پردنیزولون
یکی از مشهورترین و پرکاربردترین کورتون‌ها، پردنیزولون و مشتقات آن است که در درمان بسیاری از بیماری‌های التهابی و خودایمنی پاسخگوست. ما در اینجا بیشتر به بیماری روماتیسمی آرتریت روماتوئید خواهیم پرداخت که شایع‌تر است و افراد زیادی درگیر آن هستند.
نکات مهم در مصرف پردنیزولون
1- این دارو باید طبق دستور پزشک معالج مصرف شود و بیمار هرگز نباید سرخود و به دلایلی مانند احساس بهبودی یا عوارض جانبی، میزان مصرف آن را کم یا قطع کند؛ چرا که این کار می‌تواند عوارض خطرناک و گاه جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد.
2- این دارو به طور کلی سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و پزشکان برای درمان و کاهش علائم برخی از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، مانند درد یا قرمزی یا داغی مفاصل، آن را تجویز می‌کنند؛ به همین دلیل این افراد باید مراقب باشند که بدن‌شان در معرض عوامل عفونت‌زا قرار نگیرد؛ چرا که حتی یک سرماخوردگی می‌تواند علائم را تشدید کند.
3- دوز شروع این دارو با توجه به شرایط گوناگونی تجویز می‌شود. اولین چیزی که پزشک در تجویز پردنیزولون به آن توجه می‌کند نوع بیماری، شدت علائم و عضو درگیر است؛ بنابراین بیمار باید تمام داروها و مکمل‌هایی را که مصرف می‌کند، به پزشک بگوید. گاهی اوقات لازم است دوز این دارو با توجه به نوع داروهای مصرف دیگر با دقت تنظیم شود.
در ضمن برخی از داروها با پردنیزولون تداخل اثر دارند و مصرف همزمان آنها باعث خنثی یا معکوس شدن اثر دیگری می‌شود. این دارو با توجه به شرایط کلی، با دوز بالا یا پایین شروع می‌شود و میزان آن در آینده با توجه به میزان پاسخ بیمار به دارو تنظیم خواهد شد. نباید انتظار معجزه یک‌شبه از پردنیزولون داشت. گاه روزها یا هفته‌ها طول می‌کشد تا اثر درمانی آن ظاهر شود.
4- اگر پردنیزولون به شکل قرص مصرف می‌شود، باید همراه غذا خورده شود. معمولا پزشکان این دارو را روزی یک بار، بعد از صبحانه تجویز می‌کنند؛ اما گاهی ممکن است مقدار آن بین چند نوبت تقسیم شود. اگر قرار است جراحی شوید یا به هر دلیل دیگری به اورژانس مراجعه کرده‌اید، حتما پزشک را از مصرف پردنیزولون آگاه کنید.
5- اگر باردارید یا تصمیم به بارداری دارید و به ناچار باید پردنیزولون مصرف کنید، حتما پزشک خود را در جریان بگذارید. مصرف برخی از انواع کورتون، مانند پردنیزولون در حین بارداری، می‌تواند باعث بروز نقایص جنینی مانند شکاف کام شود. البته پردنیزولون کمتر از سایر داروهای هم‌خانواده خود در شیر مادر ترشح می‌شود، ولی باز هم ممکن است مشکلاتی برای نوزاد ایجاد کند.
مزایای مصرف طولانی‌مدت پردنیزولون
پردنیزولون از انواع داروهای استروئیدی است که می‌تواند التهاب را به سرعت برطرف کند و این برای مبتلایان به آرتریت روماتوئید که از درد و التهاب و قرمزی و داغی مفاصل رنج می‌برند، بسیار مهم است. مطالعات نشان داده که این دارو روند تخریب مفاصل را نیز کندتر می‌کند؛ به همین دلیل متخصصان روماتولوژی ترجیح می‌دهند در مراحل اولیه بروز بیماری پردنیزولون تجویز کنند تا التهاب فورا کنترل شود.
کورتیکواستروئیدها و روند ضدالتهابی
همان طور که گفته شد، لوپوس از جمله بیماری‌های خودایمنی است که پزشکان برای کنترل آن پردنیزولون تجویز می‌کنند. بیماری خودایمنی لوپوس می‌تواند به بسیاری از اعضای بدن مانند کلیه، قلب و پوست آسیب جدی برساند. این دارو از پیشرفت التهاب کلیه (که به نارسایی شدید کلیه منجر می‌شود و بیمار به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز پیدا خواهد کرد) جلوگیری می‌کند.
دوزهای پایین این داروی پرکاربرد درد و سختی مفاصل مبتلایان به آرتریت روماتوئید را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد و مصرف موقت آن با دوز بالا می‌تواند جلوی عود شدید بیماری را بگیرد.
موارد تجویز استروئیدها
نوع، میزان و مدت مصرف کورتون‌ها و دیگر تصمیمات پزشک در مورد آنها، در هر بیمار با بیمار دیگر فرق می‌کند. پیش از شروع مصرف استروئیدی مانند پردنیزولون، درباره مزایا و عوارض جانبی آن به دقت از پزشک سوال کنید تا اگر در آینده علامتی غیرعادی مشاهده کردید یا هنگام مصرف به مشکلی برخوردید، بتوانید اقدام مناسبی انجام دهید و یا به موقع به پزشک مراجعه نمایید.
برای خواندن بخش اول- کاربرد و عوارض کورتون‌ها- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- کاربرد و عوارض کورتون‌ها- اینجا کلیک کنید.
