تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
نمی‌دانید کلیدتان را کجا گذاشته‌اید؟ در حین کار مرتبا دچار سردرگمی و تردید می‌شوید و در حال صحبت کردن با کسی ناگهان به خیالات و رویاهای خود فرو می‌روید؟
اگر این اتفاق گاهی اوقات می‌افتد، مساله مهمی نیست؛ اما وقتی از حد نرمال خارج می‌شود، مشکلات جدی‌تر به همراه دارد. این روزها مساله عدم تمرکز فکری بسیار شایع شده است؛ به طوری که موجی از افراد 30- 40 ساله به مراکز پزشکی و روانپزشکی مراجعه می‌کنند و در پی یافتن راهی برای حل مشکل‌شان هستند.
معمولا در این سنین مشغولیت‌های ذهنی افراد بیشتر می‌شود، کار، خانه، خانواده و سایر امور و مشکلات مربوط به آنها باعث می‌شود که کمتر بتوانند فکر خود را متمرکز کنند؛ اما تمام آنهایی که قرار ملاقات‌هایشان را فراموش می‌کنند و تمرکز خود را از دست می‌دهند، دچار اختلال کم‌تمرکزی یا ADHD نیستند. این مساله در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود؛ ولی پنج عامل مهم‌تر از بقیه است و باعث می‌شوند که ذهن بسته و منجمد شود:
ازدحام تکنولوژی
کامپیوتر، تلویزیون، تلفن همراه و بسیاری وسایل جدید و امروزی اطراف‌تان را پر کرده‌اند و شما را گیج می‌کنند. مغز شما مثل یک منشی عمل می‌کند؛ مرتبا در حال مدیریت زمان و سازماندهی امور است. هر چه تعداد و تنوع کارهایی که باید انجام دهید بیشتر می‌شود، تمرکز فکری کاهش می‌یابد.
نوشتن کارها و برنامه‌ریزی برای انجام آنها، باعث می‌شود که مشکلات‌تان سبک‌تر و هموارتر شود. به هنگام کارکردن با تمام این وسایل اوقاتی را برای استراحت کردن و فراغت در نظر بگیرید. وقتی که عملکرد ذهن مناسب نباشد، شما می‌توانید به طور همزمان چند کار را انجام دهید؛ اما هنگام انجام کارهای مختلف فکرتان متمرکز نخواهد بود. در صورتی که مشکل‌تان جدی و حاد شده است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
کمبود خواب
اگر دچار کمبود خواب باشید (کمتر از 7-8 ساعت در شب)، مسلما حساس‌تر می‌شوید و ذهن شما را هاله‌ای می‌پوشاند که نمی‌توانید کارهای روزمره خود را به خوبی مدیریت کنید. این وضعیت کاملا طبیعی است. با استراحت و خواب کافی، راحت‌تر تمرکز می‌کنید و دچار مشکل نمی‌شوید. در یک حالت دیگر شما به اندازه کافی می‌خوابید؛ اما همیشه خواب‌آلود و کسل هستید و احساس سرحالی نمی‌‌کنید.
این مساله روی تمرکز فکری‌تان نیز اثر می‌گذارد و میزان هوشیاری‌تان را کاهش می‌دهد. این وضعیت را نوعی اختلال خواب می‌گویند. بزرگسالانی که به این اختلال دچار هستند، اگر مشکل اختلال عدم تمرکز نیز به مشکل‌شان اضافه شود، بیشتر آسیب می‌بینند. چنین افرادی اگر شب‌ها بیشتر بخواند، باز هم مشکل‌شان برطرف نمی‌شود؛ پس بهتر است به پزشک مراجعه کنند.
ورزش بسیار کم
ورزش کردن به طور مرتب ذهن را هوشیار نگه می‌دارد و توانایی آن را برای یادگیری افزایش می‌دهد. ورزش کردن برای افرادی که دچار اختلال عدم تمرکز و توجه هستند بسیار ضروری است. این افراد ذهن شلوغ و آشفته دارند و کمتر آرامش فکری را تجربه می‌کنند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که با ورزش‌های مداوم و مستمر، این وضعیت تا اندازه زیادی بهبود می‌یابد.
از این طریق می‌توانید انرژی بیش از حد خود را تخلیه کنید؛ زیرا افرادی که دچار این نوع اختلال هستند، به دلیل داشتن انرژی بسیار زیاد بی‌قرار و کلافه می‌شوند و همین خستگی در اثر مصرف انرژی باعث خواب آرام و آسوده آنها می‌گردد. بیشتر پزشکان به بیمارانی که نمی‌توانند برای مدتی هر چند کوتاه در یک وضعیت ثابت بنشینند؛
مثلا وقتی که در یک جلسه کاری هستند، پشت یک میز نشستن و تکان نخوردن برای‌شان سخت است، توصیه می‌کنند که در طول روز انرژی فراوان خود را صرف ورزش کردن کنند (روزی 3-4 ساعت) تا بیشتر خسته شوند و نیاز به نشستن و ماندن در یک وضعیت داشته باشند.
استرس بسیار زیاد
استرس، مرکز شناختی مغز را به چالش می‌کشاند و جلوی تمرکز فکر را می‌گیرد. این بخش از مغز مسئول افکار هوشیارانه است. نگرانی و استرس بیش از حد، قدرت لازم برای تمرکز و توجه کافی را کاهش می‌دهد و ذهن را آشفته و درگیر می‌کند. مدیتیشن و تمرین یوگا روش‌هایی هستند که توان شما را برای کاهش حواس‌پرتی‌ها و مقابله با آنها افزایش می‌دهند. همچنین بزرگسالانی که دچار اختلال عدم تمرکز می‌شوند، با مدیتیشن می‌توانند به طرز چشمگیری نگرانی‌ها و استرس‌های خود را کاهش دهند.
نارضایتی از شغل
مسلما برای همه ما گاهی اوقات این شرایط پیش می‌آید که از شغل‌مان احساس نارضایتی می‌کنیم. برخی پروژه‌های کاری خسته‌کننده هستند؛ گاهی اوقات محیط کاری در هم ریخته و آشفته است و برخی مواقع نیز رفتار رئیس ما باعث این نارضایتی می‌شود. چنین شرایطی کاملا طبیعی است؛ اما اگر این مساله تقریبا همیشگی است؛
یعنی شما نمی‌توانید هیچ پروژه‌ای را به طور کامل انجام دهید و اغلب دچار مشکل می‌شوید، شاید لازم باشد شغل‌تان را تغییر دهید و یا اینکه قبل از آن به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
