کودکان بازمانده از تحصیل، زخمی بر چهره جامعه

وجود عارضه کودکان بازمانده از تحصیل در جامعه دانش بنیان قرن 21 مانند زخمی است که بر چهره جراحی متخصص و حاذق خودنمایی کند و اولویت این جامعه باید عزم عمومی برای برطرف کردن آن باشد.


به گزارش به نقل از ایرنا، یکی از مهمترین و اساسی ترین حقوق هر انسانی بویژه در سال های متعارف ابتدایی (6 تا 12) سال حق تعلیم و تربیت و آموزش و یادگیری است، اما در برخی جوامع و کشورها عوامل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مانع از حصول این حق و رسیدن به عنوان یکی از هدف های مهم نظام تعلیم و تربیت است.

سوادآموزی تنها بخشی از مساله ای است که بازماندگان از تحصیل از آن محروم می شوند، واقعیت این است که سواد در سطوح مختلف آن (از خواندن و نوشتن ابتدایی تا تحصیلات دانشگاهی) در زندگی روزمره افراد، شغل، آگاهی نسبت به شرایط، بزه کاری، زندگی خانوادگی، سبک زندگی و سرمایه فرهنگی و اجتماعی به اندازه ای موثر است که ریشه کنی بیسوادی کامل مستقیم منجر به کاهش مرگ و میر، بیکاری، بزه کاری و خشونت های خانوادگی و اجتماعی می شود.

منظور از کودک بازمانده از تحصیل، گروه سنی مدرسه 6 تا 18 سال است که در چرخه آموزشی کشور حضور ندارند و 2 گروه را شامل می شوند.
گروه اول، کودکان مناطق عشایری و روستاهای دورافتاده و کم ‌جمعیت که از اول وارد سیستم آموزشی نمی‌ شوند بجز این کودکان تعداد کمی از کودکان و بویژه دختران در روستاها و حاشیه شهرها به دلیل ناآگاهی، تعصب و فقر والدین، رنگ مدرسه را نمی‌ بینند اینها بی‌سواد مطلق هستند.
گروه دوم کودکانی هستند که در6 سالگی وارد مدرسه می‌ شوند و پس از چند سال تحصیل به دلایل مختلف ترک تحصیل می‌ کنند این کودکان بیشتر در سن کم وارد بازار کار شده و در شرایط نامناسب و ظالمانه‌ای بناچار به کودکان کار تبدیل می‌شوند.

بیشتر بازماندگان از تحصیل از این گروه هستند، کودکان در محیط کار طعم تلخ تبعیض، زورگویی و انواع تجاوزها را می‌ چشند و سرشار از عقده‌های روانی به مرحله جوانی و اجتماعی ورود می کنند.

یکی از علت های بازماندن کودکان از تحصیل، فقر مادی و معنوی خانواده‌های شهری بویژه اقشار حاشیه‌ نشین است، اما بسیاری از دانش‌ آموزان خانواده‌های متوسط و بالای شهری هم به دلیل ناکارآمدی سیستم آموزشی مجبور به ترک تحصیل می‌شوند.
در میان کودکان لازم التعلیم اما بازمانده از تحصیل آسیب پذیری دختران به دلیل شرایط خاص حاکم بر جامعه شهری و روستایی بیشتر و به عنوان یک مشکل جدی آموزشی و پرورشی مطرح است.
براساس بررسی ها فقر، بدسرپرستی، بچه های طلاق، مهاجرت، بی علاقه گی و بی انگیزه گی، بیماری و دیرآموزی از جمله علت های ترک تحصیل کودکان لازم التعلیم به شمار می رود.
برطرف کردن این مشکلات و علت ها با همکاری همه دستگاههای ذیربط برای برطرف کردن مشکلات این قشر از کودکان برای داشتن نسلی پویا و موثر در آینده ضروری است.
طبق بند ماده 32 پیمان نامه جهانی حقوق کودک که ایران نیز از امضا کنندگان آن است باید حقوق کودک را برای برخورداری از حمایت در برابر بهره کشی اقتصادی و انجام هرگونه کاری که ممکن است زیان بار باشد خللی در تحصیل اش وارد آورد و به سلامتی یا رشد جسمانی، ذهنی و اخلاقی او آسیب برساند به رسمت شناخت.
کارشناس مسئول امور آسیب دیدگان بهزیستی استان بوشهر گفت: براساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمار کودکان بازمانده از تحصیل در استان بوشهر 421 تن است که تاکنون با همکاری یک تشکل غیردولتی راستی آزمایی و علت ترک تحصیل 221مورد از این افراد مشخص شده است.
معصومه خلیقی نسب افزود: از شمار 200 کودک بازمانده از تحصیل که هنوز راستی آزمایی نشده اند پنج مورد فوت شده و مابقی نیز به دلیل معلولیت جسمی حرکتی، ذهنی، فلج مغزی، اوتیسم و پیش فعالی زیر پوشش بهزیستی هستند اما به علت دوری مسافت، نداشتن مرکز توانبخشی در محل،ضعف توانایی مالی امکان فراگیری تحصیل برای آنها فراهم نبوده است.
وی اضافه کرد: در جریان راستی آزمایی از این شمار، والدین 120 نفر از آنها پاسخ درستی به مددکاران بهزیستی در علت مورد بازماندن آنها از تحصیل نداده اند و 75 نفر نیز در نوبت رسیدگی قرار دارند.
خلیقی نسب بیان کرد: با توجه به تغییر جامعه، توسعه یافتگی و ورود فناوری های مختلف شرایط موجود دامنه تهدیدها و آسیب های اجتماعی را برای کودکان بازمانده از تحصیل گسترده تر و پیچیده تر می کند.
این کارشناس امور اجتماعیادامه داد: به همین دلیل همکاری همه نهادها برای فراهم کردن شرایط مناسبی برای تحصیل اینکودکان برای رسیدن به آینده ای بهتر ضروری است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر درباره کودکان بازمانده از تحصیل در این استان گفت: پوشش تحصیلی استان در دوره ابتدایی 99 درصد است.
ناصر کرمی افزود: براساس آمارها تنها یک درصد از کودکان در مناطق مختلف استان زیر پوشش نظام آموزش و پرورش قرار نمی گیرند.
وی یادآور شد: علاوه براین در سال تحصیلی 95-96، از حدود 115 هزار دانش آموز دوره ابتدایی در این استان 126 دانش آموز مقطع ابتدایی لازم التعلیم ترک تحصیل کردند.

وی بیان کرد: از این شمار دانش آموز ترک تحصیل کرده 48 نفر دختر و 78 تن پسر هستند.
مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر گفت: بیشترین تعداد دانش آموزانی که ترک تحصیل کرده اند در شهرستانهای دشتستان، بوشهر و گناوه سکونت دارند.
کرمی مهاجرت، ازدواج، بیماری، اشتغال برای کمک به اقتصاد خانواده، طلاق والدین، دیرآموز، بدسرپرست و فقر را از مهمترین علل و عوامل ترک تحصیل و بازماندن کودکان از تحصیل در استان بوشهر عنوان کرد.
وی یادآور شد: افزون براین جمعیت بی سوادان استان در رده سنی 10 تا 19سال نیز در استان 372نفر شناسایی شده اند.
مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر، برضرورت انجام کار پژوهشی مشخص برای شناسایی علت های ترک تحصیل و بازماندگی تحصیلی کودکان در سن تحصیل در این استان تاکید کرد.

وی تاکید کرد: تلاش می شود امسال با برنامه ریزی منسجم تر، هماهنگی و همدلی بیشتر شوراهای روستاها و بخش ها زمینه بازگرداندن این کودکان به تحصیل در استان بوشهر فراهم شود.
کرمی اظهار کرد: هرچند تعداد دانش آموزان ترک تحصیل کرده و بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی از حدود 207 نفر در سال 93-94 به 126 نفر رسیده ولی بازهم محرومیت این تعداد دانش آموز لازم التعلیم از آموزش مناسب نیست.
مدیرکل آموزش و پرورش استان بوشهر گفت: نیروی انسانی آموزش دیده مهمترین عامل پیشرفت و توسعه هر کشور به شمار می رود به همین دلیل پرورش شهروندانی بی سواد و نداشتن برنامه ای برای آموزش این افراد آینده جامعه را با مشکل روبرو می کند.
وی بیان کرد: آسیب های اجتماعی مختلفی کودکان لازم التعلیم محروم از درس و مدرسه را تهدید می کند که ایجاد راهکارهایی برای حفاظت از این کودکان ضروری است.

کرمی اظهار کرد: مشارکت خیران و تشکل های غیردولتی باید در برنامه ای هماهنگ با آموزش و پرورش برای کودکان لازم التعلیم بازمانده از تحصیل برنامه ریزی و از انجام کارهای جزیره ای پرهیز شود.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری بوشهر گفت: یکی از برنامه های این مدیریت در سال جاری شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل است که از سازمانهای مردم نهاد (سمن ها) انتظار داریم همکاری و یاری گر ما باشند.
مدیرکل اجتماعی استانداری بوشهر گفت: سازمان های مردم نهاد(سمن ها) در شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل باید کمک کنند.
عباس برزگرزاده افزود: در اجرای این طرح با همکاری سازمان های مردم نهاد، بهزیستی و خیران تلاش می کنیم تا کودکان از تحصیل بازمانده در مهرماه امسال سر کلاس حاضر شوند.

وی اضافه کرد: سمن ها می توانند افرادی را که از لحاظ مادی متمول هستند شناسایی و از آنان برای این امر خیر از جمله فراهم کردن زمینه تحصیل برای کودکان لازم التعلیم کمک بگیرند.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری بوشهر ادامه داد: دولت تدبیر و امید به سمن ها اعتقاد خاصی دارد و حمایت و از نگاه نقادانه آنان استقبال می کند.
در سال تحصیلی گذشته (95- 96) 207 هزار دانش آموز در 2 هزارو 150 آموزشگاه در استان بوشهر مشغول تحصیل بودند.