بهار فصل آشتی با طبیعت است. غذا‌های بهاری در سنت ایرانی نماد کامل استفاده از تمام منابعی است که با رویش فصل بهار می‌تواند به سفره ما وارد شود و آن را سالم‌تر کند. در این شماره به مرور چند خورش بهاری می‌پردازیم که با افزودن منابع گوناگون فیبر و انواع ریزمغذی‌ها طعم سلامت را به خانه ما خواهد آورد.
گوجه سبز به میوه درختان گوناگونی که متعلق به نژاد پرونز از خانواده رُز هستند، اطلاق می‌شود. بر پایه نوشته‌های قدیمی، نژاد این گیاه قدمت دو هزار ساله دارد و چینی‌ها اولین کسانی بودند که به کشت آن اقدام کردند. گفته می‌شود که این گیاه از طریق سوریه یا ایران به یونان آورده شده است.
درختان گوجه سبز در آب و هوای ملایم به رنگ‌های ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن در می‌آیند. این میوه به سرعت می‌رسد و مدت نگهداری آن در یخچال چهار روز است. گوجه سبز به صورت تازه و پخته در خورش‌ها مصرف می‌شود. این میوه غنی از ویتامین C، اسید مالیک و اسید سیتریک است. مصرف زیاده از حد گوجه سبز موجب نفخ معده می‌شود.
خواص درمانی گوجه‌سبز
گیاه‌شناس معروف قرن 17 عقیده داشت که مصرف گوجه سبز برای بهبود طعم دهان مفید است و پختن برگ‌های درخت گوجه سبز در سرکه می‌تواند در درمان کرم‌های حلقوی موثر باشد. از خواص دیگر این میوه، خاصیت مسهلی آن است که به خوبی شناخته شده است. همچنین آثار منحصر به فرد آن شامل کاهش فشارخون و چربی خون، حذف رسوبات از خون و تنظیم عملکرد معده و روده است. گوجه سبز موجب تعادل اسید و باز در جریان خون می‌شود، از این رو می‌تواند در درمان حالت اسیدی خون مفید باشد.
اسید بنزوئیک، ترکیبی است که خاصیت ضد میکروبی دارد. این ماده به‌طور طبیعی در گوجه سبز وجود دارد. همچنین، بعضی از تحقیقات بیانگر خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی این میوه هستند.
خورش گوجه سبز
مواد لازم:
- گوشت گوسفند، نیم کیلوگرم(اگر با استخوان بود 750 گرم)
- سبزی (شامل تره، جعفری و نعناع)، نیم کیلوگرم
- گوجه سبز، نیم کیلوگرم
- پیاز سرخ شده، چهار قاشق سوپخوری
- ادویه (زردچوبه، زعفران و کمی دارچین)
- نمک و فلفل، به اندازه لازم
- روغن، به مقدار لازم
طرز تهیه:
گوشت را تکه‌تکه می‌کنیم و می‌شوییم. سپس آن را با پیاز سرخ کرده و با سه، چهار لیوان آب می‌گذاریم بپزد. سبزی را تمیز کرده و می‌شوییم. آب آن که رفت، ریز خرد کرده و با روغن سرخ می‌کنیم. سپس به گوشت اضافه کرده و می‌گذاریم تا خورش جا بیفتد (حرارت ملایم باشد تا گوشت و سبزی به طور کامل بپزند). سپس نمک، فلفل و گوجه سبز را به آن اضافه کرده و می‌گذاریم بپزند. برای ترشی خورش از آبلیمو یا آبغوره می‌توان استفاده کرد. همچنین برای جا افتادن کامل خورش می‌توان مقداری سبزی قورمه به آن اضافه کرد.
ریواس سبزی قرمز
ریواس یا ریباس، گیاهی است از تیره ترشک‌ها و دارای ساقه‌های هوایی و برگ‌های آن محتوی مواد ذخیره‌ای و اسیدی است و به همین دلیل مورد استفاده خوراکی قرار می‌گیرد.
ریواس هنگام بهار در نواحی گوناگون ایران، دامنه کوه‌ها، کنار رودخانه‌ها و مناطق برخوردار از آب‌های راکد می‌روید و برگ ضخیم و گوشت‌دار این گیاه مصرف غذایی دارد. تکثیر ریواس اغلب با کشت در خزانه و انتقال به کشتزار و یا از طریق کشت بذر تازه صورت می‌گیرد.
ریواس طبیعت سرد دارد و دارای ویتامین‌ها و املاح معدنی گوناگونی است. برای تمامی اعضای بدن، ماده غذایی بسیار ممتازی شمرده می‌شود و اثر شگفت‌انگیز و معجزه‌آسایی دارد. ریواس را برای تهیه خورش، کمپوت، مربا و شربت مورد استفاده قرار می‌دهند. البته سعی کنید در مصرف ریواس زیاده‌روی نکنید. مفیدترین طریقه مصرف ریواس، مصرف آب آن همراه با آب هویج، کرفس، خیار و سیب است که یک سوم آب ریواس و دو سوم بقیه مواد است. ریواس اثر ملین داشته و اشتهاآور است و برای افزایش اشتها و رفع یبوست مفید است. ریواس به‌عنوان فعال‌کننده عملکرد دستگاه گوارش، ناقل نمک‌های صفراوی و محرک ترشح کبد شناخته شده است.
سایر مصارف ریواس: ریواس به علت خاصیت اسیدی، برای پاک‌کردن ظروفی که آثار سوختگی مواد غذایی در آنها به جای مانده باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. افرادی که موی آنها قهوه‌ای کم رنگ است، با استفاده از ریشه این گیاه می‌توانند به رنگ موی طلایی دست یابند. برگ‌های ریواس را می‌توان به‌عنوان حشره‌کش موثر برای دفع حشرات به کار برد.
ریواس با طعم منحصر به فرد خود، در بیشتر دسرها و شیرینی‌ها استفاده می‌شود. گیاه یاد شده تا یکی دو روز در یخچال قابل نگهداری است. برای نگهداری طولانی‌تر ریواس، پس از بریدن ساقه‌ها، آن را منجمد می‌کنند. اگر ساقه‌های ریواس به‌طور خام مصرف شود، به شدت ترش خواهد بود. به‌طور معمول آن را با شکر یا عسل می‌پزند و یا در کیک‌ها مورد استفاده واقع می‌شود. همچنین به تنهایی یا همراه یا توت‌فرنگی در تهیه ژله و مرباها به کار می‌رود. چاشنی‌هایی که با ریواس مصرف می‌شوند، عبارتند از: لیمو، دارچین و زنجبیل.
خورش ریواس
مواد لازم (برای چهار نفر):
- ریواس،یک کیلو
- گوشت گوسفند، نیم کیلو
- پیاز، دو عدد
- شکر، دو تا سه قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل سیاه و روغن مایع، به مقدار کافی
- نعناع، 200 گرم
- جعفری،200 گرم
طرز تهیه:
پیازها را خرد کرده و در روغن مایع مخصوص سرخ‌کردنی سرخ می‌کنیم تا طلایی شوند. گوشت را ریز ریز کرده و با پیازها مخلوط می‌کنیم و سرخ می‌کنیم تا وقتی که رنگ آن عوض شود. دو تا سه لیوان آب جوش به آن اضافه می‌کنیم و می‌گذاریم تا در حرارت متوسط برای 45 دقیقه بجوشد. ریواسها را با دقت می‌شوییم و آنها را به قطعات سه سانتی‌متری می‌بریم.
نعناع و جعفری را به خوبی ریز می‌کنیم و در روغن سرخ می‌کنیم. ریواس، نعناع، جعفری، شکر، نمک و فلفل را به گوشت اضافه می‌کنیم و می‌گذاریم برای 10 دقیقه بجوشد. خورش آماده سرو است. البته باید دقت کنیم تا ریواسها خیلی نرم نشوند زیرا ریواس تقریبا با یک بخار پخته می‌شود.
|
ارزش غذایی 100 گرم گوجه سبز
|
|
کربوهیدرات
|
51/8 گرم
|
|
چربی
|
84/2 گرم
|
|
پروتئین
|
6/1 گرم
|
|
فیبر خام
|
5/0 درصد
|
|
ویتامین A
|
5 درصد
|
|
ویتامینB1 (تیامین)
|
1/2 درصد
|
|
ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
|
9/1 درصد
|
|
نیاسین
|
8/2 درصد
|
|
ویتامین C
|
13 درصد
|
|
کلسیم
|
5/1 درصد
|
|
فسفر
|
2/2 درصد
|
|
آهن
|
5 درصد
|
|
پتاسیم
|
6/3 درصد
|
|
ارزش غذایی 85 گرم ریواس
|
|
انرژی
|
29 کیلوکالری
|
|
چربی
|
2/0 گرم
|
|
پروتئین
|
8/0گرم
|
|
کربوهیدرات
|
7 گرم
|
|
کلسیم
|
266 میلی‌گرم
|
|
سدیم
|
5 میلی‌گرم
|
|
پتاسیم
|
148 میلی‌گرم
|
|
ویتامین C
|
7 میلی‌گرم
|
|
ویتامین A
|
100 تا 300 واحد بین‌المللی
|
خورش چغاله بادام
مواد لازم:
- گوشت گاو، 500 گرم
- چغاله بادام،500 گرم
- آب لیموترش، 5/0 فنجان
- پیاز، 100 گرم
- نعناع،400 گرم
- جعفری ساطوری شده، 400 گرم
- تخم‌مرغ،2 عدد
- فلفل، زردچوبه و نمک، به مقدار کافی
- روغن، 300 گرم
طرز تهیه:
گوشت را در مقداری آب جوش ریخته و بپزید، سپس جعفری و نعناع را خرد کرده با پیاز در روغن سرخ کنید، بعد هسته چغاله را گرفته و آن را خلال کنید و در سبزی سرخ کرده بریزید، زردچوبه و نمک و فلفل و گوشت هم به آن اضافه کرده روی آتش ملایم بپزید. خورش چغاله آبش نباید بیشتر از یک استکان باشد همین که خورش چغاله پخته و حاضر شد، نیم استکان آبلیمو در آن بریزید و دو تخم‌مرغ رویش بشکنید و همش بزنید و در ظرف خالی کنید.
منبع: http://www.salamat.com