تحریریه دنیای سلامت
افراد بسیاری برای کاهش درد خود از مسکن استفاده می‌کنند. این مسکن‌ها موقتاً درد را تسکین می‌دهند؛ اما در کنار آن عوارضی هم دارند. تحقیقات علمی و پزشکی بسیاری در این زمینه انجام شده است تا عوارض آنها مشخص شود. پرمصرف‌ترین مسکن‌ها به قرار زیر هستند:
بیزفسفونات‌ها، ضدافسردگی‌ها، داروهای ضدصرع، استرویدها، داروهای ضدالتهاب، داروهای مورفین.
این مسکن‌ها بیشتر از بقیه مورد مصرف قرار می‌گیرند و مصرف‌کنندگان معمولا از عوارض آنها بی‌اطلاع هستند.
برخی از این عوارض عبارتند از:
مشکل دفع ادرار تاری دید خارش پوست
خشکی دهان احساس ناخوشی و بیماری یبوست احساس درد در پوست و حساسیت آن احساس آشفتگی و پریشانی گیجی تشنج و انقباض ماهیچه‌ها توهم دیدن خطوط عنکبوتی؛ به خصوص در اطراف چشم خواب آلودگی یا سنگینی خواب
در برابر عوارض مصرف مسکن‌ها چه اقدامی کنیم؟
در صورت بروز علائم فوق فرد باید به پزشک مراجعه کند. یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارض مصرف مسکن‌ها یبوست است. به افرادی که با مصرف این داروها چنین وضعیتی پیدا می‌کنند، توصیه میشود که از فیبرها به میزان بیشتری استفاده کنند و در روز آب بیشتری بنوشند.
یکی دیگر از عوارض مصرف مسکن‌ها حالت تب و بی‌قراری است که در اثر افزایش فشارخون ایجاد میشود. در چنین مواقعی می‌توان از داروهای ضدتب استفاده کرد.
آسپرین
آسپرین یکی از مهم‌ترین داروهایی است که ترکیبی از نتایج مثبت و منفی را در پی دارد. این دارو در میان مردم بسیار شناخته شده است؛ تا جایی که به عنوان یک دارو محسوب نمی‌شود، بلکه آن را نوعی ویتامین ضروری بدن می‌دانند. آسپرین یکی از داروهایی است که عوارض آن به مرور زمان بروز می‌کند.
مصرف طولانی مدت آن همراه با دوز بالا موجب زخم معده میشود و به مری، معده و ابتدای روده آسیب می‌رساند و حتی می‌تواند به خونریزی معده بینجامد. همچنین توانایی فیزیکی را بسیار کاهش می‌دهد و بدن را آنقدر ضعیف می‌کند که شروع به خونریزی می‌کند.
مصرف آسپرین در طول دوران بارداری سبب خونریزی و فساد و خرابی دندان‌ها میشود. پزشکان به افرادی که از بیماری‌های جدی کبد، نارسایی کلیه، کمبود ویتامین K و اختلال خون (لخته شدن خون) رنج می‌برند، توصیه می‌کنند به هیچ‌وجه آسپرین مصرف نکنند.
علاوه بر این، افراد زیادی به مسکن آسپرین حساسیت دارند و با مصرف آن دچار علائم حساسیتی مثل خارش، تورم و قرمزی غدد لنفاوی، مشکلات تنفسی و حتی کاهش یکباره فشار خون می‌شوند.
داروهای ضد التهابی
علاوه بر آسپرین، یک گروه دیگر دارویی نیز در میان مردم بسیار شناخته شده است. داروهای ضدالتهابی به دو بخش استرویدال و نان استرویدال تقسیم می‌شوند. این دسته از داروهای مسکن شامل استامینوفن و ایبوپروفن می‌باشد. مزایای مصرف این داروها کاملا مشخص است اما در هر صورت عوارضی هم دارند.
داروهای ضدالتهاب باعث شکل‌گیری ترومبوکسان A2 و پروستاگلاندین ایندوپروکساید می‌شوند که برای تجمع و تراکم پلاکت‌ها ضروری هستند. مصرف زیاد این داروها به کبد آسیب می‌رساند و حتی می‌تواند منجر به مرگ شود؛ اما آسیبی که در اثر مصرف زیاد آنها به معده می‌رسد، کمتر از مصرف آسپرین است.
مردم معمولا در مورد عملکرد داروهای ضدالتهابی اشتباه می‌کنند؛ مثلا برای رفع کوفتگی بدن سراغ استامینوفن می‌روند. این داروها باید به صورت درست مصرف شوند.
عوارض مصرف ضددردها
مشکلات گوارشی
شایع‌ترین عوارض مصرف مسکن‌ها مشکلات مربوط به گوارش، مثل عدم گوارش مناسب، درد معده، حالت تهوع، یبوست و اسهال می‌باشد. این داروها حتی می‌توانند منجر به استفراغ و مشکل در دفع ادرار شوند.
مشکلات پوستی
مسکن‌ها ممکن است به پوست نیز آسیب رسانده و باعث خارش و حساسیت‌های پوستی شوند. کهیر نیز از آثار عوارض پوستی مصرف ضددردهاست که در بعضی افراد دیده میشود.
مشکلات بینایی
در برخی افراد مصرف این داروها سبب تاری دید میشود. بعضی نیز خطوط عنکبوتی را در برابر دیدگان خود می‌بینند، مشکلات بینایی فقط زمانی پدیدار می‌شوند که عوارض مصرف داروها بسیار شدید باشد.
مشکلات تنفسی
مشکلات تنفسی مثل به سختی نفس کشیدن و تنگ شدن قفسه سینه از عوارض احتمالی مصرف مسکن‌هاست که باعث کاهش یا افزایش ضربان قلب نیز میشود.
مشکلات روانی
در برخی موارد نادر، ضددردها می‌توانند سبب اختلالات روحی شوند. توهم‌گرایی و گیجی از جمله این اختلالات هستند. در برخی موارد نیز افراد دچار پریشانی می‌شوند.
مشکلات دردی
ضددردها سبب تسکین درد می‌شوند، اما همزمان ممکن است موجب شروع درد در قسمت دیگری از بدن شوند؛ مثلاً سردرد، کمردرد و گردن‌درد در پی داشته باشند.
سایر مشکلات
سایر مشکلات مثل یبوست، خستگی و کوفتگی بدن، تب، سرفه و سرماخوردگی نیز ممکن است در اثر مصرف مسکن‌ها به وجود آید. افزایش یا کاهش ناگهانی اشتها، خشکی دهان و اختلالات مربوط به خواب را هم باید به موارد فوق افزود. آگاهی از نحوه صحیح مصرف و عوارض طولانی مدت مسکن‌ها، تنها راه پیشگیری از عوارض جبران‌ناپذیر آنهاست.
مصرف این نوع داروها می‌تواند موجب گشاد شدن عروق خونی و افزایش خون شود. پزشکان به مردم توصیه می‌کنند که دردهای مفصلی خود را با معالجات غیرداوریی مثل فیزیوتراپی، ورزش، سرما یا گرما درمانی درمان کنند و فوراً سراغ مصرف داروهای مسکن با دوز بالا نروند.
برخی از این داروها حتما باید با تجویز پزشک مصرف شوند؛ مثل آسپرین که برای کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی برای برخی افراد ضرورت دارد.