تحریریه پزشک امروز
در حالت طبیعی چشم ما انسان‌ها برای دیدن فواصل دور و نزدیک از مکانیسم تطابق در عدسی چشم و تغییر انحنای عدسی استفاده می‌کند که این روند را به صورت خودکار برای افزایش وضوح تصاویری که در میدان دید یا بینایی قرار می‌گیرند، انجام می‌دهد، اما اگر به هر علتی قدرت عدسی چشم کاهش یابد، چشم قادر نخواهد بود بخوبی از عهده انجام این کار برآید و در نتیجه دید نزدیک فرد مختل خواهد شد.
حتما شما هم در اطراف خود یا در میان اقوام، دوستان، خانواده یا آشنایان افرادی را می‌شناسید که برای خواندن چند سطر از روزنامه یا کتاب مجبورند نوشته‌ای را که قصد خواندن آن را دارند، چندین بار پیش روی خود به جلو و عقب ببرند تا در جایی در این فاصله موفق شوند متن موردنظرشان را به وضوح ببینند و آن را بخوانند.
اگرچه می‌توان با استفاده از عینک مطالعه این مشکل را به آسانی برطرف کرد.پیرچشمی پدیده‌ای است که از حدود 40 سالگی به بعد همه افراد مجبور خواهند شد دیر یا زود با مشکلات و عواقب آن دست و پنجه نرم کنند. آن دسته از افرادی که به نزدیک‌بینی مبتلا هستند، قدری دیرتر و افرادی که دوربین هستند، زودتر به این وضعیت مبتلا خواهند شد و این در حالی است که بیمارانی که تحت عمل آب‌مروارید قرار می‌گیرند نیز پس از انجام عمل جراحی برای درمان آب مروارید کاملا پیرچشم خواهند شد.
کاهش بینایی نزدیک
عدسی چشم بخشی از چشم است که شفاف و قابل انعطاف بوده و فاقد رگ‌های خونی است. عدسی پشت مردمک چشم قرار گرفته و مسوولیت تطابق و متمرکز کردن نور روی شبکیه را به عهده دارد. هنگام مطالعه، عدسی با تغییر میزان انحنای خود، این امکان را به ما می‌دهد که بتوانیم اجسام نزدیک را به وضوح و بدون این که با مشکلی مواجه شویم، ببینیم، اما پس از 40 تا 45 سالگی توانایی عدسی برای تغییر انحنا به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد و در نتیجه فرد به پیرچشمی مبتلا می‌شود.
به عبارت دیگر، با افزایش سن حالت ارتجاعی عدسی کاهش یافته و در نتیجه قدرت تطابق آن نیز کمتر خواهد شد. در چنین شرایطی، فرد اجسامی را که در فاصله‌ای نزدیک نسبت به چشم‌ها قرار دارند، واضح نمی‌بیند. اگرچه علت اصلی پیرچشمی موضوعی است که هنوز دلایل قابل قبولی برای آن ارائه نشده و اختلاف‌نظرهای بسیاری درباره آن وجود دارد، اما نتایج به دست آمده از مطالعات انجام شده حاکی است سخت‌تر شدن عدسی چشم و در نتیجه کاهش انعطاف‌پذیری آن در نتیجه افزایش سن، مهم‌ترین علت ابتلا به پیرچشمی است.
بسیاری از محققان نیز بر این باورند که پیرچشمی ناشی از ضعیف شدن عضلات مژگانی است که نیروی لازم برای تغییرشکل و انحنای عدسی را انتقال می‌دهد. کاهش بینایی نزدیک از مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به پیرچشمی است. افراد مبتلا به پیرچشمی برای دیدن اجسام نزدیک، سر خود را عقب‌تر می‌برند یا این که آن شیء را دورتر از چشم خود نگاه می‌دارند. در مکان‌هایی که روشنایی کافی نباشد یا هنگام عصر که هوا کمی تاریک‌تر می‌شود و در نتیجه مردمک چشم در واکنش به کاهش شدت نور بازتر می‌شود و این افراد با مشکلات بیشتری در دیدن اجسام نزدیک مواجه می‌شوند.
تلاش برای افزایش وضوح دید به ایجاد علائمی مانند خستگی چشم، سردرد، سوزش چشم و چشم‌درد منجر خواهد شد. براساس آنچه گفته شد، می‌توان به این نتیجه رسید که در بیماری پیرچشمی، انعطاف‌پذیری عدسی‌های چشم به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد و عدسی‌ها سفت می‌شوند. همچنین ماهیچه‌هایی که عدسی چشم را کنترل می‌کنند، ضعیف می‌شوند و در نتیجه توانایی کافی برای خم کردن عدسی‌ها به منظور تمرکز نور روی شبکیه را نخواهند داشت و به همین علت در چنین شرایطی، چشم برای تمرکز روی اشیا با مشکل مواجه خواهد شد.
براساس تحقیقات انجام شده، شروع پیرچشمی به عوامل متعددی مانند نژاد، تغذیه، عوامل فیزیولوژیک فرد و همچنین شرایط آب و هوایی بستگی دارد. برای مثال در کشورهای اروپایی افراد معمولا در فاصله سنی 45 تا 50 سالگی به پیرچشمی مبتلا می‌شوند و این در حالی است که سن ابتلا به پیرچشمی در کشورهایی مانند هند و عربستان از حدود 40 سالگی است.نکته: بیمار بلافاصله پس از قرار گرفتن این لنزها ی ترکیبی درداخل کپسول عدسی چشم می‌تواند زندگی عادی خود را از سر بگیرددر کشور ما نیز معمولا سن متوسط ابتلا به پیرچشمی در اغلب نقاط کشور 37 سالگی است.
باید توجه داشت که مصرف میوه‌ها و بخصوص مرکبات و همچنین سبزیجات ازجمله عواملی است که می‌تواند نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بروز پیرچشمی در سنین پایین‌تر داشته باشد. البته عارضه دوربینی ازجمله عواملی است که موجب خواهد شد سن ابتلا به پیرچشمی کاهش یابد، از این رو گفته می‌شود که افراد دوربین در مقایسه با افراد نزدیک‌بین زودتر به پیرچشمی مبتلا می‌شوند...
برای خواندن بخش دوم- درمان پیرچشمی با لنزهای ترکیبی- اینجا کلیک کنید.