تردید در ادامه جنگ

به گفته رسانه‌های مصری، سخنگوی این وزارتخانه گفت: «ما توانستیم از طریق تماس‌های قطر و مصر بر همه موانع فائق آییم.» سخنگوی وزارت امور خارجه مصر گفت: «در فاز دوم 39اسیر فلسطینی در ازای آزادی 13اسیر اسرائیلی به اضافه 7تبعه خارجی خارج از توافق آزاد خواهند شد.» المانیتور در گزارشی نوشت، وزارت امور خارجه تایلند هم آزادی 12گروگان تایلندی را تایید کرد. به گزارش هاآرتص، این گروه تایلندی به کشور خود فرستاده شدند. به این ترتیب، فاز دوم مبادله زندانیان هم انجام گرفت. به نوشته المانیتور، چندین کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه و سوخت نیز اندکی پس از آغاز آتش‌بس چهار روزه، از طریق گذرگاه مرزی رفح وارد نوار غزه شدند. الجزیره هم در گزارش 25نوامبر نوشت: ارتش اسرائیل در پستی در شبکه «ایکس» خبر آزادی اسرای اسرائیلی را اعلام کرد.

«حمده سلحوت» خبرنگار الجزیره از قدس شرقی اشغالی گزارش داد که این اسرای اسرائیلی برای بررسی اولیه به پایگاه هوایی در جنوب اسرائیل منتقل شدند و سپس برای بررسی‌های پزشکی و روانی بیشتر به چندین بیمارستان مختلف در سراسر منطقه تل‌آویو منتقل خواهند شد. بر اساس بیانیه دفتر نخست‌وزیری اسرائیل، اسیران اسرائیلی شامل شش زن بالغ و هفت کودک و نوجوان بودند. اسامه حمدان، سخنگوی حماس پیش‌تر گفته بود که ارسال کمک‌های مجاز کمتر از آن چیزی بود که قرار بود اسرائیل به شمال غزه برساند. حمدان از بیروت گفت: تنها 65کامیون از 340کامیون کمکی که از روز جمعه وارد غزه شده بودند به شمال غزه رسیدند که «کمتر از نیمی از آنچه اسرائیل روی آن توافق کرده بود» است. اسرائیل اعلام کرد که 50کامیون حاوی مواد غذایی، آب، تجهیزات سرپناه و تجهیزات پزشکی در شمال غزه تحت نظارت سازمان ملل متحد مستقر شده‌اند که اولین کمک قابل توجه از زمان آغاز جنگ هفت هفته پیش به این غزه است.

گردان‌های قسام، شاخه مسلح حماس پیش‌تر گفته بود که اسرائیل به شرایط آزادی اسرای فلسطینی احترام نمی‌گذارد. «قدورا فارس»، کمیسر فلسطینی در امور اسیران گفت که اسرائیل طبق انتظارات، زندانیان را از نظر ارشدیت آزاد نکرده است.پس از آزادی 13زن و کودک اسرائیلی توسط حماس در روز جمعه، مناقشه بر سر دومین مبادله اسرا داشت امیدها را از بین می‌برد. به نوشته الجزیره، 10شهروند تایلندی و یک شهروند اهل فیلیپین در چارچوب یک توافق جداگانه آزاد شدند. دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل گفت که دولت متعهد به پایبندی به توافق‌نامه آتش‌بس با حماس است؛ اما طرف‌ها و عوامل زیادی در آن دخیل هستند. او افزود: «و هر روز پیچیدگی‌های خود را به همراه دارد.» با این حال، حداقل دو فلسطینی در تلاش برای سفر به شمال غزه در روز جمعه توسط ارتش اسرائیل کشته و 11نفر زخمی شدند.

«لیندال رولاندز» و «اوموت اوراس» در گزارش 25نوامبر در الجزیره که پیوسته به‌روزرسانی می‌شد نوشتند، دست‌کم 6 فلسطینی هم در یورش نیروهای اسرائیلی به کرانه باختری اشغالی جان باختند. به نظر می‌رسد اکنون میدان درگیری در حال کشیده شدن به کرانه باختری است. در گزارش الجزیره آمده است که دست‌کم 18فلسطینی هم در جنین زخمی شدند. افزون بر این، دو بیمارستان اصلی جنین هم از سوی نیروهای اسرائیلی محاصره شده است. «زین بسراوی» هم در گزارش دیگری برای الجزیره نوشت که نیروهای اسرائیلی به شکلی خشونت‌بار شهروندان فلسطینی در کرانه باختری اشغالی را از دم تیر می‌گذرانند. او می‌نویسد شهروندان فلسطینی نگران هستند که با آتش‌بس موقتی که در غزه جریان دارد، نیروهای اسرائیلی وضعیت را در کرانه باختری بدتر کنند و انتقام غزه را از ساکنان کرانه باختری بگیرند.

گزارشگران الجزیره که در بخش‌هایی از غزه حضور دارند، می‌گویند ارتش اسرائیل بار دیگر به فلسطینیان هشدار داد که با وجود آتش‌بس، به شمال نوار غزه نروند. در غیر این صورت، هدف قرار می‌گیرند. بر همین اساس، گفته شده است حداقل دو فلسطینی جان باخته و 11نفر دیگر زخمی شدند.

شادی نیز مقاومت است

بسیاری از خانواده‌های فلسطینی در این میان منتظر آزادی عزیزان خود از زندان‌های اسرائیل بودند. «صفا مری» که در میان صدها نفری بود که برای پذیرایی از زندانیان در «بیتونیه» جمع شده بودند، به الجزیره گفت که از طرف اعضای خانواده‌اش منتظر پسری 14ساله از جنین (در کرانه باختری اشغالی) است. او به الجزیره گفت: «به‌دلیل پست‌های بازرسی نظامی توسط اسرائیلی‌ها، آمدن به اینجا بسیار دشوار است، تقریبا غیرممکن است.» او گفت: «من او را نمی‌شناسم؛ اما همه ما اینجا هستیم تا از همه زندانیان استقبال کنیم.» «منال تمیمی» از البیره (کرانه باختری) به الجزیره گفت که منتظر بود تا برادرزاده نوجوانش پس از هفت ماه آزاد شود. او گفت: «برادران و خواهران ما در غزه، قلب مان برایتان خون است.» او افزود: «اما ما معتقدیم که شادی هم مقاومت است و [نباید] بگذاریم اشغالگر ما را بشکند، شادی ما را بشکند.»

پس از آتش‌بس چه؟

نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت، امروز دوشنبه چهارمین روز آتش‌بس است؛ درحالی‌که صبح سه‌شنبه آتش‌بس به پایان می‌رسد. با این حال، مقام‌های اسرائیل بر سر یک دو راهی قرار گرفته‌اند که آیا جنگ با حماس را از سر بگیرند یا به همین روند ادامه دهند. از سوی دیگر، هزاران اسرائیلی در تل‌آویو روبه‌روی مقر اصلی فرماندهی نظامی تجمع کردند تا با اعمال فشار بر نخست‌وزیر و مقام‌های نظامی آنها را وادارند که اولویت را به بازگرداندن گروگان‌ها بدهند تا ازسرگیری عملیات نظامی. معترضان اسرائیلی بر این باور بودند که چه حماس بماند و چه از بین برود، اولویت اصلی باید بازگرداندن گروگان‌ها باشد.«لورن لتربی» در گزارش دیگری به تاریخ 25نوامبر در نیویورک‌تایمز نوشت، اسرائیل در ادعایی مضحک کشته شدن غیرنظامیان در نوار غزه را بخشی تاسف‌آور اما اجتناب‌ناپذیر از درگیری‌های مدرن می‌داند و به تلفات انسانی سنگین حملات نظامی که زمانی ایالات متحده در عراق و سوریه انجام داد، اشاره می‌کند.

اما بررسی درگیری‌های گذشته و مصاحبه با کارشناسان نشان می‌دهد که حمله اسرائیل متفاوت است. درحالی‌که آمار تلفات زمان جنگ هرگز دقیق نخواهد بود، اما کارشناسان می‌گویند که حتی یک مطالعه محافظه‌کارانه از آمار تلفات گزارش‌شده از غزه نشان می‌دهد که سرعت مرگ‌ومیر در جریان کارزار اسرائیل سابقه کمی در این قرن دارد. آنها می‌گویند که مردم در غزه سریع‌تر از مرگبارترین لحظات حملات تحت رهبری ایالات متحده در عراق، سوریه و افغانستان کشته می‌شوند.مقایسه دقیق کشته‌شدگان جنگ غیرممکن است؛ اما کارشناسان تلفات از اینکه چند نفر در غزه -اکثر آنها زن و کودک- و با چه سرعتی کشته شده‌اند، شگفت‌زده شده‌اند. این فقط مقیاس حملات نیست؛ اسرائیل گفت که قبل از رسیدن به یک آتش‌بس کوتاه روزهای اخیر، بیش از 15000هدف را رهگیری کرده و از میان برده است. کارشناسان می‌گویند که استفاده آزادانه اسرائیل از سلاح‌های بسیار بزرگ در مناطق شهری متراکم، از جمله بمب‌های 2000پوندی ساخت ایالات متحده که می‌تواند یک برج آپارتمانی را صاف کند، تعجب‌آور است.

مارک گارلاسکو، مشاور نظامی سازمان هلندی PAX و تحلیلگر ارشد سابق اطلاعاتی در پنتاگون می‌گوید: «این فراتر از هر چیزی است که در حرفه‌ام دیده‌ام.» او گفت برای یافتن یک مقایسه تاریخی برای این همه بمب بزرگ در چنین منطقه کوچکی، «باید به ویتنام یا جنگ جهانی دوم برگردیم.»در نبردهای این قرن، مقامات نظامی ایالات متحده اغلب بر این باور بودند که رایج‌ترین بمب هوایی آمریکایی - یک سلاح 500پوندی- برای اکثر اهداف در هنگام نبرد با داعش در مناطق شهری مانند موصل، عراق و رقه بسیار بزرگ است. ارتش اسرائیل خاطرنشان می‌کند که غزه متفاوت است. استدلال اسرائیل این است که اگرچه غزه منطقه‌ای کوچک و متراکم است، اما مقصر نیروهای حماس هستند که در مناطق مسکونی و شبکه‌های تونلی حضور دارند.

با توجه به این شبکه‌های زیرزمینی، نیروهای اسرائیلی ادعا می‌کنند که از «کوچک‌ترین مهمات موجود» برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود برای ایجاد «کمترین اثر نامطلوب بر غیرنظامیان» استفاده می‌کنند. ارتش اسرائیل اذعان کرد که کودکان، زنان و افراد مسن در غزه کشته شده‌اند؛ اما در عین حال افزود که آمار کشته‌های گزارش‌شده در غزه قابل اعتماد نیست؛ زیرا این منطقه توسط حماس اداره می‌شود و این حماس است که آمار می‌دهد. ارتش اسرائیل البته آماری از خود ارائه نکرد، اما افزود که غیرنظامیان «هدف» عملیات نیستند.

با این حال، محققان می‌گویند سرعت مرگ‌ومیر گزارش‌شده در غزه در جریان بمباران اسرائیل «فوق‌العاده بالا» بوده است. بر اساس برآوردهای سازمان ملل، در حال حاضر بیش از دو برابر تعداد زنان و کودکان کشته‌شده در اوکراین در دو سال حملات روسیه، در غزه کشته شده‌اند. بر اساس برآوردهای Iraq Body Count- گروه تحقیقاتی مستقل بریتانیایی- تعداد غیرنظامیان (همراه با زنان و کودکان) کشته‌شده در غزه در کمتر از دو ماه حدود 7700غیرنظامی بود که برابر است با کل تلفاتی که حمله آمریکا به عراق در سال2003 به‌وجود آورد. بر اساس گزارش‌ها، تعداد زنان و کودکانی که از زمان آغاز عملیات اسرائیل در غزه کشته شده‌اند، به حدود 12400غیرنظامی نزدیک می‌شود و این هم تقریبا با کل تلفات افغانستان در حدود 20سال حضور آمریکا در آن کشور پهلو به پهلو می‌زند.

اشغال زمین‌های کشاورزان از سوی شهرک‌نشینان اسرائیلی

«سین فورنس بیرکستراند» در گزارش 26نوامبر در الجزیره نوشت، کشاورزان فلسطینی در کرانه باختری اشغالی تقریبا روزانه با تهاجمات و خشونت‌های شهرک‌نشینان اسرائیلی مواجه می‌شوند، تا جایی که در فضایی ترس‌آلود از سرقت خانه‌ها و زمین‌هایشان زندگی می‌کنند. آنچه بر این ترس می‌افزاید، خشونتی است که آنها در مناطق شهری مجاور شاهد هستند، مانند شهر جنین و اردوگاه آوارگان که ارتش اسرائیل حملات خود را افزایش داد و تنها در یک هفته 10نفر را به شهادت رساند و 20نفر را زخمی کرد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، از 7اکتبر تاکنون حداقل 237فلسطینی توسط نیروهای اسرائیلی در کرانه باختری اشغالی کشته و حدود 2850نفر دیگر زخمی شده‌اند. کشاورزی به نام «ایمن اسد»، 45ساله و خانواده‌اش به وضوح می‌توانند حملات را از خانه خود در فاصله 2کیلومتری کمپ بشنوند و شهرک‌نشینان چند هفته گذشته را برای او، همسر و پنج فرزندش به کابوس تبدیل کرده‌اند.

او به الجزیره گفت: «بچه‌ها دائما می‌ترسند و دیگر بیرون بازی نمی‌کنند، این خیلی خطرناک است. ما می‌توانیم حملات به اردوگاه پناهندگان، انفجارها و تیراندازی‌ها را بشنویم.» اسد گفت فرزندانش دیگر به مدرسه نمی‌روند؛ زیرا حتی اگر بخواهند مسیر آنجا را شجاعانه طی کنند، ارتش اسرائیل بسیاری از جاده‌های این منطقه را مسدود کرده است. همه کلاس‌ها آنلاین شده‌اند. بزرگ‌ترین نگرانی در حال حاضر این است که مزرعه مرغ او، که دورتر در منطقه C کرانه باختری قرار دارد؛ درحالی‌که او قادر به دفاع از آن نیست، مورد حمله شهرک‌نشینان اسرائیلی قرار می‌گیرد. او می‌گوید: «من می‌ترسم زمینم به سرقت برود.» فلسطین به خاطر زیتون، روغن زیتون و سبزیجاتش که به کشورهای مختلف صادر می‌شود، معروف است. درختان زیتون به‌ویژه نماد مهمی از دلبستگی فلسطینیان به سرزمینشان است.

کرانه باختری از سال1967 توسط اسرائیل اشغال شده است. از آن زمان تاکنون حدود 700هزار شهرک‌نشین اسرائیلی به‌طور غیرقانونی در خاک فلسطین ساکن شده‌اند و سال‌هاست که در آنجا به دزدی، حمله و تخریب باغات زیتون، زمین‌های کشاورزی و اموال آنجا مشغول بوده‌اند. «عباس میلهم» مدیر اتحادیه کشاورزان فلسطینی (PAFU) در رام‌الله گفت این تهاجم‌ها در هفته‌های اخیر تشدید شده است؛ زیرا نیروهای اسرائیلی و شهرک‌نشینان حملات مسلحانه را انجام می‌دهند؛ درحالی‌که فلسطینی‌ها در خانه‌های خود محبوس هستند.