به قلم :د‌کتر نوشین صحابی ؛ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
Noushin.sahabi@gmail.com
تحریریه زندگی آنلاین : اگر می‌خواهید راجع به این نوع تغییر پوستی در دوران بارداری بیشتر بدانید، بهتر است این مقاله را بخوانید:
اگر در دوران بارداری هستید و برخی لکه‌های تیره روی سطح پوست‌تان شما را نگران کرده است، بهتر است بدانید که جای نگرانی نیست و در این مورد شما تنها نیستید، زیرا این مسئله پوستی که به آن ماسک بارداری می‌گویند، بسیار شایع است و حدود 50 تا 75 درصد از خانم‌ها در دوران بارداری به آن دچار می‌شوند، اما ملاسما یا ماسک بارداری چیست؟ نوعی بیماری پوستی که معمولا روی پوست صورت زنان باردار ظاهر می‌شود. لکه‌هایی کوچک شبیه به کک و مک که رنگ قهوه‌ای و یا خاکستری دارند و اغلب به صورت متقارن ظاهر می‌شوند و بیشتر روی بینی و گونه‌ها دیده می‌شوند. این لکه‌ها بدون علائمی چون خارش و درد بروز می‌کنند و خانم‌هایی که پوست تیره‌تری دارند (آسیایی و آفریقایی تبارها) بیشتر درگیر آن می‌شوند، زیرا رنگدانه‌های بیشتری در پوست خود دارند. قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید هم باعث تشدید آنها می‌شود.
علت ملاسما چیست؟
ملاسما معمولا با افزایش سطح استروژن و پروژسترون همراه است که باعث تحریک تولید بیش از حد ملانین می‌شوند. به این وضعیت، هایپر پیگمانتاسیون نیز گفته می‌شود. اگر دچار ملاسما هستید، خال‌ها و کک و مک‌های قبلی پوست‌تان تیره‌تر می‌شوند، حتی ممکن است یک خط تیره در خط وسط پایین شکم شما به وجود آید.
چه زمانی ملاسما ایجاد می‌شود؟
معمولا در سه ماهه دوم و سوم بارداری رخ می‌دهد، زیرا سطح استروژن و پروژسترون در این شش ماه، بیشتر از قبل است.
برای درمان ماسک بارداری چه کار می‌توان انجام داد؟
شما می‌توانید به کمک برخی روش‌ها، ملاسما را به حداقل برسانید، به گونه‌ای که دیگر برای‌تان آزار دهنده نباشد.
از خودتان محافظت کنید
اساسی‌ترین کار همین مسئله است. از قرار گرفتن در معرض نور خورشید پرهیز کنید، زیرا ماسک بارداری را تشدید می‌کند. در طول روز از ضد آفتاب با حداقل SPF 30 استفاده کنید، حتی اگر از خانه بیرون نروید، زیرا اشعه‌های مضر می‌توانند از پشت پنجره‌های خانه هم به داخل نفوذ کنند. علاوه بر آن در ساعاتی از روز (10 صبح تا 2 بعد از ظهر) از قرار گرفتن در برابر نور مستقیم خورشید پرهیز کنید و اگر مجبور به این کار شدید، از عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار و پهن و کرم ضد آفتاب قوی‌تر استفاده کنید.
در مورد مصرف روشن‌کننده‌های پوست با پزشک خود مشورت کنید
از روشن‌کننده‌های پوست معمولا در دوران بارداری، استفاده نمی‌شود. با این حال برای استفاده از کرم‌هایی برای کمتر دیده شدن ملاسما، بهتر است حتما تحت نظر پزشک باشید. از ضد آفتاب فاقد چربی رنگی با SPF 60 می‌شود استفاده کرد.
چه محصولات پوستی در دوران بارداری نباید مصرف شوند؟
لایه‌بردارهای شیمیایی و داروهای رتینوئیدی که معمولا برای درمان هایپر پیگمانتاسیون توصیه می‌شوند، در این دوران نباید مصرف شوند. در دوران بارداری و دوران شیردهی، از مصرف سفید کننده‌ها، لایه‌بردارها و روشن کننده‌هایی که حاوی مواد شیمیایی هستند، پرهیز کنید. این مواد همگی به لایه‌های زیرین پوست نفوذ می‌کنند. بهتر است لیزر برای رفع لکه‌های پوستی را به بعد از بارداری موکول کنید.
آیا ماسک بارداری از بین می‌رود؟
ملاسما معمولا موقتی است و بعد از زایمان یا در برخی مواقع بعد از پایان دوران شیردهی از بین می‌رود. اگر ملاسما حتی پس از پایان دوران شیر دادن ادامه داشت، به متخصص پوست مراجعه کنید. ممکن است به لایه‌برداری شیمیایی، لیزر، نور درمانی و مصرف برخی داروهای شیمیایی و موضعی نیاز داشته باشید، اما در صورت بارداری و شیردهی اصلا به این موارد، فکر نکنید و اجازه دهید بدن‌تان روند طبیعی خود را سپری کند و این دوره را پشت سر بگذارد.