شهر قطرویه

مرکز بخش قطرویه از توابع شهرستان نی ریز از استان فارس به طول جغرافیایی 54 و 42 و عرض جغرافیایی 29 و 9/0 وارتفاع 1590 متری از سطح دریا قطره و قطع رود و کدرو و قطرو و قطرویه نامیده شده است. اهمیت قطرویه بیشتر به خاطر خط ارتباطی و مواصلاتی بین استان فارس و استان کرمان است.

در برخی از روایات پیشینه آن را به پیش از اسلام و به دوره سلطنت بهرام پنجم مشهور به بهرام گور 388 ق م رسانده اند که البته هیچ مدرک و مآخذ علمی و قابل استفاده در این باره در دست نیست. در مسالک الممالک اصطخری از مکانی به عنوان قطره یاد شده که احتمالا همان قطرویه است. مقدسی آن را کدرو خوانده و در یک منزلی نی ریز دانسته است .

ابن بلخی و به تبع آن حمد الله مستوفی تحت عنوان قطره یاد کرده است.

به گفته ابن بلخی شهرکی است با آب روان و هوای معتدل و غله و میوه فراوان.

هسته اولیه قطرویه و ساکنان اصلی آن:

هسته اولیه قطرویه در قسمت جنوب شرقی می باشد که احتمالا دسته ای از آریایی های ساکنان زاگرس به خاطر توانهای محیطی این شهر در قسمت جنوب شرقی که با کویر قطرویه همجوار است سکونت گزیدند. و به دلیل اینکه رودهای زیادی در کنار این ناحیه جریان داشته اند و به کویر قطرویه سرازیر می شدند زمینه را برای کشاورزی فراهم آورده بود و همچنین وجود حیوانات متعدد برای شکار باعث شد که در این میان عده ای هم به شکار بپردازند گفتنی است که در حاشیه ی جنوب شرقی و کویر قطرویه نخلستانی وجود داشته است که آثار و بقایای نخلستان در حدود دویست سال پیش موجود بوده است اما هم اکنون این آثار و بقایا به کلی از بین رفته است .

شهر قطرویه با گذشت زمان وبه تدریج به سمت غرب گسترش یافته است اما از بقایای سکونتگاها هیچ اثری نیست که احتمالا بر اثر زلزله های متعدد با خاک یکسان شده است.گفتنی است :یکی از بزرگان قطرویه به نام میرزا هدایت خان بر روی پوست آهو نوشته بوده است که :

ششصد و پنجاه سال قبل قطرویه شهر بوده است با قابلیت تجارت و سیاحت.

در گذشته قطرویه را رود ها محاصره کرده بودند که بر اثر طغیان آنها در فصل زمستان و اوایل بهار تمام زمینهای کشاورزی و همچنین خانه های مسکونی که در حاشیه این رود بودند به زیر آب می رفتند به همین دلیل قطرویه در قسمتهای جنوبی ، شرقی و شمالی از نظر ساخت وساز

خانه های مسکونی پیشرفت نکرده است . از آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت که این شهر دارای قدمت زیادی می باشد . چنانکه تعدادی قبر در جنوب شهر قرار دارد که رو به بیت المقدس می باشد . و این حکایت از قدمت این محل دارد .از جمله آثار دیگری که دارای قدمت می باشد قلعه بهرام گور است که به عنوان هسته مرکزی و اصلی گسترش شهر محسوب

می گرددکه به صورت مخروبه در آمده است. اما از نظر ساخت و سازها و گسترش شهر سازمان میراث فرهنگی در این شهر ممنوعیتی قائل نشده و این شهر تحت پوشش آن قرار ندارد.

وجه تسمیه :

1-تمام رود هایی که از کوهها سرازیر می شد در کویر قطرویه قطع میگردید به همین دلیل به آن قطع رود و قطرو می گفتند.

2- بهرام گور دختر ی به نام قطره داشت که اسم وی را بر این شهر نهاد.

3- به خاطر درختان نخلی که در گذشته در کوی قطرویه کدر وجود داشته در اصطلاح مردم به نام کدرو خوانده شده است.

عوامل اصلی که موجب گسترش و دوام شهر قطرویه شده است عبارتند از :

1- عوامل ارتباطی : یکی از عواملی که در گذشته و امروزه باعث شد که این شهر از نظر تمدن و فرهنگ همراه تمدن و فرهنگ سایر ملتهای مناطق دیگر حرکت کند عامل ارتباط بوده است واین راه ارتباطی که شرق و غرب گشور را به هم متصل می کرده است.محل عبور کاروانها و قبایل مختلف بوده است. گاهی این کاروانها به دلیل شرایط محیطی خوب این منطقه در این شهر ساکن می شدند و اهالی بومی نیز از تجارب آنها در زندگی روزمره بهره می گرفتند و به پیشرفتهایی دست می یافتند.

2- عوامل اقتصادی :باتوجه به آنچه گفته شد مردم شهر قطرویه از همان ابتدا به کشاورزی مشغول بوده اند و در کنار کشاورزی ، دامپروری و شکار نیز می کردند.و نیازهای خود و دیگران را از این راهها تامین می کردند. و امروزه در محل سکونت مردم قطرویه زمینهایی وجود دارد که به زمینهای میان بازار معروف است .که به احتمال زیاد در آنجا مردم کالاهای خود را با یکدیگر مبادله می کردند.و از نظر اقتصادی مشکل چندانی نداشتند.امروزه با گذشت چند هزار سال مردم هنوز شغل واجداد و نیاکان خود را نه تنها رها نکرده بلکه موجب پیشرفت آن نیز شده اندو هر ساله در آمدهای کلانی به دست

می آورند.که تا حدودی موجب رونق اقتصاد قطرویه شده است.

3-عوامل طبیعی:

بناهای تاریخی :

1-قلعه بهرام گور معروف به نارنج قلعه که دارای یازده برج بوده است و بهرام برای تفریح به این قلعه می آمده است . دور تا دور آن قلعه خندقی وجود داشته که عرض آن ده متر و ارتفاع آن هفت متر بوده است.امروزه این قلعه خراب شده و تعدادی از مردم خانه هایی بر روی این قلعه بنا کرده اند.

2-قلعه فاتح: قدمت این قلعه به حدود سیصد سال می رسد این قلعه در ابتدا به امیر حسین فاتح تعلق داشته است. اما پس از مرگ وی قسمتهایی از این قلعه که به دلیل گذر زمان آسیب دیده بود به دست فرزندش مرحوم هوشنگ خان فاتح تعمیر شد.

بلندی دیوار این قلعه حدود سی متر است و دارای دو درب ورودی یکی به نام خلوت و دیگری به نام اندرون بوده است . وقتی به در ورودی که خلوت است وارد می شویم دارای 5 اتاق است که این 5 اتاق متعلق به انبار گندم بوده است . اما هنگامی از طریق درب ورودی دیگر که اندرون نام دارد عبور می کنیم وارد محوطه قلعه می شویم. در وسط حیاط حوض دایره ای شکل را مشاهده می کنیم که با سنگهای مکعب شکل تزیین شده است و اتاقها به صورت دو طبقه بر روی هم قرار گرفته اندو در قسمتی که خان در آنجا استراحت می کرده بادگیری و جود داشته که امروزه قسمتهایی از این بادگیر خراب شده است.

3-تکیه:

یک بنای تاریخی دیگر که بنام تکیه معروف است که درآن زمان میرزا یوسف خزایی وعبدا… خزایی کلانتر و دهخدای این ده بوده اند که با همکاری یکدیگر این بنا را ساخته اند و جلوی در ب آن درخت توتی می باشد که درب آن به طرف مشرق باز می شود وقتی وارد می شویم سمت راست سه اتاق و در سمت چپ یک اتاق و یک راهرو وجود دارد .در ماه محرم در تکیه مراسم سینه زنی و روضه خوانی برگزار می شده است یک منبر وجود داشته که بالای آن نوشته شده بود:

بلند مرتبه شاهی ز صدر زین افتاد اگر غلط نکنم عرش بر زمین افتاد

گفتنی است که قدمت آن به حدود چهار صد سال قبل می رسد .

4-برج نو: در زمان های قدیم به علت نا امنی فراوانی که وجود داشت این قلعه در میان چهار قنات خرم آباد ء صادق آبادءمحمد آباد ءحسن آبادساخته شده بود که مردم مواد غذایی خود را در آنجا انبار می کردند که افراد مسلح از آن نگبانی می دادند که قدمت آن به پانصد سال می رسد.

5- قلعه بالا:این بدست افراد مهاجری که به این شهر آمده بودند ساخته شده است که بلندی دیوارهای آن حدود چهل متر می باشد که درب ورودی آن به طرف مشرق باز می شود و در وسط حیات این قلعه دو سنگ بزرگ وجود داشته که بوسیله آن روغن کنجد و ذرت می گرفتند و در اطراف اتاقهای کوچک زیبائی ساخته شده است که معماری اسلامی اثر چشم گیری در معماری این قلعه داشته است و در کنار این قلعه آب قنات خرم آباد در جریان داشته است که این قلعه به قلعه ی علی بگی شهرت دارد.

6-عمارت آقا رضا خان:حدود چهل متر بلندی دیوارهای آن می باشد و دور تا دور آن هر طرف دویست متر که در سمت راست یک برج و درسمت چپ برج دیگری می باشد وداری دو درب است که به طرف جنوب باز می شود ابتدا وقتی که وارد عمارت شویم سمت چپ قلعه روی هم رفته ده اتاق وجود دارد که به صورت دو طبقه روی هم قرار گرفته اند اگر کمی به پیش برویم وارد محوطه ای می شویم که اطراف آن اتاقهایی قرار گرفته است بین بیست وپنج تا سی می رسد که بیشتر اتاقها برای انبار استفاده می کردند وهنگامی که وارد سمت راست قلعه می شویم حدود هشتاد الی نود اتاق وجود دارد اما به خاطر اینکه درآن زمان دیگر آقا رضا خان توان درست کردن آن را نداشته و به همین حالت باقی مانده است وبه گفتی:یکی از اهالی این قلعه

بیست وپنج سال زیر ساخت بوده است که قدمت آن به حدود نهصد سال پیش است .

7-حمام: در قسمت جنوب شرقی قلعه بهرام گور حمامی وجود دارد که قدمت آن حدود نهصد سال می رسدکه معماری آن کاملا معماری اسلامی است و درب ورودی آن به طرف شمال شرقی است وقتی که وارد آن می شویم دالان آن دایره ای شکل است که وسط آن یک حوض وجود دارد که اطراف آن اتاقهای کوچکی قرار گرفته است که در زمان قدیم قهوه چیها وآرایشگران در آنجا مشغول بکار بودند که این دالان از طریق یک راهرو با صحن حمام متصل می شود که در قسمتی از صحن حمام اتاقهایی برای دوش گرفتن وجود دارد وکوره حمام که در کنار حمام قرار گرفته است واز طریق یک راهرو به حمام متصل است که آب گرم از این کوره به تمام دوش های حمام در تماس است وسقف آن گنبدی شکل وسطح آن سنگ فرش بوده است که امروزه به علت تخریب قسمتهای از آن را باز ساز ی کرده اند.

منطقه ی حفاظت شده ی بهرام گور :

اینک در عصری زندگی می کنیم که پدیده های آفرینش بر اثر هجوم انسانهای متمدن در حال نابودی هستند.دیگر چهره واقعی طبیعت را جز در مناطق بسیار دور از تمدن و صنعت نمی توان دید.و انسان به حکم فطرت خویش ناگزیر از مشاهده شکوه طبیعت و تدبیر در این موهبت های الهی است . در چنین برهه زمانی کشورهای جهان از جمله ایران مصمم شدند تا تدابیری اتخاذ نمایند که حداقل قسمتی از انواع پدیده های طبیعی را حتی با صرف هزینه هاو زحمات بسیار به صورت دست نخورده و یا کمتر دست خورده حفاظت کنند.منطقه حفاظت شده بهرام گور نیز نمونه ای برجسته از مظاهر طبیعت ایران است که دارای مناظر منحصر به فرد ونادری از نظر زیبایی و تاریخی همراه با تنوع گونه های گیاهی و جانوری است که تا حدی بکر و دست نخورده باقی مانده و به لطف تنوع جغرافیایی و اقلیمی سرشار از زیباییهای شگفت انگیزی می باشد که در این مختصر به معرفی آن می پردازیم.

منطقه حفاظت شده به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل و مرتع ، دشت ، آب ، کوهستان اطلاق می شود که از لحاظ ضرورت حفظ و تکثیر نصل جانوران وحشی،حفظ و احیای وضع طبیعی آن دارای اهمیت خاصی بوده و تحت حفاظت قرار می گیرد.

موقعیت جغرافیایی منطقه حفاظت شده بهرام گور قطرویه:

منطقه حفاظت شده بهرام گور در شرق شهرستان نی ریز و در مرز استان فارس وکرمان واقع شده واساسا منطقه ای نیمه صحرایی است. ارتفاع بلندترین قله ی آن دو هزار هفتصد و هشتادوهفت متر وپست ترین نقطه دشتی هزار و ششصد و هشتاد متر از سطح دریا می باشد .هوای منطقه در ارتفاعات متعدل ودر دشت ها به شکل کویری بروز می نماید . میزان بارندگی بین صد و پنجاه تا دویست وپنجاه میلیمتر متغیر و در بخش شر قی آن بیشتر از سایر مناطق است . حد اکثر درجه حرارت در گرمترین ماه سال سی و چهار و حداقل آن منفی پنج درجه سانتیگراد می رسد.

تاریخچه: این محدوده که قبلا بصورت منطقه آزاد کنترل می شد .در سال هزار و سیصد وپنجاه و یک با عنوان منطقه حفاظت شده بهرام گور تحت کنترل اداره کل حفاظت محیط زیست فارس قرار گرفت که به جهت غنای زیستی بویژه گورخر آسیابی که اسم خود را از نام یکی از سلاطین ساسانی ایران بنام بهرام گور که علاقی فراوانی به شکار گور داشته گرفته است . در شهر قطرویه که همجوار منطقه می باشد،خرابه ای اکنون وجود دارد که به گفته: اهالی این شهر استراحتگاه بهرام گور در هنگام شکار بوده است وسعت این منطقه در حال حاضر چهارصد و بیست هزار هکتار می باشد که یک پنجم آن منطقه امن اعلام و هر گونه ورود دامءتعلیف و بهره برداری درآن ممنوع است.قسمت اعظم استان فارس با توجه وضعیت آب و هوایی کشور در ناحیه گرم و خشک و نیمه خشک قرار می گیرد که شهرستان نی ریز در شرق استان فارس قرار گرفته و استان های یزد، کرمان و هرمزگان همسایه می باشد .

درچنین اقلیمی واقع گردیده است این شهر ستان بر اساس طبقه بندی آقای پابر کار شناس فائو در منطقه نیمه استپی قرار می گیرد.

عوارض طبیعی حفاظت شده بهرام گور :

بر روی سلسله جبال زاگرس واقع شده و دارای رشته کوهها و درهها و دشتهای نسبتا وسیعی به این شرح است. رشته کوههای کر سفید، زیارت، کوه سرخ بزرگ

دره های آغل سنگی،طبقی،چاه مروی،چاه تیز،گلو معدن،چاه سبز،گلیکو،چاه دراز،مغلی،چاه تنگل،

چاه بید،چکو،چاه بادام،دشتهای ریگ جمشید،ده وزیر،عین الجلال،چاه میل،پریا و گرد طول،شوریه و ده برین،چشمه انجیر،گزی و قطرویه.

چشمه های فراوانی نسبتا خوبی در سطح منطقه حفاظت شده وجود دارد و در طول سال با توجه به میزان بارش متغیر و تعدادی از چشمه ها نیز فصلی می باشد که درتابستان و پاییز خشک

می شوند دیگر مناطق آبی منطقه شامل تعداد زیادی چاه و قنات و سه دستگاه تلمبه بادی

می باشد.

پوشش گیاهی:

مراتع موجود از زمانهای قدیم مورد چرای سنگین قرار گرفته به طوری که در اکثر نقاط مفهوم واقعی خود را از دست داده است و هم اینک خاک در معرض فرسایش شدید قرار گرفته که با ادامه این روند روز به روز اوضاع پوشش گیاهی وخیم تر شده و در صورت عدم توجه به میزان تحمل منطقه منجر به نابودی کامل مراتع و فرسایش شدید خاک خواهد شد .

ازدیاد جادههای دسترسی به معادن و حضور دام در جنگل تجدد حیات به طریق بذر را به حداقل سوق داده و قطع بی رویه در گذشته سبب گردیده تا تعداد درختان مادری کاهش یابد و در فرصت کوتاه بعد از توقف قطع شدید جنگل تا حدی به طریق دانه زاد یا بیشتر به صورت شاخه زاد حیات خود را باز یافته و سیمای کنونی را رقم زده است که اکثرا شاخه زاد ملاحظه می گردید. شرایط رویش درختان بنه تغریبا در تمامی منطقه حفاظتی بهرام گور فراهم میباشد و احیای جنگل بنه به روش دانه زاد و کیکم به روش شاخه زاد وبادام به روش دانه زاد مناسب منطقه بوده و نتیجه مطلوبی می دهد.در تیپ بنه اثرات تخریب مصنوعی بیشتر از تخریب طبیعی مشهود استو در میان تخریب مصنوعی چرای دام در جنگل و بیتوته دامدار و قطع درخت و سایر عوامل مخرب تر و از هشتادو پنج درصد فراتر رفته است.

گونه های گیاهی :

به طور کلی عوامل آب و هوایی ، توپو گرافی و خاک در تشکیل گونه ها و جوامع مختلف گیاهی نقش اساسی دارند . در منطقه بهرام گور گونه های گیاهی به شرح زیر است:

درمنه ، گونها ، قیچ ، آبنوس ، تاغ ، شوره ، جاشیر ، گل خنک ، بنه ، بادام وحشی ، کیکم و آنغوزه که دارای ارزش دارویی صنعتی و حفاظتی است.آویشن ، گل گاوزبان ، شیرین بیان ،زیره ، شاتره ،کاکوتی ، خاکشیر ، سریش ، اسکنبیل ، انجیر ، تنگس ، کلاه میرحسن ، گرگ تیغ ، کنگر، زو ، کوما ، رواس ، خشخاش وحشی ، شکر تیغال ، سیر و پیاز کوهی ، گونه ای شقایق زرد ، سالسولا ، کاروانکش ، کهورک ، چوبک ، ریش بز ، اسفند ، مرتلخ ، خوشک ، گز ، نی ، دافنه و خارشتر . ضمنا عرصه ای به میزان پنج هزار و پانصد هکتار در طرفین جاده قطرویه سیرجان به صورت عریان و فاقد پوشش گیاهی مطلوب و نمکزار می باشد.

حیات وحش :

بهرام گور دارای اکوسیستمی نیمه کویری و نسبتا خشک بوده که به لحاظ آغاز اقلیم خشک از همین منطقه زیستگاه بسیار متنوعی برای گونه های متعددی از وحوش و گیاهان می باشد که تعدادی از آنها در کشور و قاره آسیا کمیاب هستند . وجودرشته کوههای نسبتا مرتفع و دشتهای وسیع و تپه ماهورهای متنوع موجب شده است که در طول سالیان گذشته وحوش این منطقه بطور طبیعی مورد حفاظت قرار گیرند . تعداد گونه های حیات وحش و جمعیت آنها که علاوه بر وضعیت مطلوب زیستگاهی توسط اداره کل حفاظت محیط زیست فارس نیز تحت کنترل ونظارت ویژه قرار دارد نسبتا مناسب بوده که می توان منبع ذخیره مهم ژنتیکی جانوری و گیاهی کشور و جهان در چنین اقلیمی محسوب گردد. گونه های مهم حیات وحش این منطقه عبارتند از: گورخر ، جبیر ، قوچ و میش ، خرگوش ، یوزپلنگ ، گربه وحشی ، گرگ ، کفتار ، شغال ، کل وبز ، تشی ، روباه معمولی .

جبیر : جبیر حیوان علف خواری با تعداد نسبتا معدود و فعلا در بعضی از دشتهای بهرام گور مشاهده می شود.جبیر حیوان کوچکی است کهارتفاع شانه نوع نر آن به شصت و پنج سانتیمتر و وزن آن به بیست و پنج کیلو گرم بالغ می شودو نوع ماده آن تا حدودی کوچکتر است.جبیر از آهو کوچکتر و باریکتر است. نر و ماده آن هر دو شاخ دارند.شاخ جبیر از روبرو مستقیم به نظرمی آید در حالی که شاخ آهو از روبرو انحنای مخصوصی شکل چنگ موسیقی دارد.جبیر ماده دارای شاخهای کاملا مستقیم است که از نظر طول به اندازه شاخ جبیر نر است ولی از نظر قطر نصف آن است. به دلیل زندگی در بیابانهای کم آب و علف جبیر به تعداد زیاد در یک گله دیده نمی شود .تعداد جبیر های گله حداکثر ممکن است به بیست راس تا سی راس برسد. فصل جفتگیری در منطقه بهرام گور در شهریور و مهر ماه است.ماده هایک یا دو نوزاد در فروردین و اردیبهشت به دنیا می آورند. در سالهای پرباران گاهی عمل زایمان در پاییز نیز تکرار می شود.

گور خر :

این حیوان وحشی علف خوار در بعضی از مناطق نیمه کویری ایران زیست می نماید .که مهمترین زیستگاه آن در حال حاضر منطقه حفاظت شده بهرام گور قطرویه می باشد.

گور خر همان اسب وحشی غرب آسیاست.از زمانهای قدیم نژادهایی با این خصوصیات از مدیترانه تا مغولستان می زیستند . اما امروزه پراکندگی گور محدود به کویر مرکزی و قسمتهایی از خراسان ، کرمان و فارس است که اینها نیز در منطقه تحت حفاظت ویژه زندگی میکنند.کوچکترین نژاد آن یعنی گور سوریه امروزه احتمالا منقرض شده است.

یوزپلنگ:

جمعیت این حیوان درگذشته نه چندان دور در اکثر نقاط کشور فراوان بود. اما به علت تخریب و از بین رفتن تعادل زیستگاهی و کاهش جمعیت وحوش خصوصا از بین رفتن حیواناتی آهو و جبیر و خرگوش که غذای اصلی این زیبای پر ابهت را تشکیل می دهند جمعیتش را کاهش داده به طوری که در حال حاضر جز در بعضی از مناطق نیمه کویری و حاشیه کویرهای ایران آن هم تعدادی انگشت شمار در کمتر کشوری یافت می شود.بجاست که در این مقوله یادی از محیط بانان با تجربه خصوصا جعفر شکاری و مرحوم جعفر ارچندانی که از بنیان گذاران منطقه بوده و حتی در راه حمایت از انفال دو عزیز گرانقدربه نامهای منصور و اکبر شکاری به انگیزه حفظ مظاهر الهی هدیه داده است .

پرندگان :

از نظر تعداد گونه زیاد نیستند اما گونه های خاصی از پرندگان که شرایط زیستگاهی خشک و بیابانی را ترجیح می دهند و می توانند در اقلیم خشک زیست نمایند در این محدوده وجود دارند .

این پرندگان کمیاب و قادر بر ارزش زیستی منطقه می افزایند .به علت عدم وجود تالاب و دریاچه و رودخانه پرندگان آبزی و کنار آبزی در منطقه زیست نمی کنند ولی در سالهای پرباران که آب در قسمت جنوب شرقی قطرویه بخشی از ارضی دشتی را فرا می گیرد تعدادی از پرندگان آبزی به بهرام گور مهاجرت می نمایند و جمعیت نسبتا زیادی از پرندگان خصوصا کبک و تیهو در این منطقه اطراق می کنند.

پرندگان عمده منطقه عبارتند از:

هوبره ،که در این محدوده بصورت بومی و مهاجر زیست می نماید از پرندگان غیر شکاری بزرگتر بوده و وجود آن در دشتهای منطقه جلوه و ارزش فوق العاده ای به این زیستگاه قادر بخشیده و گاه با دو یا چهار تخم در بهرام گورزاد آوری را تداوم می دهد . کبک و تیهو ء بیشترین جمعیت پرندگان بهرام گور راتشکیل می دهند. از دیگر پرندگان می توان شاهین ، بالابان ، بحری ، دلیجه ، عقاب ، لاچین ، ترمتای ، جغدکوچک ، مرغ حق جنوبی ، سارکپه و زاغ بور ، کوکرشکم سیاه ، کبوتر چاهی ، قمری ، شبگردمعمولی ، سبزقبا ، زنبورخورک ، هدهد ، بادخورک ،دارکوب باغی ، چکاوگ ، سنگ چشم ، پری شاهرخ ، زاغ ، زاغ نوک سرخ ، غراب ، میوه خوار ، مگس گیرخالدار ، چکبوته ای ، کمر کولی ، کی لو ، چکچکها ، دم چتری ، گلوسرخ و دم جنبانک می توان نام برد.

خزندگان:

از آنجا که بهرا گور منطقه خشک و نیمه کویری است با بر خورداری از گونه های متعدد جوندگان و انواع حشرات محیط مناسبی را برای زیست تعدادی از خزندگان نظیر ( شتر مارشیرازی ، افعی شاخدار ، تیر مار ، مارهای گرگی ، مار پلنگی ، شتر مار ، مار قیطانی‌ ، سوسمار ، مارمولک، بزمچه، لاگپشت ) دوزیستان و ماهی ها قنات را به وجود آورده است.

قابلیت های توریستی منطقه:

چون بهرام گور بین سه استان فارس ،کرمان و یزد واقع شده و از سویی جاده شیراز ، بندر عباس و کرمان از کنار این منطقه عبور می نماید از موقعیت بسیار مطلوبی برای جذب توریست برخودا است .وسعت زیاد منطقه و تنوع زیستی آن و آب و هوای نسبتا خوب و دیدن گونه های گیاهی بویژه در فصل بهار که سراسر محدوده را گل و سبزه فرا می گیرد و حیوانات وحشی متنوع منطقه خصوصا جمعیت بسیار زیاد کبک که همگی انگیزه های مهم فراخوان توریست می باشد .

اقلیم:

متوسط سالیانه درجه حرارت در قطرویه بالغ بر هفده درجه سانتیگراد است . حداقل درجه حرارت منفی نه درجه وحداکثر مطلق آن چهل ویک درجه سانتیگراد است .

میزان کل بارندگی از سال هزار و سیصد و شصت وچهار تا پایان سال هزاروسیصد و هشتاد ویک یعنی طی هفده سال سه هزار و دویست و پنجاه و پنج میلیمتر بوده است.

گرمترین ماه سال مرداد ماه و مرطوب ترین ماه اسفند ماه می باشد.جهت وزش بادها در تابستان از شرق به غرب و در زمستان از شمال به جنوب می باشد.

کشاورزی قطرویه :

مهمترین منبع در آمد در شهر قطرویه کشاورزی می باشد.که به صورت ابی است. این کشاورزی به صورت سنتی ولی آمیخته به تجاری است . محصولات آن گندم ، جو ، انار ، بادام ، پسته ، پنبه ، گنجد ، گوجه ، بادمجان ، خیار و هندوانه است . کل مساحت زیر کشت محصولات مختلف سه هزار و نود و دو هکتار است و دو هزار و دویست و سی هکتار زمین آیش وجود دارد.

و چهارصد هکتار بادام باغی بارور و هزار و دویست هکتار پسته بارور و پانصد هکتار انار بارور و چهار هکتار زیتون بارور در قطرویه وجود دارد.