ارزش قرآن از منظر امام باقر(ع)

 امام باقر علیه السلام بنا به نقل از کتاب «اصول کافى»، در باب فضل قرآن، درباره این فرد و جامعه مى‌ فرماید:

«فَوَ اللّهِ لِهَؤلاءِ فِى قُرّاءٍ القران اعزّ من الکبریت الاحمر»

کبریت احمر یک عنصرى شبیه به گوهر شب چراغ است که خیلى در عالم کم است. امام باقر علیه السلام مى فرمایند: کسانى که نعمت ها را مطابق طرح خدا خرج کرده‌ اند،

«قُرّاء القُرانَ فَوَضَعَ دَواءَ القُرآنِ عَلى داءِ قَلْبِهِ»

دل را با داروى قرآن علاج کرده اند، که مسیر سفر قلب تا آخر عمر صحیح باشد. یعنى نعمت، درست هزینه شده و جایگاه دشمنان خدا نشود.

به تعبیر قرآن: میل به ستمگران در او پیدا نشود و خانه عشقِ به چهره هاى منفور خدا نباشد. دل مرکز ایمان، عشق، مهر و اخلاق شود، یعنى نعمت قلب درست هزینه شود

«فَاسْهَرَ بِهِ لَیْلَهُ و اظْمَأَ بِهِ نَهارَهُ»

قدر نعمت شب و روز را بداند و با برنامه الهى پیش ببرد و دهان وجودش روبروى خدا باز شود؛

«وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمَواتِ وَ الْارْضَ» «1»

تمام ذات و وجودش را براى گرفتن فیض، روبروى خدا بگیرد نعمت شب را هم براى حضرت حق بیدار باشد، یعنى یک لحظه شب او آلوده به گناه نشود.

چون مردم، روز در اداره و کارخانه سر کار هستند و خیلى فرصت گناه ندارند.

بیشتر مردم دنیا شب را به عنوان فرصت گناه انتخاب کرده اند. اما او شب را براى حضرت حق بیدار باشد.

شب را این گونه مصرف کند:

«فَاسهَر بِهِ لَیْلَهُ و اظْمَأَ بِهِ نَهارَه و قامَ بِهِ فى مَساجِدِه وَ تَجافى بِهِ عَنْ فِراشِهِ»

انسان باید در این دنیا عافیت طلب و غرق در لذات مادى نباشد. «تجافى» یعنى بدن را به سستى و تنبلى و تن پرورى نکشد.

«وَ قَامَ بِهِ فِى مَسَاجِدِه»

مساجد به وسیله او آباد از هدایت و معرفت و عبادت باشد. که چنین انسانى تمام نعمت هاى بدن و تمام نعمت هاى سفره طبیعت را، درست هزینه مى ‌کند.

امام باقر علیه السلام مى ‌فرماید:

«فَوَ اللَّهِ لِهولاءِ فى قُرَّاءِ القرآنِ اعَزُّ مِنَ الْکِبْریتِ الأَحْمَرِ» «3»

و الله وجود این ها از گوهر شب چراغ کمیاب تر است. یعنى در شش میلیارد انسان بگردید، تعداد بسیار اندکى مانند این ها را پیدا مى کنید. کبریت احمر یک جماد است که امام علیه السلام مى خواهد انسان ارزشى را تشبیه به یک جماد قیمتى کند، ولى مى گوید: کمیاب تر از این جماد قیمتى است.

 --------------------------------------------------------

(1)- کافى: 6/ 31، حدیث 6؛ «أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ فِی الْعَقِیقَةِ إِذَا ذَبَحْتَ تَقُولُ وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ مَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ إِنَّ صَلَاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیَایَ وَ مَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ لَاشَرِیکَ لَهُ اللَّهُمَّ مِنْکَ وَ لَکَ اللَّهُمَّ هَذَا عَنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ».

(2)- الهى قمشه اى.

(3)- کافى: 2/ 627، باب نوادر، حدیث 1؛ «أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَال: قُرَّاءُ الْقُرْآنِ ثَلَاثَةٌ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَاتَّخَذَهُ بِضَاعَةً وَ اسْتَدَرَّ بِهِ الْمُلُوکَ وَ اسْتَطَالَ بِهِ عَلَى النَّاسِ وَ رَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَحَفِظَ حُرُوفَهُ وَ ضَیَّعَ حُدُودَهُ وَ أَقَامَهُ إِقَامَةَ الْقِدْحِ فَلَا کَثَّرَ اللَّهُ هَؤُلَاءِ مِنْ حَمَلَةِ الْقُرْآنِ ورَجُلٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَوَضَعَ دَوَاءَ الْقُرْآنِ عَلَى دَاءِ قَلْبِهِ فَأَسْهَرَ بِهِ لَیْلَهُ وَ أَظْمَأَ بِهِ نَهَارَهُ وَ قَامَ بِهِ فِی مَسَاجِدِهِ وَ تَجَافَى بِهِ عَنْ فِرَاشِهِ فَبِأُولَئِکَ یَدْفَعُ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْبَلَاءَ وَ بِأُولَئِکَ یُدِیلُ اللَّهُ عز و جل مِنَ الْأَعْدَاءِ وَ بِأُولَئِکَ یُنَزِّلُ اللَّهُ عز و جل الْغَیْثَ مِنَ السَّمَاءِ فَوَ اللَّهِ لَهَؤُلَاءِ فِی قُرَّاءِ الْقُرْآنِ أَعَزُّ مِنَ الْکِبْرِیتِ الْأَحْمَرِ».

برگرفته از کتاب آثار مثبت عمل نوشته استاد انصاریان