نشانه های اعتیاد به کار

به منظور شناسایی معتادین به کار، علاوه بر چک لیست شخصی و پرسش نامه هایی که در این زمینه وجود دارد، می توان به علایم و سرنخ هایی اشاره کرد که امکان تشخیص را هم برای افراد معتاد به کار و هم برای متخصصان فراهم می کند.

نشانه های اعتیاد به کار:

- زود از خواب بیدار شدن ( بدون توجه به این که چه وقت به رختخواب رفته اید ).
- پس از بیداری، دغدغه ی اصلی شان مسائل کاری است.
- تهیه ی فهرستی بلند بالا از کارهایی که باید انجام دهند.
- صرف غذا به همراه مطالعه ی گزارش ها یا انجام دادن کارهای مختلف یا مطالعه ی پرونده ها.
- احساس ناراحتی در زمان استراحت ( زمانی که کاری برای انجام دادن وجود ندارد. )
- بلند پروازی های مختلف و انرژی زیاد برای انجام دادن کارهای مختلف.
- برنامه ریزی برای کارهای مختلف، حتی در روزهای تعطیل.
- احساس عذاب در زمان تعطیلات.
- وحشت از بی کاری و بازنشستگی.
- وسواس در انجام دادن کار، حتی به قیمت عدم لذت بردن از آن.
به نظر می رسد برخی از کارکنان و مدیران سازمان ها تا دیر وقت کار می کنند و صبح زود از بقیه سرکار حاضر می شوند. این افراد حتی در موقع غذا خوردن نمی توانند کار نکنند و ترجیح می دهند جایی غذا بخورند که امکان مطالعه ی گزارش ها یا انجام دادن کارهای دیگر وجود داشته باشد. برای این افراد زندگی فهرستی است از خرید کالاهای مختلف، یادداشت برداری از مسائل مختلف، ثبت وقایع، قرار ملاقات ها، جلسات و غیره. به همین دلیل وقتی کاری برای انجام دادن ندارند، کلافه اند و دچار مشکل می شوند. آن ها برای پیدا کردن معنا و امنیتی که در زندگی می خواهند، وسواس گونه در هر زمان، کاری برای انجام دادن پیدا می کنند. این افراد در مقایسه با دیگران بلند پروازی های بیش تری دارند و کم تر می خوابند و برای کسب موفقیت به هر کاری در حوزه ی فعالیت خود تن می دهند. این مدیران و کارکنان، در آخر هفته و ایام تعطیل، کوله باری از کتاب های مختلف، ترازنامه های مالیاتی یا حساب رسی های بی شمار را جلو خود می گذارند تا بی کار نباشند. آن ها آن قدر در کار خود غرق می شوند که حتی در مهمانی ها هم برای انجام دادن کارهای شان نقشه می کشند و با وجود شلوغی و سروصدای محیط به انجا دادن بعضی از کارهای خود می پردازند. جالب این است که وقتی از برخی مسئولان پرسیده می شود تعطیلات خود را چگونه گذرانده اند، آن ها یاد ایام نوجوانی یا کودکی خود می افتند. زیرا آن ایام تنها زمانی بوده است که به تعطیلات درست و حسابی رفته اند. برخی از یافته ها نیز حکایت از این دارند که یکی از دلایل بازگشت بازنشسته ها به محیط کار را می توان وحشت آن ها از بی کار ماندن دانست. این افراد تا وقتی به کار خود مشغول هستند، گذشت زمان را درک نمی کنند. این مسئله می تواند حتی تمایل به خوردن را نیز تا حد قابل توجهی در آن ها از بین ببرد.
در مصاحبه با چند تن از مدیران و کارکنان، نکات جالب توجهی مطرح شد که به برخی از آن ها اشاره می شود:
- مسئولیت ها و فرصت های کاری برای آن ها ضرورت های نزدیک به هم اند و جدی تر از هر مسئله ای در زندگی شان قلمداد می شوند.
- کار برای آن ها به صورت یک سرگرمی نیست، بلکه مهم ترین مسئله ی زندگی آن هاست.
- کار برای شان یک عادت غیر قابل تغییر است و صدمه ای که از این عادت می بینند قابل توجه است و به رغم مشکلات آن، نمی توانند کار دیگری بکنند.
- برای آن ها موفق شدن با حیثیت و شرف شان آمیخته شده است.
- ارزش وجودی خود را در کار جست وجو می کنند و موفق شدن، احساس ارزشمندی آن ها را معنا می کند و تداوم می بخشد.
- انجام دادن کارهای سرگرم کننده برای شان نوعی کار کودکانه است و نمی توانند آن ها را بخش جدایی ناپذیری از زندگی قلمداد کنند.
- شغل شان را مخل و مانع سلامتی خود می دانند، اما حاضر نیستند آن را کنار بگذارند.
- بیش از توان شان برنامه ریزی می کنند و به همین دلیل نمی توانند به مسائل خانوادگی خود برسند.
- معمولاً تعطیلات در ذهن آن ها امری اجباری است از سوی خانواده که نمی توانند از آن لذت ببرند.
- اغلب ذهن شان مشغول است و به دنبال کارهای جدیدی هستند. از دید « آیزاک آدیزاس »، معتادین به کار، یکه تازهایی هستند که در انجام دادن امور کم تر می توانند به دیگران اعتماد کنند. آن ها علاقه مندند که هر کار را خود انجام دهند و انجام دادن کار توسط دیگران را قبول ندارند. بر این اساس فشار زیادی را در کارها و امور محوله متحمل می شوند و به انواع بیماری ها ابتلا پیدا می کنند.
منبع مقاله :
آتش پور، سید حمید؛ (1388)، اعتیاد به کار( روان شناسی معتادین به کار )، تهران: نشر قطره، چاپ اول