غار کیخسرو در 35 کیلومتری جنوب غربی اراک و در جانب غربی رودخانه قرهچای و نزدیکی روستای خسبیجان در قله کوه مرتفع شازند (شاه زنده) از رشته کوه راسوند واقع شده و یکی از غارهای استان مرکزی به شمار میرود.
دهانه ورودی این غار به ابعاد 1/90×1/3 متر، در ارتفاع 2890 متری از سطح دریا (در نزدیکی قله جنوب کوه) به سوی غرب قرار دارد. داخل غار یک دهلیز باریک به طول 18 متر و عرض 6 متر و ارتفاع 3 متر دیده میشود که در پایان به حفرهای اتاق مانند میرسد که زیر چند تخته سنگ قرار دارد و چاهی نیز به سمت بالا دارد. به دلیل وجود دو دهانه چاهی در بالای غار، در طول روز غار کاملاً تاریک نیست.
غار کیخسرو جایگاه ویژهای در اسطورههای ایران باستان دارد و نزد زرتشتیان جهان یکی از مکانهای مقدس به شمار میرود به طوری که همه ساله تعداد زیادی از زرتشتیان ساکن ایران و کشور هندوستان، جهت زیارت و ادای نذر، به این مکان مراجعه مینمایند.
همانطور که از نام غار برمیآید، این غار منتسب به کیخسرو میباشد. بر اساس کتاب شاهنامه فردوسی، کیخسرو (پسر سیاوش و فرنگیس) به عنوان پادشاهی عادل و دادگر در ایران زمین مطرح بوده است. وی پس از شصت سال پادشاهی، از بیم افتادن در خودپرستی، تاج و تخت را به لهراسب واگذار میکند. کیخسرو قبل از مرگ بدن خود را در چشمه بلاغ شستشو داده و سپس به درون غار رفته و هرگز برنگشته است.
هماکنون در نزدیکی غار و روستای الرج و گورزار در دامنه کوه، تعدادی سنگ قبر به ابعاد 50×225 سانتیمتر وجود دارد که به علت فرسایش، مطالب روی سنگها قابل تشخیص نیست اما بسیار مورد توجه و احترام زرتشتیان میباشند و آنان معتقدند که این قبور متعلق به پهلوانان نامی ایران که همراه شاه کیخسرو بودهاند، میباشد. بر روی دیوارههای غار نیز اسامی پهلوانان ایرانی از جمله پولاد تیرانداز و سیاوش شهریار حک شده است.
غار کیخسرو به نامهایی چون غار شازنده و غار شاه کیخسرو نیز خوانده میشود.