نگاهی گذرا به تاریخ اسلام، گویای ارزش گذاری به مقام حافظان کلام نورانی خداوند حکیم از سوی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم و ائمه اطهار علیهم السلام است. این سیره در عرصه 14 قرن درخشش اسلام در جهان از سوی حکومتهای شیعه و سنی به شیوه های مختلف تعقیب می شد و چنین نبوده که حکومتی داعیة اسلامی بودن را داشته باشد، اما نگاهی هر چند مختصر به جایگاه رفیع حافظان قرآن نداشته باشد. گزارشهای مورخان اسلامی و مستشرقان گویای این واقعیت است.
اکنون که در زمانی به سر می بریم که اسلام ناب، به دست رهبریهای الهی امام خمینی جانی تازه یافته و منویات و فرامین رهبر عظیم الشأن انقلاب حضرت ایت الله العظمی خامنه ای عرصه ای جدید در گسترش نفوذ قرآن در بین آحاد مردم یافته است و بحق قرآن و قرآنیان اکنون جایگاه خود را در بین عموم مردم تا حد زیادی به دست آورده اند که نشانه آن، وجود مؤسسات گوناگون قرآنی در سطح کشور و حضور شیفتگان فراگیری کلام وحی در کلاسهای حفظ، قرائت، روخوانی، تفسیر و ... از قشرها و سنن مختلف و نیز تأسیس شبکه رادیویی و تلویزیونی قرآن، پایگاههای اینترنتی قرآنی، مجلات و نشریات قرآنی و ... است.
بدیهی است با چنین رویکردی از سوی حکومت اسلام حقیقی، قطعاً می بایست همچنان که مزایایی برای حافظان قرآن به خصوص در صدر اسلام وجود داشته است، اکنون نیز برای این قشر خاص و برگزیده ، مزایایی در نظر گرفته شود. البته آنچه برای حافظان قرآن مطرح است ارزش معنوی مقام حافظ قرآن و قرب ویژه الهی است، اما وظیفه اجتماع و حکومت است که برای اشاعه ارزشهای اسلامی و ترغیب همه گروهها و طبقات جامعه به سوی این ارزشها، از راهکارها و هنجارهای متدوال بهره گیرند.
به همین لحاظ، مجلس شورای اسلامی در سال 1375 طرحی را تصویب نمود که بر اساس آن به منظور تجلیل از مقام حافظان قرآن، مدرک کارشناسی (لیسانس) به این بزرگواران اعطا شود. این طرح در تاریخ 76/11/5 از سوی هیئت وزیران تصویب شد که بر اساس آن، به هر کس که حافظ کل قرآن کریم باشد، خواه مدرک دیپلم را اخذ نموده باشد یا خیر، به شرط قبولی در آزمون کارشناسی علوم قرآن و حدیث و نیز آزمون حفظ کل قرآن از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری مدرک کارشناسی علوم قرآن و حدیث به آنها اعطا می شود.
امتیازات در نظر گرفته شده چیست؟
1. حافظان قرآن بدون آنکه لازم باشد دیپلم داشته و یا دوره پیش دانشگاهی را گذرانده و درکنکور قبول شده باشند، بدون گذراندن دوره لیسانس در دانشگاه، فقط با قبولی در آزمون ویژه حافظان می توانند مدرک لیسانس را دریافت دارند.
2. قبولی در آزمون حد نصاب ندارد؛ یعنی مثل کنکور نیست که هر ساله تعداد مشخصی را می پذیرند و مابقی هر چند نمره خوبی هم کسب کرده باشند، پذیرفته نمی شوند. از این رو، در این طرح هیچ محدودیتی در قبولی در آزمون وجود ندارد و هر کس حائز نمره قبولی شود، مدرک به او داده می شود.
3. اگر شخصی دارای مدرک کارشناسی علوم قرآن و حدیث باشد، با استفاده از این طرح می تواند مدرک کارشناسی ارشد را بگیرد.
4. مدرک اعطایی به طور کامل رسمیت و ارزش علمی و استخدامی دارد؛ یعنی شخص پس از گرفتن این مدرک می تواند به عنوان فردی که دارای لیسانس است، از مزیتهای آن جهت استخدام در ادارات دولتی و خصوصی و نیز ادامه تحصیل در دانشگاه جهت کسب مدرک فوق لیسانس و دکترا استفاده نماید.
5. مدرک کارشناسی حافظان قرآن را شخص معاون وزیر علوم تحقیقات و فن آوری امضا می کند و اعتبار خاصی دارد.
چه کتابهایی را برای آزمون باید مطالعه کنیم؟
عناوینی که جهت آزمون در نظر گرفته شده است، همان عناوینی است که دانشجویان رشتة کارشناسی علوم قرآن و حدیث می خوانند که در چهار موضوع زیر است:
الف) زبان عمومی و تخصصی با ضریب 2.
ب) زبان عربی با ضریب 4.
ج) علوم قرآنی با ضریب 4.
د) حدیث با ضریب 3.
علاوه بر زبان انگلیسی، حافظان قرآن می بایست کتابهایی را به این شرح خوانده باشند:
الف) الاتقان فی علوم القرآن، نوشته سیوطی.
ب) مبادی العربیه، جلد چهارم.
ج) جواهر البلاغه.
د) سه مقاله، نوشته دکتر حجتی.
هـ) تاریخ قرآن، نوشته دکتر حجتی.
و) علم الحدیث و درایه الحدیث، نوشته کاظم مدیر شانه چی.
ز) تفسیر چند سوره که مطابق بخشنامه سازمان سنجش تعیین می شود.
آزمون کتبی در چه زمانی برگزار می شود؟
آزمون کتبی هر ساله اسفند ماه برگزار می شود. برای کسب اطلاع از جزئیات آزمون و نحوة ثبت نام علاقه مندان می توانند دفترچه راهنمای آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره های کارشناسی ارشد را، که هر ساله در آذر ماه از طریق باجه های پستی توزیع می شود، تهیه نمایند. گفتنی است این آزمون در سراسر کشور همانند کنکور برگزار می شود و کد رشته مربوط به حافظان 1111 رشته علوم قرآن و حدیث است.
زمان و مکان آزمون شفاهی حفظ کل قرآن
کسانی که بتوانند در آزمون کتبی نمره قبولی را کسب نمایند، جهت آزمون شفاهی حفظ کل دعوت می شوند. این آزمون هر ساله در شهریور ماه و از سوی اداره اوقاف و امور خیریه در تهران برگزار می گردد. ممتحنین آزمون حفظ کل، اساتید بزرگوار سیدمهدی فاطمیان و شهریار پرهیزکار هستند.