ابوالفضل خدائی: هفتادوپنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد امسال متفاوت تر از سالهای گذشته و در سایه همه گیری ویروس کرونا برگزار شد. با سخنرانی های رهبران دنیا در این نشست حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان نیز به تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران پرداخت. روحانی اظهار داشت که زندگی با تحریم سخت است اما سخت‌تر از آن زندگی بدون استقلال است. وی در بخشی دیگر از سخنانش تصریح کرد که پایان دوران سلطه و هژمونی؛ برای جهان، امروز زمان تصمیم درست و "نه" گفتن به زورگویی و قلدرمآبی است. روحانی "نه" قاطع شورای امنیت به استفاده ابزاری و غیرقانونی آمریکا را نه تنها یک پیروزی برای ایران بلکه برای دورانِ گذار نظام بین‌الملل در جهان پساغربی دانست. در حقیقت پیامی که روحانی در آخرین سخنرانی خود و در بحبوحه شدیدترین فشارهای دولت امریکا علیه ایران، به جامعه بین‌الملل ارسال کرد، این بود که ایران توانسته با گذر از طوفان فشارها و در عین پایبندی به تعهدات و قوانین بین‌المللی مقاومت کند و بکوشد با حفظ استقلال خود از یک موقعیت برابر سر میز گفت‌وگو بنشیند. مشکلات ایران و ایالات‌متحده ریشه‌ای‌تر از آن است که به نظر می‌رسد و صحبت‌های رئیس‌جمهوری کشورمان نیز در واقع به این مطالب اشاره کرد. رئیس‌جمهوری کشورمان در صحبت‌های خود در جمع هیات وزیران نیز از این شرایط به عنوان شرایط جنگی یاد کرد و خواست تا همگان به کمک بیایند. بستری که به نظر می‌رسد پس‌زمینه آن صلح باشد اما با روی‌کارآمدن دونالد ترامپ به یک زمین پرتنش بدل شد تا جایی که منطق نیز کنار رفته و در پی آن دونالد ترامپ نیز عنوان کرده است که به‌صورت یکجانبه قصد وضع تحریم‌ها را دارد و در این میان به صحبت‌های هیچ کشوری توجه نمی‌کند. خبرگزاری خبرآنلاین، برای بررسی نکات بیشتر گفتگویی با دکتر نوذر شفیعی کارشناس مسائل بین الملل گفتگو کرده است. وی در خصوص جلسه امسال مجمع عمومی گفت:
در این نشست روسای کشورهای دنیا به بیان دغدغه ها و تشریح مواضع پرداختند که رئیس جمهوری کشورمان نیز در آن به نکاتی اشاره کرد. مهمترین دغدغه این روزهای ایران و حتی کشورهای دنیا مربوط به همه گیری بیماری کووید19 و نحوه همکاری کشورها برای مهار آن است. دغدغه بعدی ایران یکجانبه گرایی ایالات متحده آمریکا است که به صورت عادت گونه قطعنامه هایی را علیه ایران در شورای امنیت پیشنهاد می کند که خوشبختانه با اقبال عمومی روبرو نمی شود و به اعتبار استراتژیک آن لطمه وارد می کند؛ نکته ای که حسن روحانی رئیس جمهور ایران نیز در سخنرانی خود بدان اشاره کرد. در ادامه شاهد بودیم که رئیس جمهور ایران از ایستادگی کشورهای دنیا در برابر آمریکا قدردانی کرد که به نوعی یک نقطه عطف محسوب می شود. شاید از جنگ جهانی به بعد تا کنون هیچ زمانی را سراغ نداشته باشیم که متحدان نزدیک ایالات متحده آمریکا مقابلش صف آرایی کنند.
شفیعی ادامه داد: نکته دیگری که رئیس جمهور آن را محکوم کرد اقدام دو کشور عربی یعنی امارات متحده عربی و بحرین برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی بود. از آنجایی که جهان اسلام برای فلسطین هزینه های زیادی را متحمل شده چنین اقدامی می تواند نگران کننده باشد. اینکه با تطمیع شدن و فشار آمریکا دو کشور عربی دست به چنین توافقی می زنند، برای کشورهای جهان عرب و همچنین افکار عمومی وجهه خوبی ندارد.
به طور کلی جلسه امسال متفاوت تر از سالهای گذشته و در سایه همه گیری ویروس کرونا به صورت مجازی برگزار شد که به همین دلیل شاهد ابتکار عمل و پیشنهادی از سوی کشورهای مختلف نبودیم.
در همین حال برخی از رهبران دنیا طی سخنرانی خود به موضوع ایران نیز اشاره کردند. امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه از جمله رهبرانی بود که به تنش های اخیر میان تهران و واشنگتن اشاره کرد. وی اقدام ایالات متحده آمریکا در خصوص به‌کارگیری مکانیسم ماشه را به منزله تضعیف شورای امنیت دانست و اظهار داشت که این اقدامات یکجانبه تنش‌ها در منطقه را تشدید خواهد کرد. او همچنین تصریح کرد که فرانسه بر سر فعال‌سازی مکانیسمی که آمریکا به دلیل خروج از برجام قادر به فعال‌سازی نخواهد بود، مصالحه نخواهد کرد. برای بررسی موضع پاریس باید گفت که از دیرباز و حداقل پس از دوران جنگ سرد فرانسه کشوری بوده که تمایل داشته است تا اروپا را رهبری کند؛ بنابراین وقتی که رئیس جمهور فرانسه چنین اظهاراتی را بیان می کند گویی از زبان کشوری صحبت می کند که رهبری اتحادیه اروپا را برعهده دارد. البته ناگفته نماند که آلمان نیز در کنار فرانسه از چنین جایگاه و نقشی برخوردار است و اینکه کشورهای اروپایی چرا با سیاست های واشنگتن مخالفت می کنند به دو عامل مرتبط است:
1 – مورد اول تاکتیکی است و اروپایی ها نمی خواهند در دام درخواست ها و انتظارات بی ربط دونالد ترامپ قرار گیرند و هزینه های بی خردی او را بپردازند.
2 – اتحادیه اروپا یک نهاد هنجارگرا است؛ بدین معنا که برای رژیم های حقوقی، قوانین، مقررات و معاهده های بین المللی احترام قائل است. بنابراین اینکه ترامپ بخواهد به طور یکجانبه از توافق هسته ای، پیمان آب و هوایی، ترانس پاسیفیک و غیره خارج شود و تهدید به خروج از دیگر سازمان ها مانند ناتو، سازمان بهداشت جهانی و ... کند، به مذاق آنها خوش نخواهد آمد.
این کارشناس همچنین در پاسخ به اینکه چرا حفظ و تداوم توافق هسته ای برای کشورهای اروپایی حیاتی به شمار می رود گفت: در نتیجه در خصوص برجام نیز چنین نگرشی وجود دارد؛ اروپایی ها آن را یک رژیم حقوقی یا یک توافقنامه ای می بینند که به نوعی قادر بود مساله هسته ای ایران را مدیریت کند. بدیهی است که با خروج آمریکا از برجام و استناد به قطعنامه 2231 برای احیای تحریم ها، اروپایی ها واکنش منفی نشان خواهند داد. در همین راستا امانوئل مکرون به صراحت اعلام کرد که به هیچ وجه در این مسیر با واشنگتن همراهی نخواهد کرد.
وی در پایان در خصوص احتمال تشدید تنش ها و برنامه های آتی ایالات متحده آمریکا علیه ایران تا زمان برگزاری انتخابات نیز گفت: در آن سو شاهد هستیم که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز اظهارات متناقضی را بر زبان می آورد. از یک سو درباره تمایل آمریکا برای گفتگو با ایران صحبت می کند و از طرف دیگر به مواضع تند و اظهارات غیرسازنده روی می آورد. ترامپ همزمان از این دو رویکرد استفاده می کند اما بعید است که او بخواهد تا قبل از زمان برگزاری انتخابات سوم نوامبر وارد چالشی جدی با جمهوری اسلامی ایران شود. او به خوبی می داند که ورود به هر چالش جدی با ایران ممکن است سرنوشت نامعلومی را برای او در انتخابات رقم بزند. از همین رو به نظر می رسد تا زمان انتخابات ترامپ سیاست محتاطانه ای را در پیش بگیرد؛ اما شکی نیست که او از هر فرصتی برای خرید رأی استفاده خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
ترامپ،پوتین،شی و مکرون در سازمان ملل درباره ایران چه گفتند؟
آسوشیتدپرس:سخنرانی روحانی آتشین بود،آمریکا تسلیم ایران خواهدشد
واکنش آمریکا به اظهارات رئیس‌جمهور ایران در سازمان ملل
310311