بن‌بست در مذاکرات وین و بروکسل

مسکو می‌گوید که هیچ برنامه‌ای برای حمله به اوکراین ندارد؛ زیرا در حال حاضر اوکراین با جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه در شرق کشور می‌جنگند. در سال 2014 این روسیه بود که شبه‌جزیره کریمه را به خاک خود ضمیمه کرد. مقامات روسیه تاکید کردند که نیروهای خود را هرطور که بخواهند می‌توانند در خاک خود مستقر کنند و ناتو را مسوول بی‌ثبات کردن منطقه می‌دانند. فهرست درخواست‌های امنیتی کرملین از غرب شامل وعده‌های الزام‌آور قانونی است مبنی بر اینکه ناتو هرگز اجازه ندهد که اوکراین به‌عنوان یکی از جمهوری‌های سابق شوروی به عضویت این سازمان درآید و افزون بر این، این سازمان نیروهای خود را از کشورهای کمونیستی سابق در اروپای مرکزی و شرقی که پس از جنگ سرد به آن ائتلاف ملحق شده‌اند، خارج کند.ایالات متحده این درخواست‌ها را «غیرمفید» توصیف می‌کند؛ اما در کنار ناتو می‌گوید که مایل است با روسیه درباره کنترل تسلیحات، استقرار موشک‌ها و اقدامات اعتمادساز گفت‌وگو کند. واشنگتن که مذاکرات خود را با مسکو در اوایل هفته گذشته انجام داده بود، روز پنج‌شنبه همچنان از تداوم تعاملات دیپلماتیک با روسیه دفاع کرد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا به خبرنگاران گفت: «ما با اتحادیه اروپا، با ناتو، با اوکراین و بقیه کشورهای جامعه یورو-آتلانتیک با این تصور که یک مسیر دیپلماتیک رو به جلو وجود دارد، متحد هستیم.» او افزود: «ما همچنین با متحدان و شرکای خود متحد هستیم که اگر روسیه راه دیگری را به هر دلیلی یا بدون هیچ دلیل روشنی انتخاب می‌کند، ما برای آن هم آماده خواهیم بود.» او اگرچه گفت‌وگوهای این هفته با روسیه را «مفید» و «صادقانه» توصیف کرد، اما افزود که هیچ تاریخی برای مذاکرات بیشتر تعیین نشده است. سالیوان با تاکید بر اینکه ایالات متحده آماده ادامه دیپلماسی است، همچنین هشدار داد که حمله به اوکراین تحریم‌های شدیدی را علیه روسیه در پی خواهد داشت. به نوشته الجزیره، در نشست سازمان امنیت و همکاری اروپا، وزیر امور خارجه لهستان روز پنج‌شنبه هشدار داد که اروپا به‌دلیل تنش‌های کنونی نسبت به 30سال گذشته به جنگ نزدیک‌تر است.

«آنتون ترویانوفسکی» و «دیوید ای.سنر» هم در گزارش 13 ژانویه برای نیویورک‌تایمز نوشتند، مقامات روسیه روز پنج‌شنبه اعلام کردند که ممکن است تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران امنیتی پیرامون اوکراین را کنار بگذارند. آنها تاکید کردند که این اقدام ممکن است یک هفته توفانی از دیپلماسی اروپایی را به «پایانی شوم» برساند و امیدواری‌ها مبنی بر اینکه مذاکره‌کنندگان می‌توانند راهی برای کاهش تنش‌ها در شرق اروپا ایجاد کنند، کاهش دهد. یکی از دیپلمات‌های ارشد روسیه گفت که مذاکرات با غرب به «بن‌بست» نزدیک می‌شود؛ درحالی‌که دیگری گفت کرملین منتظر خواهد ماند تا هفته آینده پاسخ کتبی به خواسته‌هایش از واشنگتن و ناتو را دریافت کند و درباره چگونگی ادامه تصمیم بگیرد.

چنین به نظر می‌رسد که روسیه ممکن است دست به اقداماتی غیرقابل پیش‌بینی بزند. در همین راستا، وزیر امور خارجه روسیه روز پنج‌شنبه اعلام کرد: «آمریکا متعهد شده هفته آینده به‌صورت کتبی به پیشنهاد ضمانت‌های امنیتی پاسخ بدهد؛ درحالی‌که ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اعلام کرده که این ائتلاف ظرف یک هفته پاسخ خود را خواهد داد. پس از آنکه پاسخ آنها را دریافت کنیم به همراه وزیر دفاع روسیه به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری این کشور گزارش خواهیم داد.» لاوروف تصریح کرد: «ما منتظر پاسخ‌های آمریکا و ناتو به پیشنهاد ضمانت‌های امنیتی هستیم؛ اما مدت زیادی منتظر نخواهیم ماند. پوتین نیز در سخنانش کاملا به این مساله اشاره کرده است. ما نیز در وزارت امور خارجه تاکید کرده‌ایم که پاسخ باید سریع داده شود.» از سوی دیگر، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه که سرپرستی هیات مذاکره‌کننده روسیه با مقامات آمریکا در ژنو را برعهده داشت، تاکید کرد که اعزام نیرو و تجهیزات نظامی به کوبا و ونزوئلا را تایید نمی‌کند؛ اما آن را منتفی نیز نمی‌داند. سرگئی ریابکوف روز پنج‌شنبه تاکید کرد که واکنش‌های کشورش به اقدامات ایالات متحده بستگی دارد. سرگئی ریابکوف همچنین گفت که مخالفت آمریکا و متحدانش با درخواست روسیه برای ارائه تضمین‌های امنیتی تردیدهایی را درباره ادامه گفت‌وگوها پدید آورده است. گفت‌وگوهای امنیتی ژنو بین روسیه و آمریکا و مذاکرات مسکو با ناتو در بروکسل نتیجه‌ای در راستای کاهش تنش بر سر اوکراین دربرنداشت. این در حالی است که نظامیان روسیه در مرز با اوکراین صف‌آرایی کرده‌اند و آمریکا مسکو را به تدارک حمله به اوکراین متهم کرده است. روسیه با رد این اتهام خواستار ارائه تضمین‌های امنیتی از سوی آمریکا و ناتو از جمله عدم پذیرش عضو جدید در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی شده است.

به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز «مایکل آر.کارپنتر» نماینده ایالات متحده در جلسه روز پنج‌شنبه دو طرف را درگیر یک بن‌بست بدون هیچ راه‌حل روشنی توصیف کرد. کارپنتر گفت: «ما هرگز نباید در برابر زیر پا گذاشتن یا فرسایش اصول اساسی‌مان کوتاهی کنیم.» روسیه از ناتو می‌خواهد حضور خود را در نزدیکی مرزهای روسیه در اروپای شرقی به‌شدت کاهش دهد؛ از جمله توقف همه همکاری‌های نظامی با اوکراین و ارائه ضمانت‌های الزام‌آور قانونی مبنی بر اینکه این کشور هرگز به ائتلاف نپیوندد.

ریابکوف افزود که گفت‌وگو با ایالات متحده ادامه دارد، اما همچنین هشدار داد که پوتین گزینه‌هایی از ارتش دریافت می‌کند که «در صورت وخامت اوضاع» چه کاری انجام دهد. اوکراین می‌گوید 106سرباز روسی و 1500 تانک را در نزدیکی مرز خود شناسایی کرده است. به نوشته «ترویانوفسکی- سنر»، نشست روز پنج‌شنبه- آخرین جلسه از سه جلسه مذاکره هفته گذشته بین روسیه و غرب- در وین و در نشست 57عضوی سازمان امنیت و همکاری اروپا (گروهی که روسیه و اوکراین و همچنین ایالات متحده) را شامل می‌شود، برگزار شد. غرب اصرار دارد که همه کشورها باید آزادی انتخاب اتحاد و ائتلاف برای خود را داشته باشند؛ درحالی‌که کرملین می‌گوید که ناتو نمی‌تواند به سمت شرق گسترش یابد و همکاری نظامی غرب با جمهوری های سابق شوروی مانند اوکراین یک تهدید موجودیتی برای امنیت روسیه است. درحالی‌که مقامات روسی این هفته گفتند که تحت تاثیر جدیت دولت بایدن - که کرملین آن را همتای اصلی خود می‌داند-  در مذاکرات قرار گرفته‌اند، روز پنج‌شنبه هیچ نشانه‌ای مبنی بر شکسته شدن بن‌بست وجود نداشت.درحالی‌که مقامات آمریکایی می‌گویند که آماده گفت‌وگو درباره برخی از نگرانی‌های روسیه هستند - مانند مذاکره درباره محدودیت‌های متقابل درباره مکان و نحوه برگزاری مانورهای نظامی یا شاید احیای معاهده نیروهای هسته‌ای میان‌برد که ایالات متحده دو سال پیش از آن خارج شد – اما آنها هرگونه بحث درباره درخواست روسیه برای کوتاه آمدن درباره گسترش ناتو به شرق را رد می‌کنند.این همان هدف بزرگ‌تر است که به نظر می‌رسد محرک روسیه در مذاکرات است؛ زیرا این کشور به دنبال دور نگه داشتن اوکراین از ناتو و نیز جلوگیری از استقرار نیروها و تجهیزات ناتو در جمهوری های سابق شوروی است که به این نهاد امنیتی پیوسته‌اند. ایالات متحده تاکید کرده است که اصول اصلی، از جمله حق کشورها برای انتخاب متحدان خود را که در بطن سیاست «درهای باز» ناتو قرار دارد، رها نخواهد کرد. در مسکو اما وزیر امور خارجه روسیه، لحنی بدبینانه اتخاذ کرد. نیویورک‌تایمز به نقل از خبرگزاری اینترفکس نوشت، لاوروف در مصاحبه‌ای که روز پنج‌شنبه منتشر شد، گفت: «واقعیت سخت در حال حاضر این است که به ما قول واکنش مکتوب داده شده است. ما منتظر آن خواهیم بود.و سپس مراحل بعدی را مشخص خواهیم کرد.» وقتی از کارپنتر درباره اظهارات لاوروف پرسیده شد، او افزود که نمی‌داند چنین پاسخ کتبی در راه است یا خیر. اوکراین با رد انکارهای مکرر روسیه مبنی بر اینکه هیچ برنامه‌ای برای حمله ندارد، گفت که انبوه نیروهای روسیه در نزدیکی مرز اوکراین باید کاهش داده شود تا صحت رفتارهای روسیه روشن شود.