سبوس برنج؛ دوست پوست و موی شما

آذین کریم زاده؛ کارشناس ارشد تغذیه

حتما تا به حال در هنگام خرید به انواع شامپوی سبوس برنج و یا کرم‌های پوستی که حاوی عصاره سبوس برنج هستند، برخورد کرده‌اید، اما واقعاً سبوس برنج چه تاثیری بر پوست و موی شما دارد؟ ابتدا باید بدانیم عصاره سبوس برنج چگونه تهیه می‌شود و حاوی چه ترکیباتی است.

ترکیبات سبوس برنج

از سبوس برنج به کمک حلال‌ها روغنی دست می‌آید که به روغن سبوس برنج موسوم است. لیپاز فعال موجود در سبوس برنج باعث افزایش درصد اسیدهای چرب آزاد در این ترکیب می‌شود.

روغن سبوس برنج از 15- 20 درصد اسیدهای چرب اشباع شده و 80 تا 85 درصد اسیدهای چرب اشباع نشده تشکیل شده است، که از این جمله می‌توان 1-4 درصد اسید میریستیک، 12- 18 درصد اسید پالمیتیک، 1-3 درصد اسید استئاریک، 40- 45 درصد اسید لینولئیک، به مقدار 1 درصد اسید لینولنیک و 2 تا 4/0 درصد اسید پالمیتولئیک را نام برد. 

روغن سبوس برنج طلایی رنگ، است اما به سختی می‌تواند به رنگ سفید و روشن نیز گرایش پیدا کند، همچنین این روغن تحت تاثیر گرما تا حرارت 160 درجه نیز فاسد نمی‌شود. روغن سبوس برنج نه تنها رطوبت پوست و موی سر را حفظ می‌کند. بلکه به وسیله محتوی بالای ویتامین‌های B و E باعث تقویت موی سر نیز می‌گردد.

این روغن پس از غیر فعال کردن لیپاز موجود در آن در تهیه صابون، شامپو و فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصاره سبوس برنج با تشکیل یک لایه بر روی پوست بعد از شستشو، از خشک شدن پوست جلوگیری کرده و به این وسیله از پوست محافظت می‌کند.

روشن کردن و صاف کردن پوست از دیگر خواص این روغن است. برای ساخت کرم‌های پوستی جهت رفع خشکی پوست و ترک خوردگی سرآرنج، زانوها، پاشنه پا، دست‌ها و نقاط دیگر بدن، از عصاره طبیعی سبوس برنج استفاده می‌کنند. روغن سبوس برنج نه تنها با مرطوب نگه داشتن پوست باعث نرمی ‌آن می‌شود، بلکه با رطوبت‌دهی به پوست از ترک خوردن آن نیز جلوگیری می‌کند.

همچنین با پاک کردن اکسیژن فعال از سطح پوست، از تشکیل پراکسید چربی که باعث چروک شدن و پیری زودرس پوست می‌شود جلوگیری می‌کند.

اینوزیتول از دیگر ترکیبات موجود در این روغن است که رشد و بازسازی سلول‌های پوست را سرعت می‌بخشد. هوریزن اویل نیز از ترکیبات موجود در سبوس برنج است که با جذب اشعه ماوراء‌بنفش خورشید از پیری پوست جلوگیری می‌کند، این ترکیب از طریق افزایش ترشحات پوستی سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد و در حقیقت عمل لایه‌برداری را به صورت ملایم انجام می‌دهد.

اسید فیتیک ترکیب دیگری است که در سبوس انواع غلات یافت می‌شود؛ اسید فیتیک موجود در سبوس برنج رشد سلول‌های پوست را تحریک کرده و باعث به هم پیوستگی و سلامت پوست می‌شود. 

تغذیه مناسب برای کاهش ریزش مو

به خاطر داشته باشید که شایع‌ترین دلیل ریزش مو کمبود دریافت مواد غذایی است، و رژیم‌های غیر‌اصولی کاهش وزن و گیاهخواری منجر به ریزش مو می‌شوند. در ادامه به مواد غذایی می‌پردازیم که برای کاهش ریزش مو کمک کننده هستند: 

پروتئین: ماده اصلی برای ساخت پوست، مو و ناخن، پروتئین و واحدهای سازنده آن یعنی اسید آمینه است؛ پروتئین در انواع گوشت، تخم مرغ و ماهی به وفور یافت می‌شود.

کلسیم و منیزیم: برای دریافت کلسیم و منیزیم کافی از شیر و لبنیات به مقدار کافی استفاده کنید و در صورتی که به لاکتوز حساسیت دارید و با خوردن شیر دچار دردهای شکمی ‌می‌شوید، از فرآورده‌های لبنی دیگر مانند ماست استفاده کنید.

بیوتین و ویتامین‌های گروه B: بیوتین و ویتامین‌های گروه B به ویژه ویتامین B6 در ترمیم پوست و پیشگیری از ریزش مو نقش بسیار مهمی‌ دارند. از منابع مناسب برای تامین این ویتامین‌ها می‌توان جگر، موز، دانه آفتابگردان، ماهی، مرغ، جوانه گندم، آلوی خشک، گوشت، غلات سبوس‌دار، مخمر و زرده تخم‌مرغ و بادام زمینی را نام برد.

آنتی اکسیدان‌ها: ویتامین E، ویتامین C، پیش‌ساز ویتامین A که در سیب‌زمینی شیرین، هویج، اسفناج، کدو حلوایی، زردآلو، کلم براکلی، گریپ فروت یافت می‌شوند، همچنین روی و سلنیوم همه آنتی اکسیدان‌هایی هستند که در درمان و پیشگیری ریزش مو تاثیر فراوانی دارند. آنتی‌اکسیدان‌ها تاثیراتی که آلودگی هوا بر رشد و سلامت موها می‌گذارد را نیز تا حد زیادی خنثی می‌کنند.

اسیدهای چرب اُمگا-3 و اُمگا-6: از اسیدهای چرب اُمگا-3 مهم می‌توان آلفا- لینولنیک اسید و ایکوزا پنتانوئیک اسید(EPA) را نام برد که در ماهی‌های آب سرد مانند ماهی سالمون و ساردین، روغن سویا و کانولا، جوانه گندم، روغن گردو، روغن تخم کتان یا پنبه و روغن ماهی به فراوانی یافت می‌شوند.

اسید چرب اُمگا-6 نیز، اسید لینولئیک است که در روغن‌های غیر اشباع گیاهی مانند روغن ذرت، روغن کانولا، روغن سویا، روغن بادام زمینی و روغن آفتابگردان یافت می‌شود.