اى دل بشارت مى‌دهم خوش روزگارى مى‌رسد
با درد و غم طى مى‌شود آن شهریارى مى‌رسد
چون کارگردان جهان باشد خداى مهربان
این کشتى طوفان زده هم در کنارى مى‌رسد
اندیشه از سرما مکن سر مى‌شود دوران دى
شب را سحر باشد ز پى آخر بهارى مى‌رسد
اى منتظر غمگین مباش قدرى تحمل بیشتر
گردى به پا شد از افق گویى سوارى مى‌رسد
در عصرى که پیشرفت‌هاى مادى به اوج خود رسیده اما معنویات کمرنگ شده و دین دارى از جوامع رخت‌بسته، و ادیان تحریف شده و یا مکاتب ساخته دست‌بشرى جوابگوى نیازهاى بشر امروزى نیست، بشر سخت‌سرخورده و نا امید شده است . ناامید از آینده‌اى روشن، ناامید از عدالت واقعى و رفاه حقیقى، ناامید از آرامش و امنیت و سلامت عاطفى و . . .
در این آشفته بازار، تنها دینى که به بشریت، مخصوصا مستضعفان و محرومان جهان امید و نوید مى‌دهد و یاس و ناامیدى از آینده را گناه نابخشودنى مى‌داند، اسلام حقیقى یعنى مذهب تشیع است . این مذهب امامى را چشم به راه است که جهان را پر از عدل و داد و علم و تکامل و امنیت و سلامت کند و صالحان و پاکان و مستضعفان و پابرهنگان متدین را، حاکمان زمین قرار دهد . این امید و انتظار، بشریت را طراوت و زندگى مى‌بخشد .
در این مقال بر آنیم که بخشى از نویدهایى که در مورد دوران پس از ظهور امام زمان علیه السلام داده شده است را بررسى کنیم تا روشناى دل مستضعفان گردد .
1- برقرارى عدالت جهانى
عدل از آشکارترین صفات نیک آن امام است .
در دعا مى‌خوانیم: «اللهم وصلّ على ولىّ امر القائم المؤمل والعدل المنتظر (1) ; خداوندا! به ولى امر [خود] که قیام کننده مورد آرزو و عدل مورد انتظار همه است، درود فرست .» و یا در زیارت، درباره او مى‌خوانیم: «اول العدل وآخره; اول و آخر عدل است .» و یا «العدل المشتهر (2) ; عدل مشهور است .»
به برخى روایات در این زمینه توجه کنید:
الف) امام صادق علیه السلام فرمود: «یفرق المهدى اصحابه فى جمیع البلدان ویامرهم بالعدل والاحسان (3) ; مهدى اصحاب خویش را به تمامى شهرها اعزام مى‌کند و آنان را به عدالت و احسان فرمان مى‌دهد .»
ب) امام باقر علیه السلام فرمود: «اذا قام قائمنا فانه یقسم بالسویة ویعدل فى خلق الرحمان البر منهم والفاجر (4) ; چون قائم ما قیام کند به طور مساوى تقسیم مى‌کند، و در میان خلق خدا - با نیک و بد - به عدالت رفتار مى‌نماید .»
2- فقر زدایى عمومى
امام باقر علیه السلام فرمود: «اذا ظهر القائم سوى بین الناس حتى لاترى محتاجا الى الزکاة (5) ; چون قائم ظهور کند آنگونه بین مردم به مساوات رفتار نماید که نیازمند به زکات دیده نشود .»
3- آبادانى فراگیر
یکى از آرزوهاى دیرین مستضعفین جهان آبادانى فراگیر، عمومى و جهانى است; به گونه‌اى که دیگر جهان سوم، و کشورهاى عقب مانده‌اى در کار نباشد . این آرزو در دوران حضرت مهدى علیه السلام تحقق عینى خواهد یافت .
امام باقر علیه السلام فرمود: «القائم منا منصور بالرعب مؤید بالنصر یبلغ سلطانه المشرق والمغرب . . . فلا یبقى على وجه الارض خراب الا عمر (6) ; قائم ما به وسیله هراس [در دشمنان] یارى مى‌شود و با پیروزى تایید گردد، حکومت او مشرق و مغرب را فرا مى‌گیرد، پس در تمامى روى زمین خرابى باقى نمى‌ماند مگر آنکه آباد شود .»
4- نوسازى فکرى و فرهنگى و پیشرف علوم
دوران ظهور مهدى علیه السلام، دوران گسترش علم و دانایى، تکامل عقل، تجدید سنت و کتاب و نوسازى فکرى همه جانبه خواهد بود . امام صادق علیه السلام فرمود: «اذا خرج القائم یقوم بامر جدید وکتاب جدید وسنة جدید وقضاء جدید (7) ; هنگامى که قائم خروج کند، امر جدید، و کتاب جدید و روش جدید و داورى جدیدى [با خود ] مى‌آورد .»
امام باقر علیه السلام فرمود: «اذا قام قائمنا وضع الله یده على رؤوس العباد فجمع بها عقولهم وکملت‌بها احلامهم (8) ; هنگامى که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگان مى‌گذارد و عقول آن‌ها را با آن جمع کرده و افکارشان با آن تکمیل مى‌شود .»
در حدیثى از امام صادق علیه السلام مى‌خوانیم: «العلم سبعة وعشرون حرفا فجمیع ما جائت‌به الرسل حرفان فلم یعرف الناس حتى الیوم غیر الحرفین فاذا قام قائمنا اخرج الخمسة والعشرین حرفا فبثها فى الناس وضم الیها الحرفین حتى یبثها سبعة وعشرین حرفا (9) ; علم و دانش بیست و هفت‌حرف (شعبه و شاخه) است . تمام آنچه پیامبران الهى [براى مردم ] آوردند دو حرف بیش نبود و مردم تا کنون جز دو حرف را نشناخته‌اند، اما هنگامى که قائم ما قیام کند بیست و پنج‌حرف (بیست و پنج‌شاخه یا شعبه) دیگر را آشکار مى‌سازد و در میان مردم منتشر مى‌سازد و دو حرف دیگر را به آن ضمیمه مى‌کند تا بیست و هفت‌حرف کامل و منتشر گردد .»
این حدیث به روشنى جهش فوق العاده علمى عصر انقلاب مهدى علیه السلام را مشخص مى‌سازد که تحولى بیش از 12 برابر! نسبت‌به علوم و دانش هایى که در عصر همه پیامبران راستین به بشریت اعطا شده پیش مى‌آید و درهاى همه رشته‌ها و همه شاخه‌هاى علوم مفید و سازنده به روى انسان‌ها گشوده مى‌شود و راهى را که بشر طى هزاران سال پیموده، به میزان 12 برابر در دوران کوتاهى مى‌پیماید . چه جهشى از این بالاتر و سریعتر (10) ؟ !
شاید بتوان حدیث زیر را شاهدى بر پیشرفت علم در زمان حضرت مهدى علیه السلام دانست، به صورتى که انتقال صدا و تصویر در آن زمان همگانى و بسیار ساده است .
در حدیثى از امام صادق علیه السلام چنین آمده است: «ان قائمنا اذا قام مد الله شیعتنا فى اسماعهم وابصارهم حتى لا یکون بینهم وبین القائم برید، یکلمهم فیسمعون وینظرون الیه وهو فى مکانه (11) ; هنگامى که قائم ما قیام کند خداوند آنچنان گوش و چشم شیعیان ما را تقویت مى‌کند که میان آن‌ها و قائم (رهبر و پیشوایشان) نامه رسانى نباشد، با آن‌ها سخن مى‌گوید و سخنش را مى‌شنوند و به او مى‌نگرند در حالى که او در مکان خویش است [و آن‌ها در نقاط دیگر جهان . ]»
5- احیاى قرآن و سنت
یک جامعه سالم بیش از پیشرفت علمى و صنعتى و . . . به آگاهى صحیح دینى آمیخته با ایمان نیاز دارد و جامعه دوران مهدویت چنین جامعه‌اى خواهد بود . امام على علیه السلام فرمود: «فیریکم کیف عدل السیرة ویحیى میت الکتاب والسنة (12) ; [مهدى علیه السلام] شیوه عدالت را به شما نشان مى‌دهد و [احکام] از بین رفته کتاب و سنت را زنده مى‌سازد .»
6- تعلیم همگانى قرآن; آنچنان که نازل شده است .
در این‌باره امام باقر علیه السلام فرمودند: «اذا قام القائم ضرب فساطیط لمن یعلم الناس القرآن على ما انزل الله (13) ; چون قائم [آل محمد صلى الله علیه و آله] قیام نماید، خیمه‌هایى براى افرادى که قرآن را آنگونه که خداى نازل فرموده است‌به مردم مى‌آموزند، بر پاى مى‌دارد .»
7- امنیت همه جانبه
از مهم‌ترین نیازهاى اساسى بشر، نیاز به امنیت است، آن هم امنیت همه جانبه; امنیت‌حقوقى، اجتماعى، اقتصادى، روانى، قضائى و . . . .
آنچه از حجم زیادى از روایات مهدویت‌برمى‌آید، نشان مى‌دهد که دوران مهدى علیه السلام دوران امنیت همه جانبه، آن هم به معناى واقعى آن است .
در روایتى از امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه شریفه «وعد الله الذین آمنوا منکم وعملوا الصالحات لیستخلفنهم فى الارض کما استخلف الذین من قبلهم ولیمکنن لهم دینهم الذى ارتضى لهم ولیبدلنهم من بعد خوفهم امنا» (14) ; «خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند وعده داده که آن‌ها را حکمران روى زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آن‌ها خلافت روى زمین را بخشید; و دین و آیینى را که براى آن‌ها پسندیده است، پا برجا و ریشه دار خواهد ساخت و ترسشان به امنیت مبدل خواهد ساخت .» وارد شده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «هو القائم واصحابه (15) ; او [که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده است، ] حضرت مهدى و اصحاب او مى‌باشد .»
در ذیل به چند روایت درباره امنیت در ابعاد مختلف در دوران ظهور اشاره مى‌شود:
الف) امنیت قضایى: امام على علیه السلام فرمود: «لینزعن عنکم قضاة السوء (16) ; او (مهدى) قاضیان زشت [کردار] را بر کنار مى‌کند .» و امام صادق علیه السلام فرمود: «اذا قام قائم آل محمد علیه السلام حکم بین الناس بحکم داود لا یحتاج الى بینة . یلهمه الله تعالى فیحکم بعلمه ویخبر کل قوم بما استبطنوه (17) ; هنگامى که قائم آل محمد قیام کند، در بین مردم به حکم داوود علیه السلام حکم خواهد کرد که نیازى به بینه ندارد . خداوند به او الهام مى‌کند، پس با علم خود حکم مى‌کند وهر قومى را از آنچه پوشیده داشته‌اند خبر مى‌دهد .»
ب) امنیت راه‌ها: در قسمتى از حدیثى که از امام صادق علیه السلام نقل شده، مى‌خوانیم: «اذا قام القائم . . . آمنت‌به السبل (18) ; هنگامى که قائم قیام کند . . . جاده‌ها در پرتو وجودش امن وامان مى‌گردد .»
ج) امنیت‌حقوقى: پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله مى‌فرماید: «یبلغ من رد المهدى المظالم حتى لو کان تحت ضرس انسان شى‌ء انتزعه حتى یرده (19) ; کار امام مهدى در بازپس گرفتن حقوق [و ایجاد امنیت‌حقوقى ] بدانجا رسد که حتى اگر در بن دندان انسانى چیزى باشد، آن را بر مى‌گیرد تا به [صاحبش] برگرداند .»
د) امنیت روحى و روانى: امام على علیه السلام فرمودند: «وضع یده على رؤوس العباد فلا یبقى مؤمن الا صار قلبه اشد من زبر الحدید واعطاه قوة اربعین رجلا (20) ; [مهدى علیه السلام] دست‌خود را بر سر بندگان [خداوند] خواهد کشید، پس هیچ مؤمنى باقى نمى‌ماند جز آنکه قلبش محکمتر از پاره آهن گردد و به او نیروى چهل مرد را عنایت فرماید .»
8- حکومت مستضعفان
مایه اصلى امید مستضعفان به عصر مهدویت، جابجایى قدرت و تغییر در ساختار آن است . حکومت در دوران مهدى به دست توده‌هاى محروم و مستضعف صالح جامعه خواهد افتاد . آنان که پیش از ظهور، بار سنگین فقر و بیچارگى و نامردمى را تحمل کرده‌اند، در آن دوران به جانشینى و خلافت در زمین خواهند رسید . قرآن کریم مى‌فرماید: «ونرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض ونجعلهم ائمة ونجعلهم الوارثین» (21) ; «ما اراده کرده‌ایم که بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روى زمین قرار دهیم .»
پی نوشت :
1) محمد تقى موسوى اصفهانى، مکیال المکارم، ج1، ص118 .
2) شیخ عباس قمى، مفاتیح الجنان، زیارت صاحب الامر، ص 1055 .
3) کامل سلیمان، یوم الخلاص (بیروت، دارالکتاب اللبنانى، 1402 ه . ق)، ص395 .
4) شیخ صدوق، علل الشرایع (قم مکتبة الداورى - بى‌تا)، ص161 .
5) محمد باقر مجلسى، بحار الانوار (تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1398 ه . ق)، ج52، ص39، روایت 212 .
6) خوئى، منهاج البراعه (قم، بنیاد فرهنگى امام المهدى 1405 ه . ق)، ج8، ص353 .
7) کورانى، موسوعة احادیث الامام المهدى (قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، 1411)، ج1، ص221 .
8) بحار الانوار (پیشین)، ج12، ص182 .
9) ر . ک: موسوعة احادیث المهدى (پیشین)، ج4، ص53 .
10) ر . ک: آیة الله ناصر مکارم شیرازى، مهدى انقلابى بزرگ، (قم مطبوعاتى هدف)، ص293 .
11) منتخب الاثر (پیشین)، ص483 .
12) نهج البلاغه، محمد دشتى، خطبه 138، ص256 .
13) میرجهانى، نوائب الدهور، (کتابخانه صدر، 1369)، ج3، ص409 .
14) نور/55 .
15) ر . ک: الغیبة (پیشین)، ص240 .
16) بحار الانوار، (پیشین)، ج51، ص120، ح23 .
17) همان، ج52، ص339 .
18) همان، ج52، ص338 .
19) موسوعة احادیث المهدى، (پیشین)، ج1، ص221 .
20) کمال الدین، (پیشین)، ص653 .
21) قصص/5 .
منبع: گنجینه معرفت
