ماهان شبکه ایرانیان

مدرنیته، جهانی شدن و بحران هویت

در این نوشتار، نویسنده به یکی از مهم ترین چالش های فراروی مدرنیته و جهانی شدن، یعنی بحران هویت اشاره می کند و به تبیین و توضیح ابعاد، فرایند و تبعات جهانی شدن جوامع مدرن می پردازد و بزرگ ترین خطر آن را آشفتگی و درماندگی فکری و روحی انسان ها در پیدا کردن هویت خویش می داند

ایران، 22 و 23/10/82

در این نوشتار، نویسنده به یکی از مهم ترین چالش های فراروی مدرنیته و جهانی شدن، یعنی بحران هویت اشاره می کند و به تبیین و توضیح ابعاد، فرایند و تبعات جهانی شدن جوامع مدرن می پردازد و بزرگ ترین خطر آن را آشفتگی و درماندگی فکری و روحی انسان ها در پیدا کردن هویت خویش می داند . ایشان در توضیح نظریه خویش می نویسد: «از آنجا که مدرنیته مدعی آزادی ذهنی و جاودانه برای بشر است، خود را مسافر مسیری می بیند که انتهایی ندارد . در چنین شرایطی، هیچ یک از باورهای قبل از دوران روشنگری او پاسخگوی سؤالات او نخواهد بود . همچنین، به دلیل داشتن دو ویژگی «غایب ناپذیری مدرنیته » و «عدم امکان بازگشت به شرایط پیشامدرن » دارای زندگی ای توام با اضطراب و نگرانی خواهد بود» .

ایشان در ادامه می گوید: «انسان مدرن هنوز به دنبال ایمان، احساس و نیاز به پرستش است; لکن، چون نمی توان به فرهنگ پیشین بازگشت، گونه ای از «ایمان جدید» برای انسان فراصنعتی شکل می گیرد که نوعی باور سودانگارانه است و بهداشت روانی انسان را تامین می کند .

تا قبل از فراگیر شدن ارتباطات فرهنگی که بر اثر جهانی شدن حادث شده است، هویت هایی بر اساس دین، فرهنگ و ملیت های مختلف وجود داشت که واجد خصوصیاتی چون خالص بودن، شفافیت و انسجام بودند . اما، پدیده جهانی شدن با شکستن مرزهای ساختگی و تسخیر جهان، موجب یکسان سازی و التقاطی شدن نظام های معنایی و حذف بخش هایی از این نظام ها می شود . علاوه بر آن، موجب گسترش ارزش های عام و جهان شمول بر اساس فرهنگ جهانی مدرنیته می شود . با شکستن مرزها و نفوذپذیر شدن فرهنگ ها، کثرت گرایی فرهنگی به وجود می آید که در نتیجه آن، احساس مطلق بودن فرهنگ بومی از بین می رود و قطعیت و جزمیت بسیاری از گزاره های این نظام را زیر سؤال می برد و هویت را به مفهومی نسبی تبدیل می کند . نویسنده از این گونه هویت به «هویت های فردساخته » تعبیر می کند و ویژگی های آن را ترکیبی بودن، متغیر و موقتی بودن می داند; زیرا، جریان آزاد ارتباطات و تکثر اطلاعات، شرایط سیاسی را به وجود می آورد که در آن، هر پدیده و نظام معنایی نمی تواند مدت زیادی دوام بیاورد . البته، باید توجه داشت که ویژگی اصلی این گونه هویت سازی، در مفهوم «فردگرایی » نهفته است . به این معنا که در فردگرایی واقعی، شخص، علاوه بر آزاد بودن در انتخاب هویت، خود، شخصا اقدام به ایجاد هویت و نظام معنایی برای خویش می کند . به سخن دیگر، در دوران مدرنیته، هم عصر ایدئولوژی است و هم عصر پایان آن; چون در این دوره، واکنش به جهانی شدن باعث بازگشت گروه هایی از مردم به نظام های معنایی و هویت بخش پیشین می شود .

وی در پایان، جهانی شدن تروریسم، قاچاق مواد مخدر و تشکیل باندهای جنایت کار حرفه ای را از دیگر تبعات جهانی شدن که منجر به بحران هویت می شود دانسته است، علاوه بر آن، جهانی شدن را باعث انسجام اقلیت های مختلف و نوعی قوم گرایی مخصوص به خود در کشورهای مختلف می داند، تا آنجا که در بیشتر کشورهای صنعتی، هویت جمعی در برابر هویت ملی و فراملی در حال شکل گیری است .

قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان