تاریخ خبر: 1393/07/15 – 15 مهر، «روز روستا» :زمانی روستاها در سادگی خلاصه میشدند و چشمههای جوشان، کوچه پس کوچههای خاکی، صدای زنگوله چهارپایان، آسمان آبی و … خاطرات ما از روستاها بودند، اما با مهاجرت بسیاری از روستاییان به شهرها، یا روستاها خالی از سکنه شدند یا شکل آنها تغییر کرد؛ با ساخت ویلاها و آسفالت شدن کوچه پس کوچههای خاکی، لولهکشی جای چشمهها را گرفت و روستاها تبدیل به محلی برای گذراندن تعطیلات اهالی روستا شدند.
زمانی با خواندن شعر «خوشا به حالت ای روستایی» روستا برایمان شکلی دیگری داشت. 15 مهرماه را در تقویم به نام «روز روستا» نامگذاری کردهاند تا شاید یادی از روستا را برایمان زنده کند، روستاهایی که سرمایهای بالقوه برای کشورمان محسوب میشوند و میتوانند خاطرات زیبایی را در ذهن گردشگران ثبت کنند؛ اما همین روستاهایی که شکل سنتیشان را حفظ کردهاند تا چه اندازه آماده پذیرایی از گردشگران هستند.
به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا، رونق اصولی صنعت گردشگری در روستاها و ایجاد اشتغال میتواند از مهاجرت بیرویه روستائیان به شهرها جلوگیری کند زیرا بیتوجهی به این موضوع موجب شده بسیاری از روستاها خالی از سکنه شوند.
بسیاری از روستائیان با تبدیل خانههایشان به محلهایی برای اقامت گردشگران شرایط گردشگری را برای روستایشان فراهم میکنند، روستای «جواهر ده» در حومه رامسر یکی از این نمونههاست. از طرفی برخی هم مانند اهالی روستای «الیمستان» با ورود گردشگر به روستایشان به شدت مخالف هستند، تا جاییکه جلوی در ورودی روستا تابلویی با عنوان «ورود گردشگران به داخل روستا ممنوع است» نصب کردهاند و اگر بدون اجازه به این روستا وارد شوید، یک نگهبان همراه سگهایش میآید و تا شما را از روستا بیرون نکند، دست بردار نیست!
محمود ضیایی، عضو گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی درباره انزجار برخی روستائیان از ورود گردشگر به منطقه روستا توضیح میدهد: به این روستاها بیگانهگریز و بیگانهستیز میگویند. در توسعه گردشگری به خصوص در جوامع روستایی و حتی عشایری که سنتیتر و بستهتر هستند، موفقیت توسعه گردشگری به ادراک و نگرش جامعه محلی نسبت به آن قضیه بستگی دارد. اگر نگرش و ادراک جوامع محلی مثبت باشد، از توسعه گردشگری حمایت خواهند کرد و گردشگری به عنوان یک مقصد در آنجا موفق خواهد بود؛ اما در غیر این صورت طبیعتا با آن مقابله و توسعه گردشگری با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
این استاد دانشگاه ادامه میدهد: اگر تصور جامعهای این باشد که توسعه گردشگری یا هر توسعه دیگری حتی احداث یک جاده با منافع آن در تعارض است، در مقابل آن موضع خواهند گرفت. جوامع روستایی ذاتا جوامع بستهای هستند و معمولا نسبت به هر تغییر و نوآوری کندتر عمل میکنند. اگر آن جامعه یک تجربه منفی هم داشته باشد، 100 درصد مقاومت آنها بیشتر میشود، به همین دلیل در برخی جوامع موضعگیری وجود دارد و میبینیم که مانع هرگونه تغییر و توسعهای در رابطه با آن میشوند.
او میافزاید: گاهی اهالی یک روستا راه را به روی گردشگر باز کردهاند، اما گردشگران مواردی را که جزو ارزشها و منافع آن جامعه بوده است را زیر پا گذاشتهاند، بنابراین آن جامعه بیگانهستیز میشود و در برابر ورود گردشگر مقاومت میکند. مواردی در چند مقصد گردشگری هم داشتهایم که شورای ده با نصب تابلویی ورود گردشگر را به آن منطقه ممنوع کرده است.
ضیایی اضافه میکند: اینکه ما به شوراهای ده بگوییم قابلیتهایشان را ارزیابی کنند و برای توسعه گردشگری پیشنهاد بدهند، بیشتر جنبه شعاری دارد و این نکته مهمی است. روستایی که ساختار و سیستم گردشگری را نمیشناسد و آموزشی در این زمینه ندیده است نمیتواند با یک کارشناس سازمان میراث فرهنگی یا وزارت کشور وارد مذاکره شود.
از طرفی برخی روستائیان نیز درهای روستایشان را به روی گردشگران باز میکنند و گاهی مهماننوازی بیش از حد کار دست خود و روستایشان میدهد، تا جاییکه نیروی انتظامی وارد عمل میشود. از طرفی ساخت و ساز بیرویه برای اجاره محلهای اقامتی به گردشگران، روستا را از حالت طبیعیاش خارج میکند و موجب خسارات جبران ناپذیری به محیطزیست آن منطقه میشود.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بارها به روی آموزش، آموزش و مهارت آموزی در این زمینه تاکید کرده است، تصریح میکند: این کار با آموزش ظرفیت، توانمندسازی و مشارکت اتفاق میافتد، البته اگر نخواهیم شعاری با این قضیه برخورد کنیم. باز هم تاکید میکنم اگر قائل و مایل به توسعه گردشگری روستایی هستیم، قبل از هر چیز باید پیشزمینهها و الزامات آن را فراهم کنیم که آن هم به آموزش نیاز دارد. اگر جامعه محلی واقعا آگاه باشد میتوانند گردشگران را کنترل کنند، اما در هر صورت باید به هر دو طرف آموزشهای لازم داده شود.
به گزارش ایسنا، علی لاریجانی – رییس مجلس شورای اسلامی – در مراسم روز جهانی گردشگری در اظهاراتی که به نوعی تاکید بر اهمیت گردشگری روستایی بود، بیان میکند: هماکنون در جهان گرانترین اقامتگاهها، خانههای قدیمی و بومی هستند . بنابراین ما نباید در ساختار معماری روستاها تغییر ایجاد و تصور کنیم با ساختن آپارتمانها و ایجاد ساختارهای جدید میتوانیم گردشگران را جذب کنیم.
روستا
او همچنین سهم گردشگری در امر امنیت ملی و حفظ تمامیت کشورها را مهم ارزیابی و تاکید میکند: باید از ابتکارات بومی استفاده و از طریق رسانههای جمعی تعامل مردم با توریستها به صورت مستمر آموزش داده شود.
البته گردشگری روستایی تنها شامل گردشگری کشاورزی نیست، بلکه همه فعالیتهای گردشگری در مناطق روستایی را در برمیگیرد.
ایران به عنوان دهمین کشور دارای جاذبههای گردشگری طبیعی و شانزدهمین کشور هدف گردشگری خارجی دنیا، به ازای جذب هر گردشگر در این صنعت ارزان، میتواند برای 32 نفر به صورت مستقیم و برای 64 نفر بصورت غیر مستقیم شغل ایجاد کند.
همیشه صحبت از توانستنها است، اما باید دید چه موقع میتوان به این توانستنها جامعه عمل پوشاند.
یکی از انواع گردشگری که روز به روز طرفداران بیشتری پیدا میکند، گردشگری روستایی است و به نظر میرسد روستاها در آینده به یکی از مهمترین مقاصد گردشگران تبدیل شوند.
کنفرانس جهانی گردشگری، گردشگری روستایی را شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهیلات و خدمات رفاهی در نواحی روستایی میداند، که امکان بهرهمندی از منابع طبیعی و جاذبههای طبیعت را همراه با شرکت در زندگی روستایی و کار در مزرعه و کشاورزی، فراهم میآورد. حالا باید دید با تاکید مسئولان درباره جایگزین کردن صنعت گردشگری به جای نفت و گاز میتوان پای این صادرات نامرئی را به روستاها باز کرد و از آن در جهت مثبت و کارآفرین استفاده کرد یا نه.