گزارش‌های فزاینده‌ای حاکی از آن است که یک فروند پهپاد اوکراینی، دست‌کم به یک فروند جنگنده رادارگریز سوخو 57 نیروی هوایی روسیه را در حمله روز شنبه به مرکز دولتی آزمایش پرواز آختوبینسک روسیه (در جنوب روسیه با فاصله 587 کیلومتر از مرز روسیه و اوکراین) به‌شدت آسیب رسانده و احتمالاً آن را منهدم کرده است.
بر اساس برخی گزارش‌ها، این احتمال وجود دارد که دومین هواپیما از حدود 10 فروند سوخو-57های مستقر در این پایگاه نیز آسیب دیده باشد. «آندری یوسف» سخنگوی سازمان اطلاعات اوکراین در مصاحبه‌ای که دیشب انجام شد، گفت: «اطلاعات اولیه وجود دارد مبنی بر اینکه ممکن است 2 فروند هواپیمای سوخو-57 آسیب دیده باشند».
در شرایطی که هنوز تصاویر واضحی از این حمله و اثرات آن منتشر نشده، می‌توان ادعای اوکراینی‌ها را معتبر دانست. نیروی هوایی روسیه بسیاری از بهترین هواپیماهای نظامی درحال‌توسعه خود را در مرکز دولتی آزمایش پرواز دولتی آختوبینسک متمرکز کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به جنگنده‌های جدید سوخو 35، پهپادهای اُختونیک (Okhotnik) و البته اسکادران سوخو-57 اشاره کرد که پاسخ روسیه به جنگنده رادارگریز آمریکا، اف-22 (محصول لاکهید مارتین) است.
مسئله عجیب پناهگاه هواپیما
بر اساس آمار تأییدشده، تا سال 2019 (1398) دست‌کم 6 فروند جنگنده دوموتوره و مافوق‌صوت سوخو-57 در آختوبینسک مستقر بود. خدمه پایگاه معمولا این جت‌های رادارگریز را در فضای باز پارک می‌کنند و این موضوع، که اعتراض شدید کانال تلگرامی Fighterbomber، محبوب‌ترین انجمن علاقه‌مندان هواپیماهای روسی را برانگیخته است.
کاربران روس، این سؤال مهم را مطرح کرده‌اند که چرا با گذشت 28 ماه از نبرد گسترده روسیه علیه اوکراین، نیروی هوایی برای گران‌بهاترین هواپیماهای خود پناهگاه‌های مستحکمی نساخته است. فایتربامبر تأیید کرده که در حمله پهپادی روز شنبه، هواپیمای سوخو-57 دچار اصابت ترکش شده است. کاربری نوشته است: «فقط با هزینه همین یک فروند سوخوی آسیب‌دیده می‌شد برای همه ناوگان روسیه، پناهگاه بتنی مستحکم ساخت؛ البته به شرطی که برای پیمانکار، قلدری نکنید و به مقامات، رشوه ندهید!».
البته کمبود پناهگاه مستحکم برای هواپیماها مشکل منحصربه‌فرد روسیه نیست. اوکراینی‌ها هم عادت بدی دارند که گاه‌وبیگاه، هواپیماهای جنگی خود را در فضای باز فرودگاه‌هایی پارک می‌کنند که در شعاع پروازی پهپادهای لانست روسیه واقع شده‌اند.
راز حملات مؤثر
حملات اوکراینی‌ها به فرودگاه‌های روسیه بسیار مؤثرتر از حملات روس‌ها به فرودگاه‌های اوکراین است و این مزیت، تا حد زیادی به لطف ذخایر رو به رشد اوکراین از پهپادهای تهاجمی دوربرد و کندی نسبی روسیه در تصمیم‌گیری‌های راهبردی است.
فرماندهان نیروی هوایی اوکراین اغلب و گاهی بیش از روزی یک‌بار، جت‌های خود را در شبکه وسیعی از فرودگاه‌های کوچک و حتی بزرگراه‌های عریض توزیع می‌کنند تا در اقدامی پیشگیرانه، بر پیچیدگی حملات روسیه به هواپیماهای پارک‌شده بیفزایند.
فرماندهان نیروی هوایی روسیه چنین کاری نمی‌کنند. جت‌های روسی زمانی پایگاه‌های خود را تغییر می‌دهندکه برنامه‌ریزی طولانی‌مدتی به تصمیم‌گیری نهایی منجر شده باشد و در اغلب موارد، این اتفاق برای پایگاه‌های خاصی می‌افتد که مکرراً با موشک‌ها یا پهپادهای اوکراینی موردحمله قرار می‌گیرند.
درهرصورت، آختوبینسک پایگاه خاصی است. «اسکرامبل»، وب‌سایت هلندی ردیابی هواپیما در مورد ویژگی‌های این پایگاه می‌گوید: «مرکز دولتی آزمایش پرواز آختوبینسک با تأسیسات فرودگاه، آزمایشگاه‌ها، مناطق وسیع پرواز آزمایشی، میدان‌های تیراندازی و مجتمع‌های جدید پناهگاهی، یکی از باارزش‌ترین دارایی‌های وزارت دفاع فدراسیون روسیه است».
شاید به همین دلیل است که ناوگان سوخو-57 در این پایگاه مستقر شده، زیرا بهترین و شاید تنها پایگاهی است که می‌تواند ویژگی‌های منحصربه‌فرد رادارگریزی جت‌ها را بیازماید.
نیروی هوایی روسیه ممکن است نتواند هواپیماهای باقیمانده سوخو-57 را بدون به خطر انداختن توسعه این هواپیمای پیشرفته از آختوبینسک جابه‌جا کند؛ اما اگر به درک درستی از خطر پهپادهای اوکراینی برای سوخو-57 و دیگر هواپیماهای جنگی روسیه رسیده باشد، بهتر است ساخت پناهگاه مستحکم را آغاز کند.
صدالبته میلیون‌ها اوکراینی که از سال 2022 تحت حملات هوایی روسیه آسیب دیده‌اند، امیدوارند که نیروی هوایی روسیه به این توصیه‌ها توجه نکند. روسیه از هواپیماهای سوخو-57 برای شلیک موشک‌های کروز kh-59 و kh-69 به تأسیسات حیاتی اوکراین استفاده می‌کند.
منبع: فوربس و CNN
5454