مدیتیشن
مدیتیشن علاوه بر آنکه موجب کاهش استرس و فشارهای روحی- روانی میشود، تقویت ذهن را نیز به همراه دارد. براساس پژوهشها، مدیتیشن سبب تقویت و رشد کورتکس مغز (بخشی که کنترل حافظه، زبان و پردازش را بر عهده دارد) میشود. بنابراین انجام مدیتیشن را به یک عادت همیشگی مبدل کرده و روزانه حدود 40 دقیقه مدیتیشن کنید. صاف و ثابت بنشینید، چشمان خود را ببندید و روی همان چیزی که در آن لحظه وجود دارد، متمرکز شوید. چه بسا که آن چیز صدای یک پرنده باشد.
چند پیشنهاد ساده برای تقویت حافظه
به یاد سپردن نامها: زمانی که فردی معرفی میشود یا با کسی آشنا میشوید، به نام او توجه و سپس حروف نامش را در ذهن خود تصور کنید. چند بار آن را تکرار کنید تا در حافظهتان ثبت شود.
به یاد سپردن کارها: به روشهای مختلف، به یاد سپردن کارها را تمرین کنید؛ مثلا از کارهایی که باید انجام دهید فهرستی تهیه کرده و با آواز خواندن از روی فهرست، آن را در حافظه خود ثبت کنید.
پرهیز از دخانیات و موادمخدر: استفاده از سیگار و دخانیات نه تنها موجب خستگی زود هنگام جسم و روان میشود، بلکه عملکرد طبیعی سیستم عصبی و حافظه را نیز مختل میکند و اثرات دائمی دارد. با کنار گذاشتن سیگار کارایی حافظه بالا میرود.
دوری از استرس: استرس یکی از عواملی است که موجب رکود ذهنی میشود؛ پس تا میتوانید، با روشهای مختلف، مثل مدیتیشن و یوگا، استرس را از خود دور کنید و به آرامش بیشتر برسید. حفظ آرامش و حالت طبیعی ارگانیسم، کارکرد طبیعی مغز و اعصاب را نیز تسهیل میکند. مطالعه کردن یکی از روشهای رسیدن به آرامش است.
نقش تغذیه در تقویت حافظه و عملکرد مغز
رژیمهای غذایی (مثل رژیمهای مدیترانهای)، علاوه بر جسم، ذهن را نیز تواناتر میکنند. مصرف زیاد سبزیها، میوهها، حبوبات، روغن زیتون و ماهی و مصرف کمتر گوشت قرمز از رژیمهای غذایی مناسب هستند که روی فعالیت مغز تاثیر میگذارند. زغال اخته، توت فرنگی و اسفناج منبعی غنی از آنتوسیانین میباشند. آنتوسیانین توانایی سلولهای عصبی را برای پاسخ به واسطههای شیمیایی حفظ میکند.
همچنین مانع از تشکیل لختههای خونی میشود (رقیق کننده خون). این سه ماده غذایی کشسانی رگهای خونی را حفظ میکنند و انتقال پیامهای عصبی را بهبود میبخشند. ویتامین E مغز را از آسیب حفظ میکند و ویتامین B12 برای نگهداری سلولهای عصبی ضروری است. مغز ما برای خنثی کردن رادیکالهای آزاد نیاز به آنتیاکسیدانها دارد. رادیکالهای آزاد به سلولهای عصبی آسیب میرسانند و عمل واسطههای شیمیایی اعصاب را مختل میکنند.
با افزایش سن، قدرت دفاعی بدن ضعیف میشود و در نتیجه اثر تخریبی رادیکالهای آزاد افزایش مییابد. آنتیاکسیدانها حالت ارتجاعی رگها و قدرت ضربان قلب را حفظ میکنند. 20 درصد خون خارج شده از قلب به مغز میرسد. هر چیزی که مانع جریان خون به مغز شود، قدرت یادگیری و ذهنی را کاهش میدهد. وقتی جریان خون در مغز مختل شود، سکته و خونریزی مغزی اتفاق میافتد و این خطرناک و کشنده است.
به تدریج یک سری حملات مغزی ضعیف رخ میدهد که در ابتدا باعث کاهش حافظه و فراموشی میشود و در نهایت رگهای مغزی آسیب میبینند و حالتی شبیه آلزایمر به وجود میآید. افزایش هموسیستئین خون (نوعی اسیدآمینه که از هضم پروتئین حیوانی در بدن تولید میشود)، حافظه مردان مسن را کاهش میدهد.
افرادی که به طور مزمن دارای فشار خون بالا هستند، با افزایش سن، در یادآوری، خلاصه کردن و بررسی مطالب دچار مشکل میشوند. در واقع افزایش جزئی فشار خون، تغییرات عمدهای در مغز به وجود میآورد. بنابراین، به هر روش ممکن (تغذیه، ورزش، مسواک زدن، حل معما، جستجو در اینترنت و سایر روشهای موثر)، تلاش کنید که علاوه بر داشتن جسم سالم، از ذهن و مغز هوشیار و فعال نیز برخوردار باشید و در دوران کهنسالی از بیماریهای مغزی و ذهنی در امان بمانید.
برای خواندن بخش اول- 6 روش اثر بخش برای تقویت حافظه- اینجا کلیک کنید.