او سفر را از 13 سالگی شروع کرده است و شیرین‌ترین خاطره‌اش فتح دماوند در روز تولد 18 سالگی‌اش و شنا کردن دو ، سه هزار کیلومتری عرض دریاچه ولشت در کلاردشت است. او در بسکتبال و شنا مهارت دارد. دوره‌های صخره‌نوردی را گذرانده و در رشته دبیری ریاضی تحصیل کرده است. او دوستان و آشنایان را با خود به کوه می‌برد و یک گروه کوهنوردی بانوان به اسم هماوند را به ثبت رسانده و در نهایت دریافت که سفر کردن را از همه چیز بیشتر دوست دارد. کلاس‌های راهنماهای تور، دوره‌های راهنمایان فرهنگی (آشنایی با فرهنگ شهرها و آثار تاریخی ، موزه‌ها و…) دوره‌های مختلف طبیعت‌گردی و… را گذرانده است. کار با استاد اینانلو (کسی که حدود 3 میلیون کیلومتر در ایران سفر کرده و در این زمینه دارای تجربیات فراوانی است) هم جزو تجربیات اوست و اولین راهنمای دختر تورهای ماجراجویانه در ایران است.
هما داوری یک راهنمای تور است که در راهنمایی تورهای مختلف تخصص دارد و سفرهای بسیار رفته است. برای کسب اطلاعات درباره سفر از او خواستیم ما را یاری کند.
او تورها را به این صورت تقسیم‌بندی می‌کند:
1) تورهای شهرگردی دیدار از آثار تاریخی آن منطقه‌ای است که می‌روند. اقامت در هتل است. صبحانه و ناهار و شام در رستوران و فهرست‌بندی شده و در واقع هیچ زحمتی متوجه مسافر نیست.
2) تورهای طبیعت‌گردی به این شکل است که هر کس کوله‌پشتی و کیسه خواب و قاشق و چنگال و… خودش را برمی‌دارد و می‌رویم در دل طبیعت و تورگردان باید تمام اکوسیستم آن منطقه از قبیل زمین‌شناسی، گیاه‌شناسی و حیوانات و آب و هوا را برای افراد تشریح کند. فرد باید تا آخر تور محو محیط و طبیعت باشد و وظیفه تورگردان آگاه‌سازی است. تورهای طبیعت‌گردی شامل کویرگردی (ایران بزرگ‌ترین پهنه‌های کویری را در جهان دارد)، پرنده‌نگری (در تالاب‌ها)، کوهنوردی، جنگل‌نوردی، تورهای حیات وحش و تورهای ورزشی می‌شود. تورهای طبیعت‌گردی در ایران برای گردشگرهای خارجی بسیار جذاب است.
3)تورهای ماجراجویانه که تخصصی‌تر هستند. شامل کارهایی مثل پرواز با پاراگلایدر، غواصی، قایقرانی در رودخانه‌های خروشان که در حال حاضر در رود سفیدرود و اروند تورهایی برگزار می‌شود و… که حس ماجراجویانه و قوای جسمانی از لازمه این تورهاست.
داوری راجع به تورهای یک‌روزه و چند روزه گفت: تورهای یک‌روزه برای کسانی است که می‌خواهند از شهر و شلوغی خلاص شوند. فرد با جمعی که اصلا نمی‌شناسد همسفر می‌شود و با برنامه‌ای از پیش تعیین شده توسط کس دیگری به سفر می‌رود و خودش را از تمام دغدغه‌های زندگی خلاص می‌کند و وقتی برمی‌گردد بعد از یک خواب راحت تجدید قوایی کرده است.
علاوه بر این، تورهای یک‌روزه کم‌هزینه‌اند و وقت کمی هم از ما می‌گیرند. متاسفانه امروزه تورهای یک‌روزه ما به انبوهی از جمعیت تبدیل شده که راهنما نه‌تنها نمی‌تواند توضیحی راجع به سفر بدهد بلکه حتی نمی‌تواند آن جمع را اداره کند. تضعیف روحیه جمع و تخریب طبیعت حاصل این تورهای یک‌روزه است. در صورتی که تورهای یک‌روزه با هدف کسب آرامش و آشنایی با طبیعت شکل گرفته است. متاسفانه قانونی وجود ندارد که از جمعیت‌های زیاد در طبیعت‌های بکر جلوگیری کند و این واقعا برای محیط زیست مضر است، چرا که موجودات آن منطقه ظرفیت پذیرش چند صد مسافر را با آلودگی‌های مختلف اعم از صوتی و محیطی ندارند و آسیب می‌بینند و هنوز برای پارک ملی قانون مدون و محکمی در این ارتباط وجود ندارد.
تورهای چند روزه قیمت‌های بیشتری دارند. اگر محاسبه کنید که خودتان با وسیله نقلیه شخصی در همان مسیر سفر کنید چه هزینه‌ای را متحمل می‌شوید و چه میزان انرژی از دست می‌دهید، مطمئن می‌شوید که سفر با تور باصرفه‌تر است، چون در تور شما از زمان به صورت بهینه استفاده می‌کنید و وقت مرده‌ای ندارید و در تورهای چند روزه شما در واقع یک زندگی جدید را آغاز می‌کنید. راهنما فرصت بیشتری برای توضیح دارد و شما در یک مسیر طولانی تجربیات زیادی از قبیل فرهنگی و مردم‌شناسی و تاریخی و… کسب می‌کنید و به همین دلیل تورهای چند روزه پربارتر از تورهای یک‌روزه است.
● فرهنگ سفر
فرهنگ سفر، مساله مهمی است که کمتر به آن پرداخته می‌شود. عقیده هما داوری این است که فرهنگ سفر ما به جای دیدن، خوردن شده است. وقتی به سفر می‌رویم به جای این‌که به دیدن و یادگیری ولع داشته باشیم بیشتر به فکر شام و ناهار هستیم. گاهی هم به دنبال خالی کردن فریادهای فروخورده خود و عقده‌های درونی خود بر سر طبیعت و مردم آن شهر یا آن روستا یا راهنمای تور هستیم. وقتی برنامه سفری را می‌ریزیم بدون مطالعه و تنها برای وقت گذراندن به سفر می‌رویم.
انسان به دنیا که می‌آید یک مسافر است و باید سفر دنیا را تا انتهای آن به پایان برساند. سفر ذاتا موجب تکامل است و جایی است برای متعالی شدن و یاد گرفتن. ما در سفر آزمایش می‌شویم. برای تهیه خوراک، جا و تمام نیازهای اولیه و روزمره‌ای که در محل زندگی خودمان برای آنها فکر نمی‌کنیم باید تلاش کنیم. در سفر چیزی برای ما نیست، پس باید متواضع باشیم، چرا که در شهر دیگری و در مکانی متعلق به کسانی دیگر هستیم. ما در سفر از خودمان و از آن من با هر منصب و شغل و جایگاهی که دارد فاصله می‌گیریم و به یک مسافر تبدیل می‌شویم. در سفر اصول ارتباطات و معاشرت است که حرف اول را می‌زند و می‌تواند پاسخگوی نیازهای شما باشد. هرچه بتوانید انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشید، بیشتر می‌توانید از سفر استفاده کنید و البته از خواص سفر این است که انعطاف‌پذیری شما بالا می‌رود و بتدریج شما را مثل یک سنگ تیز که از ارتفاع می‌افتد و تا به دریا برسد نرم می‌شود، انعطاف‌پذیر و ملایم‌تر از گذشته می‌کند با دلی گشاده‌تر و با ظرفیتی بالاتر و صبری زیادتر. در سفر گذشت کردن را یاد می‌گیریم. سفر اکسیر عجیبی دارد که انسان‌ها را به هم نزدیک می‌کند. طبیعت ما را به چالش می‌کشاند و همکاری می‌طلبد و این همکاری ما را به هم نزدیک می‌کند و یک محبت بدون توقع و انتظاری را بین انسان‌ها به وجود می‌آورد.
فرهنگ سفر ما به جای دیدن ، خوردن شده است وقتی به سفر می‌رویم به جای این‌که به دیدن و یادگیری ولع داشته باشیم بیشتر به فکر‌شام و ناهار هستیماو می‌گوید برای این‌که در سفر بهتان خوش بگذرد اول از همه باید پذیرش خوبی داشته باشیم و بتوانیم خود را به سفر بسپاریم. تصور خاصی از قبل نداشته باشیم، اگر برنامه‌ای به‌هم خورد ناراحت نشویم. اگر اتفاقی مثل خرابی ماشین برایمان افتاد عصبی نشویم و منتظر هدایای سفر باشیم و برای آن برنامه‌ریزی نکنیم و بگذاریم سفر برایمان برنامه‌ریزی کند. شما می‌توانید مشکلات سفر را نیز هدایا تلقی کنید. اگر ماشینتان خراب می‌شود برای این است که سفر می‌خواهد صبر و تحمل را به شما هدیه کند. اگر ناهارتان دیر می‌شود می‌خواهد اراده شما را تقویت کند. اگر توانستید با تمام مشکلات سفر احساس آرامش کنید، سفر به شما بزرگ‌ترین هدیه‌اش را داده است و آن روزهای خوش سفر است.
● بچه‌ها در سفر
از هما داوری خواستیم راجع به بچه‌ها در سفر برایمان بگوید: بچه‌ها سازگارتر از پدر و مادر‌ها هستند. اگر والدین سختی را تلقین نکنند بچه‌ها خیلی راحت‌تر با سفر عجین می‌شوند و بهترین افراد در سفر بچه‌ها هستند. آنها هیچ منیتی ندارند و با همه چیز واقعی برخورد می‌کنند و در سفر به آنها خیلی خوش خواهد گذشت، مگر این‌که آنقدر حساس تربیت شده باشند که حتی با تغییر آب و هوا مریض شوند. ما باید بتوانیم مثل بچه‌ها نگاه کنیم و حوصله داشته باشیم، برای نگاه کردن و شنیدن و لمس کردن، برای این‌که بچه‌ها از تمام حواسشان استفاده می‌کنند و باید بتوانیم صبر کنیم تا نگاه کند تا لمس کند و ما توجه او را به طبیعت جلب و او را کنجکاو کنیم.
مسائلی که باید در مسافرت رعایت کنیم، از دید هما داوری به این ترتیب است: چیزی که خیلی در سفر ضروری است بهداشت است؛ مثلا باید صابون یا مایع دستشویی همراهمان باشد. از سفر در طبیعت نباید ترسید به شرطی که ما آشغال نریزیم و به طبیعت آسیب نزنیم، چرا که خودمان می‌خواهیم از آن استفاده کنیم. در طبیعت آلودگی و کثیفی نیست. این ما انسان‌ها هستیم که آن را آلوده می‌کنیم.
در مورد خوردن باید بدانید که اگر می‌خواهید از سفر لذت ببرید باید سبک باشید، در نتیجه نباید پرخوری کنید و روش خوردن و غذای خود را باید تغییر دهید، به این صورت که تنقلاتی مثل پفک و چیپس را تبدیل به میوه و مایعات کنید. در سفر باید آب زیاد بنوشید تا آرامش پیدا کنید و سالم بمانید. ساده‌ترین و خوشمزه‌ترین غذا نان و پنیر و خیار و گوجه است که از همه لحاظ برای بدن شما مفید است و شما را سر حال می‌آورد؛ در حالی که یک پرس چلوکباب چرب فقط برای شما سنگینی و خستگی و سرگیجه دارد و مانع استفاده شما از طبیعت و سفرتان می‌شود.
یکی از مسائل خیلی مهم در سفر، احترام به جوامع محلی است. چون شهرها و روستاهای ما فرهنگ‌های متفاوتی دارند، طبیعی است که جامعه محلی نسبت به حضور فرهنگی متفاوت از فرهنگ خودش موضع می‌گیرد و ما برای این‌که بتوانیم با فرهنگ آنها آشنا شویم باید کمی به آنها نزدیک شده و نسبت به آنها متواضع باشیم، چرا که این ماییم که به محیط زیست آنها آمده‌ایم و باید به آنها احترام بگذاریم. چون مردم ایران در تمام نقاط مهمان‌نواز و مهربانند و تنها از شما احترام به فرهنگ و طبیعتشان را می‌خواهند تا با آغوشی گرم به استقبال مسافران بروند. پس علاوه بر بهداشت محیطی، بهداشت روانی منطقه را نیز باید رعایت کنیم.
● احترام به طبیعت
در مورد آشغال ریختن در طبیعت هم هرچه بگوییم کم گفتیم. طبیعت لازمه زندگی ماست و هر گونه تخریبی در آن به ضرر خود ما تمام می‌شود، اما چون هیچ عبرت آنی ندارد (یعنی همان موقع که آشغال می‌ریزیم نتیجه‌اش را نمی‌بینیم) نسبت به آن بی‌توجهیم، در صورتی که در بعضی جنگل‌ها و ساحل‌های شمالی بوضوح می‌توانید انبوه آشغال‌ها و زباله‌های گوناگون را ببینید و البته در مکان‌های دیگر. هم مسافران باید رعایت کنند و هم مسوولان نسبت به جمع‌آوری زباله‌ها و تهیه مکان‌هایی برای ریختن زباله و البته باید در نظر گرفت معدوم کردن زباله‌ها به محیط آسیب نزند.
بعضی‌ها فکر می‌کنند می‌توانند آشغال‌های قابل جذب مثل آشغال میوه خود را در طبیعت بدون هیچ ملاحظه‌ای بریزند، اما این اشتباه است، چرا که ما نسبت به مناظر طبیعی هم مسوولیت داریم و حق نداریم حتی از لحاظ دیداری باعث آلودگی طبیعت شویم، بنابراین راجع به آشغال‌های قابل جذب می‌توانیم آنها را در زمین‌هایی که خاک نرم دارند خاک کنیم تا از لحاظ دیداری محیط را آلوده نکنیم.
او راجع به کسب اطلاعات برای شناخت شهرها گفت: بهترین و بیشترین اطلاعات را از راهنمایان تور می‌توانید کسب کنید؛ اما در زمینه گردشگری اطلاع‌رسانی بسیار کم و ضعیف است. چون راهنمایان تور سفر زیاد می‌روند با کسی که از روی کتاب‌ها شما را راهنمایی می‌کند باتجربه‌ترند و به شما می‌گویند که چگونه بروید و چگونه ببینید. یک اثر تاریخی در نگاه اول تنها یک چاردیواری و چند ستون است، اما اگر با یک راهنمای تور به همان مکان بروید او برای شما پرده‌برداری می‌کند که اینها چه تاریخچه‌ای داشتند و بعد تازه شما محو آن چاردیواری خاموش و ستون‌ها خواهید شد.
برای پیدا کردن راهنماهای تور می‌توانید آنها را در آژانس‌های مسافرتی پیدا کنید و اغلب هتل‌ها و مهمانسراهای گردشگری هر شهری راهنمایان آن شهر را به شما معرفی می‌کنند. حتی راهنماهایی هستند که می‌توانند با شما همراه شوند تا جای خاصی را به شما نشان دهند یا اطلاعات لازم را به شما بگویند.
هما داوری در پاسخ پرسش ما که زیباترین سفرش به کجا و چرا بوده است، گفت: جزیره قشم، برای این‌که کامل‌ترین سفر و زیباترین برایم بوده است. از تاریخ و طبیعت و دریا و غذا و موسیقی و هر چیزی که شما به آن علاقه‌مند باشید در قشم وجود دارد.
جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس است که می توانید آثار تاریخی زیادی در آن ببینید. از لحاظ طبیعی 3 اثر به ثبت رسیده جهانی دارد که شامل بلندترین غار نمکی جهان به اسم غار نمکدان، ژئو پارک و جنگل‌های حراست.
حدیث میرزایی
منبع : روزنامه جام‌جم
