کم کاری تیروئید حالتی است که در آن بدن قادر نیست به مقدار کافی هورمون تیروئید ترشح کند.هورمون تیروئید در کنترل رشد، ترمیم و سوخت و ساز بدن نقش دارد؛ به همین دلیل افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است دچار خستگی مفرط، ریزش مو، سردی، افزایش وزن و افسردگی و عوارض دیگر شوند. این بیماری در زنان 10 برابر بیشتر از مردان دیده شده و حدود 1 تا 2 درصد کل جمعیت جهان را درگیر کرده است.
غذا به تنهایی نمیتواند درمانی برای کم کاری تیروئید باشد اما ترکیبی از رژیم غذایی مناسب و مصرف داروی تجویز شده توسط پزشک متخصص میتواند به بهبود عملکرد تیروئید و کاهش عوارض ناشی ازاین بیماری کمک کند.
در این مقاله که بر اساس تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر نوشته شده است، قصد داریم به افرادی که مبتلا به کم کاری تیروئید هستند؛ کمک کنیم که چه مواد مغذی را در رژیم غذایی روزانه خود گنجانده و آنها را بیشتر مصرف کنند و در مقابل از مصرف چه موادی پرهیز کنند. البته لازم به ذکر است که بهتر است در این رابطه بهتر است با پزشک معالجتان هم مشورت کنید.
چه مواد مغذی برای کم کاری تیروئید مفید هستند؟
حالا در ادامه به چند ماده مغذی که برای سلامت غده تیروئید ضروری است اشاره میکنیم.
ید
ید ماده معدنی ضروری برای تولید هورمونهای تیروئید است، بنابراین افرادی که دچار کمبود ید هستند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند.کمبود ید بسیار شایع است به طوریکه تقریبا یک سوم جمعیت جهان به آن دچار هستند. در کشورهای پیشرفته مانند ایالات متحده امریکا این موضوع با افزودن ید به نمکی که مردم به غذایشان اضافه میکنند، کمبود ید به حداقل رسانده شده است.
اگر به کمبود ید دچار هستید باید از نمک یددار، غذاهای دریایی، ماهی، لبنیات وتخم مرغ که سرشار از ید هستند استفاده کنید.
استفاده از مکملهای ید توصیه نمیشود چرا که با مواد غذایی که مصرف میکنید میتوانید ید کافی را دریافت کنید، تحقیقات نشان داده است که مقدار زیاد ید میتواند به غده تیروئید آسیب برساند.
سلنیوم
این ماده معدنی ضروری به بدن کمک میکند که هورمونهای تیروئید را فعال کند. سلنیوم دارای خواص آنتیاکسیدانی است به این معنی که میتواند از غده تیروئید دربرابر مولکولهایی به نام رادیکال آزاد محافظت کند.
از مواد غذایی حاوی سلنیوم میتوان به بادام برزیلی، ماهی تن، ساردین، تخممرغ و حبوبات اشاره کرد. بنابراین با افزودن این غذاها به رژیم غذایی خود میتوانید سطح سلنیوم بدن را بالا ببرید. با این حال نباید بدون تجویز پزشک از مکملهای سلنیوم استفاده کنید چرا که دوز بالایی داشته و میتواند سمی باشد.
زینک (روی)
روی مانند سلنیوم به فعال کردن هورمونهای تیروئید کمک میکند. مطالعات نشان داده است که روی میتواند به تنظیم سطح TSH کمک کند (TSH هورمونی است که به غده تیروئید دستور آزادسازی هورمونهای تیروئید را میدهد).
کمبود روی در کشورهای پیشرفته به ندرت دیده میشود، چرا که روی در مواد غذایی آنها وجود دارد.
با این حال در صورتیکه دچار کم کاری تیروئید هستید باید از غذاهایی که غنی از روی هستند بیشتر استفاده کنید، از جمله این غذاها میتوان به غذاهای دریایی، گوشت گاو و گوشت مرغ اشاره کرد.
مواد مغذی مضر کدامند؟
بالاتر به مواد مغذی مفید اشاره کردیم و حالا در ادامه میخواهیم به بعضی از مواد مغذی که ممکن است برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مضر بوده و عوارض آنها را تشدید کند بپردازیم:
گواتروژن
گواتروژنها ترکیباتی هستند که ممکن است در عملکرد طبیعی غده تیروئید اختلال ایجاد کند. اسم این ترکیبات برگرفته از گواتر است. گواتر به معنی بزرگی غده تیروئید است که میتواند از کم کاری تیروئید ناشی شده باشد.
جالب است بدانید که بیشتر غذاهای روزانه دارای گواتروژن هستند که از جمله آنها میتوان به کلم، اسفناج، هلو، توتفرنگی، ارزن و بادامزمینی اشاره کرد. بنابراین بر اساس این تئوری افرادی که کم کاری تیروئید دارند بهتر است از مصرف این مواد غذایی اجتناب کنند. با این حال به نظر میرسد که این ترکیبات در افرادی که کمبود ید داشته یا میزان زیادی گواتروژن مصرف میکنند مشکلساز خواهدشد.
گلوتن
به پروتئین موجود در غلاتی مثل گندم، چاودار و جو گلوتن میگویند. کسانی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند نمیتوانند گلوتن مصرف کنند.
تحقیقات نشان داده است که افرادی که به یک نوع بیماری خودایمنی مبتلا هستند ممکن است به انواع دیگر بیماریهای خودایمنی هم دچار شوند. بنابراین ممکن است افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو به سلیاک نیز مبتلا باشند؛ به همین دلیل این افراد برای بهبود نشانههای بیماری بهتر است گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کنند.