اگر امام موسی صدر امروز در ایران و در قم بود چه می‌کرد؟

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، از سوی دیگر وی مصلح اجتماعی و دینی بود و همّت و وقت و عمر خود را صرف کارهای اهم و از سوی دیگر امور زمین‌مانده می‌کرد نه کارها و امور تکراری، و در پی درمان دردهای اجتماعی و انسانی بود، نه تثبیت جایگاه خود و بهره‌برداری شخصی از این جایگاه. با عنایت به این ویژگی‌ها، به نظر این ناچیز، اگر امروز امام موسی صدر در سایت امام موسی صدر نوشت:قم و حوزه بود، در خصوص داخل ایران به این امور می‌پرداخت:

همانند ایّام اقامتش در لبنان، به تمام روستاهای شیعه‌نشین محرومِ سیستان و بلوچستان و سایر نقاط ایران مسافرت و سرکشی می‌کرد و از نزدیک و به‌طور عینی و ملموس مشکلات و نابسامانی‌ها و فقر و محرومیت اقتصادی و فرهنگی آنان را بررسی و صدای خرد شدن استخوان‌های محرومان را مستقیم و بلاواسطه و از نزدیک می‌شنید و به جای اینکه در قم بنشیند و نماینده بفرستد یا نفرستد، خود شخصاً به آن مناطق سفر و از آن‌ها بازدید و برایشان سخنرانی و اقامۀ جماعت می‌کرد. درست مانند لبنان و برای پیشرفت اقتصادی و فرهنگی آنان چاره‌جویی و راهکار ارائه می‌کرد و آن را عملی می‌ساخت و به سخنرانی و سخن‌گفتن بسنده نمی‌کرد.

با عنایت به وجود سه چهار نفر مرجع تقلید طراز اول (دامت برکاتهم)، و وجود «من به الکفایة» دیگر نیازی نمی‌دید که به مرجعیت بیاندیشد و دفتر و دستک و بیتی جداگانه راه بیندازد. بلکه با انحرافات در این موضوع مبارزه می‌کرد و تأسیس دفتر تجمّلی و پرخرج و بدون سابقه در تاریخ مرجعیت شیعه را آن هم فقط برای روضۀ دهۀ محرم در آن و تثبیت جایگاه خود برنمی‌تافت. بر این نظر بود که در شهری مانند شهر مقدّس قم با وجود فضاهای گسترده و حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) و مصلی و آن‌همه حسینیه و مسجد، دیگر نیازی نیست و بلکه مشروع نیست که بنایی عظیم و پرخرج ساخته شود و در طول سال معطل و بلااستفاده بماند و فقط دهه محرم در آن چند شب روضه برقرار باشد و بس! و با هر چه دعوت به خود بود مبارزه می‌کرد از پخش و اهدای رسالۀ عملیه بین مبلّغان و روحانیان به عنوان بسته فرهنگی گرفته تا بدون تخصص در ادبیات عربی و فارسی به ترجمه مغلوط قرآن مجید پرداختن، و با استفاده از رانت جایگاه خود، به چاپ و نشر آن در شماری وسیع پرداختن و اهدا و فروش آن و .... قِس علیه باب فعلَل و تعفلل!

با بررسی عمیق و همه‌جانبه، علل و عوامل بی‌اقبالی و بداقبالی بسیاری از مردم و جوانان به نماز جمعه و جماعت را کشف می‌کرد و به دست می‌آورد، و با آن علل و عوامل مبارزه و آن‌ها را ریشه کن می‌کرد. و از جمله به بسیاری از ائمۀ محترم جمعه، طریقۀ سخن گفتن و تعامل با مردم و راه جذب آنان را به دین می‌آموخت.

 با توجه به شناخت جهان و انسان معاصر و روابط حاکم بر آن، حوزۀ مقدسۀ قم (شیّدالله أرکان‌ها) را به سوی تأمین نیازهای علمی و فرهنگی انسان هدایت و برای آن برنامه‌ریزی می‌کرد و راه تعامل حوزۀ شیعه با حوزه‌های علمی سایر مذاهب و ادیان مانند الأزهر مصر را می‌گشود و از محبوس‌شدن و حصر تلاش‌های علمی حوزه در قم و ایران جلوگیری می‌کرد و در کنار ارسال بعثه به حرمین شریفین، بعثه‌هایی به مراکز علمی عالم برای آشنایی و تعارف و تعامل علمی با آن‌ها می‌فرستاد.

با توجه به مهارت ویژه‌اش در ایجاد تفاهم و تصالح و آشتی، علاوه‌بر سعی در تقریب بین مذاهب، بلکه خیلی بیشتر از آن، سعی در تقریب و نزدیکی بین طوائف و گروه‌های شیعه می‌کرد و تقریب درون مذهبی را که نیاز بزرگ امروز ماست، بر تقریب بین مذاهب، مقدّم می‌داشت.

* حجت‌الإسلام و المسلمین رضا مختاری، مدیر موسسه کتابشناسی شیعه