بهاره عسگری؛ کارشناس ارشد تغذیه
در صورتی که مصرف مواد غیرطبیعی در فردی که سن وی بیش از 24-6 ماه باشد، به مدت یک ماه یا بیشتر مشاهده شود، فرد مبتلا به پیکا میباشد. این قبیل مواد ضدتغذیهای عبارتند از: نشاسته، خاک، گل رس، خاکستر، گچ، مهر نماز، پودر لباسشویی، مو، صابون، خمیر دندان، قهوه، پلاستیک، خاکستر سیگار، سکه، ذغال، سر کبریت سوخته، ته سیگار، کاغذ و ...
عواملی مانند کمبود احتمالی تغذیهای فرد نسبت به مواد مغذی از قبیل آهن، مس، روی، قحطی و گرسنگی، سوءتغذیه ناشی از کمی مصرف مواد غذایی، عوامل فرهنگی، خرافات و اعتقادات، فشارهای اجتماعی، اختلالات عصبی، تسکین سوزش مری، اختلالات مغزی از قبیل «اوتیسم»، عقبماندگی ذهنی، وسواس و اسکیزوفرنی، در افرادی که سابقه بیماری صرع دارند، بارداری و عوامل وراثت باعث روی آوردن افراد به خوردن مواد غیرعادی میشود.
فردی که پیکا دارد با مشکلاتی از قبیل مسمومیت با سرب، مشکلات رودهای، انسداد یا سوراخ شدن روده، صدمه به دندان، عفونت انگلی، قارچی و باکتریایی روبهرو است.
درمان
رفتاردرمانی، ممانعت فیزیکی، برانگیختن بیزاری در فرد نسبت به مصرف مواد غیرغذایی، دارودرمانی و آموزش گسترده به فرد در خصوص عوارض و پیامدهای جانبی استفاده از مواد غیرمغذی.
خاکخواری
علت خاکخواری را به کمخونی ناشی از فقر آهن در افراد نسبت دادهاند که با علایمی از قبیل رنگپریدگی، خستگی مزمن، ضعف، ریزش مو، ناخنهای نازک و شکننده و قاشقی شدن ناخنها، زبان قرمز و تحلیل آن بدون ایجاد چین و چروک، نسبت خیلی پایین آهن به TIBC در خون و غلظت پایین هموگلوبین همراه است. خاکخواری علاوه بر اینکه غیرمغذی میباشد، میتواند مشکلات بهداشتی فراوانی را ایجاد نماید.
علت خاکخواری
در برخی مطالعات به نظر میرسد که خاکخواری پیامد کمخونی فقر آهن میباشد، یعنی هر فردی که کمخونی (آنمی) دارد، تمایل به خوردن خاک دارد. برخی عقیده دارند که افراد مبتلا، به ویژه خانمها، در دوران بارداری کمبود آهن پیدا کرده و به طور غریزی برای جبران کمبود آهن به خوردن خاک روی میآورند که در این خصوص باید گفت آهن موجود در خاک غیر قابل جذب است، زیرا به صورت «فریک» است و کمپلکسهایی ایجاد میکند که جذب آن برای بدن مشکل میشود و در حقیقت پیکا خود باعث کمخونی فقر آهن میشود. همچنین موادی مثل گل رس، باعث جلوگیری از جذب آهن نیز میشود.