‌های تومور بدخیم در عکس روشن‌تر ظاهر می‌شوند؛ زیرا فعال‌تر هستند و میزان بیشتری گلوکز مصرف می‌کنند.

سرطان در بدن به سه شیوه گسترش می‌یابد.

سرطان می‌تواند از طریق بافت، سیستم لنفاوی و خون گسترش یابد:

• بافت: سرطان از جایی که آغازشده رشد یافته و به نواحی اطراف راه پیدا می‌کند.
• سیستم لنفاوی: سرطان از جایی که شروع‌شده به درون‌لنف رسوخ کرده و از طریق رگ‌های لنفاوی در بدن پخش می‌شود.
• خون: سرطان از جایی که شروع‌شده وارد خون می‌شود. سرطان از طریق رگ‌های خونی  در سایر نقاط بدن پخش می‌شود.

سرطان ممکن است از جایی که آغازشده به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کند.

گسترش سرطان از یک نقطه به سایر نقاط بدن متاستاز نامیده می‌شود. سلول‌های سرطانی از منبع اولیه خود (تومور اولیه) جداشده و از طریق خون یا لنف در بدن به حرکت درمی‌آیند.

• سیستم لنفاوی: سرطان وارد لنف می‌شود، از طریق رگ‌های لنفاوی در بدن سفر به گردش درمی‌آید و در یک نقطه دیگر از بدن تومور ثانویه را تشکیل می‌دهد.
• خون: سرطان وارد خون می‌شود، از طریق رگ‌های خونی در بدن به گردش درمی‌آید و در نقطه‌ی دیگری از بدن تومور ثانویه را تشکیل می‌دهد.

تومور متاستاتیک از همان نوع سرطان اولیه است. برای مثال اگر سرطان آندومتر به ریه گسترش پیدا کند، سلول‌های سرطانی در ریه، درواقع همان سلول‌های سرطانی آندومتر هستند و این بیماری، سرطان متاستاتیک آندومتر است نه سرطان ریه.

سرطان آندومتر شامل این مراحل می‌شود:

مرحله 1:

Credit: cancer

توضیح شکل: مرحله ی IA و IB سرطان آندومتر؛ در مرحله‌یIA ، سرطان تنها در کمتر از نیمی از میومتر (جدار عضلانی رحم) وجود دارد. در مرحله‌ی IB سرطان از نیمه‌‌ی راه میومتر گذشته و پیش رفته است.

در مرحله‌ی اول، سرطان فقط در رحم وجود دارد. مرحله‌ی اول، بسته به میزان پیشرفت سرطان به دو قسمت IA و IB تقسیم می‌شود.

• مرحله IA: سرطان یا هنوز فقط در آندومتر است یا کمتر از نیمی از جدار میومتر را طی کرده است.
• مرحله IB: سرطان به نیمه‌‌ی راه میومتر رسیده و از آن گذشته و توسعه پیداکرده است.

مرحله 2:

Credit: cancer

توضیح شکل: مرحله‌ی دوم سرطان آندومتر؛ سرطان به بافت‌های متصل به دهانه‌ی رحم گسترش‌یافته، اما هنوز از رحم خارج نشده است.

در مرحله دوم، سرطان در بافت‌های دهانه رحم نیز پخش‌شده، اما هنوز به خارج از رحم گسترش نیافته است.

مرحله 3:

در مرحله سوم سرطان به مناطق بیرون از رحم و دهانه‌ی رحم راه‌ یافته، اما فراتر از حفره‌ی لگن گسترش نیافته است. مرحله‌ی سوم بسته به میزان گسترش سرطان در ناحیه‌ی لگنی، به سه قسمت IIIA، IIIB و IIIC تقسیم می‌شود.

مرحله IIIA: سرطان به لایه‌ی بیرونی رحم، یا به لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و بافت‌های متصل به رحم راه‌یافته است.

Credit: cancer

توضیح شکل: مرحله‌ی IIIA سرطان آندومتر. سرطان به لایه خارجی رحم گسترش‌یافته و در لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها پخش‌شده است.

مرحله IIIB: سرطان در واژن یا پارامتریوم (بافت چربی اطراف رحم) گسترش‌یافته است.

Credit: cancer

توضیح شکل:

مرحله‌ی IIIB: سرطان به واژن یا پارامتریوم (بافت‌های چربی در اطراف رحم و گردن رحم) راه‌یافته است.

مرحله IIIC: سرطان در غدد لنفاوی لگن یا اطراف آئورت (بزرگ‌ترین سرخرگ بدن که خون را از قلب خارج می‌کند) پخش‌شده است.

Credit: cancer

توضیح شکل:

مرحله IIIC: سرطان به غدد لنفاوی لگن / یا اطراف آئورت (بزرگ‌ترین سرخرگ بدن که حاوی خونی است که از قلب خارج می‌شود) راه‌یافته است.

مرحله 4:

در مرحله چهارم سرطان در خارج از ناحیه لگنی پخش‌شده‌است. مرحله چهارم بسته به میزان پیشرفت سرطان به دو قسمت IVA و IVB تقسیم می‌شود.

مرحله IVA: سرطان تا مثانه یا دیواره روده پیش‌روی کرده است.

 در مرحله‌ی IVA، سرطان در مثانه و روده گسترش‌یافته است.

مرحله IVB: سرطان در سایر نقاط خارج از لگن ازجمله شکم و غدد لنفاوی کشاله‌ی ران گسترش‌یافته است.

Credit: cancer

توضیح شکل:

مرحله‌ی IVB: سرطان به خارج از ناحیه‌ی لگنی راه‌یافته و در شکم و غدد لنفاوی کشاله‌ی ران پخش‌شده است.

بازگشت سرطان آندومتر:

عود کردن سرطان آندومتر، یعنی هنگامی‌که پس از درمان سرطان دوباره بازمی‌گردد. سرطان ممکن است دوباره خود را در رحم، لگن، غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن نشان دهد.

نمای کلی گزینه‌های درمانی:

نکات کلیدی:

درمان‌های مختلفی برای مداوای سرطان آندومتر وجود دارد. پنج نوع درمان استاندارد برای معالجه‌ی این سرطان استفاده می‌شود:

• عمل جراحی
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی
• هورمون درمانی
• درمان بیولوژیکی

هم‌اکنون در پژوهش‌های بالینی، نمونه‌های جدیدتری از درمان نیز مورد آزمایش قرار می‌گیرند.

درمان هدفمند:

ممکن است بیماران بخواهند در آزمایش‌های بالینی شرکت کنند. آن‌ها می‌توانند قبل از شروع درمان، در اواسط درمان و یا بعد از درمان شدن وارد آزمایش‌های بالینی شوند و این مستلزم این است که تست‌های بالینی را پیگیری کنند. مطلب  بعدی ما را از دست ندهید تا به‌طور مفصل روش‌های درمانی را برای شما توضیح دهیم. همچنین می‌توانید مطلب «کیست تخمدان؛ انواع، علائم و درمان» را نیز بخوانید.

منبع: healthline ,cancer