توصیه‌های پزشکی بعد از عمل جراحی پروستات

دکتر حمیدرضا اکبری گیلانی؛ جراح و متخصص ارولوژی، عضو تحریریه دنیای سلامت

عمل پروستات معمولا یا به روش جراحی باز(با برش جراحی روی شکم) و یا از راه مجرای ادرار و بدون برش جراحی بر روی پوست انجام می‌‌‌گیرد. بعد از عمل جراحی پروستات چه به صورت عمل باز و چه TUR(تراشیدن پروستات از راه مجرا) به علت خونریزی از محل عمل جراحی، شستشوی مثانه از طریق سوند ادراری سه راه انجام می‌‌‌شود. در این روش سرم شستشو از یک راه وارد مثانه شده و از راه دیگر لخته‌‌ها  به همراه مایع خروجی شستشو تخلیه می‌‌‌شوند.

این روش شستشوی داخل مثانه گاهی تا چند روز بعد از عمل ادامه خواهد داشت تا مایع خروجی شستشو کاملا زلال و بی رنگ شود. بعد از خروج سوند ادراری و ترخیص بیمار، احساس سوزش ادرار و مجرا تا چندین روز ادامه خواهد داشت و به تدریج بر طرف می‌‌‌شود. پس از یک هفته بعد از طبیعی شدن رنگ ادرار و قطع شدن خونریزی، داروهای ضد انعقاد و آسپرین  را می‌‌‌توان شروع کرد.

سوالی که اغلب توسط بیماران مطرح می‌‌‌شود این است که آیا بعد از عمل پروستات امکان عود و برگشت علائم وجود دارد؟ آیا فردی که پروستاتش عمل شده باز هم سالیانه باید چک شود؟ پاسخ مثبت است. در واقع اگر عمل جراحی پروستات برای بزرگی خوش خیم پروستات انجام گیرد، کپسول پروستات و مقداری از بافت چسبیده به کپسول باقی می‌‌‌ماند که در طی چندین سال بعد رشد می‌‌‌کند و باعث برگشت علائم می‌‌‌شود.  این زمان معمولا برای عمل پروستات از راه مجرای ادراری، کوتاه تر از عمل باز پروستات است. همچنین به دلیل احتمال ایجاد بدخیمی در بافت باقیمانده، چک سالیانه آزمایش PSA بعد از عمل پروستات نیز توصیه می‌‌‌شود.

احتمال بی اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی بعد از عمل پروستات

در صورتی که عمل جراحی برای موارد خوش خیم پروستات صورت بگیرد (دراین جراحی‌‌ها کپسول پروستات باقی می‌ماند) احتمال بی‌اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی بعد از عمل بسیار کم است. در صورت جراحی رادیکال پروستات‌ کتومی که برای سرطان پروستات انجام می‌‌‌گیرد و تمامی بافت پروستات و کپسول پروستات از بدن خارج می‌‌‌شود، احتمال بی‌اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی بیشتر است.

مراقبت‌‌های بعد از عمل جراحی پروستات

عمل پروستات معمولا یا به روش جراحی باز(با برش جراحی روی شکم) و یا از راه مجرای ادرار و بدون برش جراحی بر روی پوست انجام می‌‌گیرد. بعد از عمل جراحی پروستات چه به صورت عمل باز و چه TUR(تراشیدن پروستات از راه مجرا) به علت خونریزی از محل عمل جراحی، شستشوی مثانه از طریق سوند ادراری سه راه انجام می‌‌شود. در این روش سرم شستشو از یک راه وارد مثانه شده و از راه دیگر لخته‌‌ها  به همراه مایع خروجی شستشو تخلیه می‌‌شوند. این روش شستشوی داخل مثانه گاهی تا چند روز بعد از عمل ادامه خواهد داشت تا مایع خروجی شستشو کاملا زلال و بی‌رنگ شود. بعد از خروج سوند ادراری و ترخیص بیمار، احساس سوزش ادرار و مجرا تا چندین روز ادامه خواهد داشت و به تدریج بر طرف می‌‌شود. پس از یک هفته بعد از طبیعی شدن رنگ ادرار و قطع شدن خونریزی، داروهای ضد انعقاد و آسپرین  را می‌‌توان شروع کرد. سوالی که اغلب توسط بیماران مطرح می‌‌شود این است که آیا بعد از عمل پروستات امکان عود و برگشت علائم وجود دارد؟ آیا فردی که پروستاتش عمل شده باز هم سالیانه باید چک شود؟ پاسخ مثبت است. در واقع اگر عمل جراحی پروستات برای بزرگی خوش خیم پروستات انجام گیرد، کپسول پروستات و مقداری از بافت چسبیده به کپسول باقی می‌‌ماند که در طی چندین سال بعد رشد می‌‌کند و باعث برگشت علائم می‌‌شود.  این زمان معمولا برای عمل پروستات از راه مجرای ادراری، کوتاه تر از عمل باز پروستات است. همچنین به دلیل احتمال ایجاد بدخیمی در بافت باقیمانده، چک سالیانه آزمایش PSA بعد از عمل پروستات نیز توصیه می‌‌شود.

پرسش رایج دیگر در مورد احتمال بی اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی بعد از عمل پروستات است؟ در صورتی که عمل جراحی برای موارد خوش‌خیم پروستات صورت بگیرد (دراین جراحی‌‌ها کپسول پروستات باقی می‌ماند) احتمال بی‌اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی بعد از عمل بسیار کم است. درصورت جراحی رادیکال پروستاتکتومی که برای سرطان پروستات انجام می‌‌گیرد و تمامی بافت پروستات و کپسول پروستات از بدن خارج می‌‌شود، احتمال بی‌اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی بیشتر است.