اخیراً محمدمهدی حیدریان، رئیس سازمان سینمایی بیش از پیش تفکرات دهه شصتی‌اش درباره سینما را بروز داده است؛ تفکراتی که با بحران گیشه در سینمای ایران به موازات هم قرار گرفته‌اند و نگرانی‌ها از تشدید این بحران را افزایش می‌دهند.
تصمیم روز گذشته شورای صنفی اکران در نیم‌بها کردن بلیت سینماها تا 20 روز به وضوح نشان می‌دهد که سینمای ایران دچار رکود در گیشه شده است اما آن چیزی که از این هم نگران‌کننده‌تر است مواضع تازه محمدمهدی حیدریان درباره افتخار کردن به جوایز سینمای جشنواره‌ای و نیز سخن گفتن از سینمای معناگرا است.
بازگشت سینمای معناگرا و سینمای جشنواره‌ای
«سینمای معناگرا» که در دهه‌های 60 و 70 و در مقاطعی در سینمای ایران به چشم می‌خورد و بیشتر جزو سیاست‌های فرهنگی دوران مسئولیت سیدمحمد بهشتی در بنیاد سینمایی فارابی بوده است، گویا دوباره قرار است راه به سینمای ایران بیابد. به گزارش فارس، محمدمهدی حیدریان در جمع اصحاب فرهنگ و هنر قم که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار معصومیه و فرمانداری قم برگزار شد، عنوان کرد که سیاست سازمان سینمایی قطب‌بندی استان‌های مستعد و بهره‌گیری از توان آنها است و در این راستا قم مرکز سینمای معناگرا خواهد شد.
همچنین با رویکرد توجه به جشنواره‌ها، رئیس سازمان سینمایی، کسب 360 جایزه در جشنواره‌های فیلم خارجی را از جمله افتخارات صنعت سینمای کشور دانست و افزود: اگرچه هر جشنواره دارای مقاصد خاص خود است ولی حوزه مشترک دنیا مسائل انسانی است که کسب افتخار سینماگران ایران در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی موجب افتخار و شناخت جهان از ایران است. وی ادامه داد: حضور فیلمسازان کشورمان در جشنواره‌های خارجی و کسب عناوین و افتخارات متنوع باعث شده ارزیابی کشورهای خارجی از این سینما، دانستن ایران به عنوان کشوری آزاد و فرهنگی باشد.
رئیس سازمان امور سینمایی و سمعی، بصری گفت: در چشم‌انداز 10 ساله وزارت ارشاد، جشنواره‌ها به عنوان گذرگاه لازم برای ورودی به بازار جهان جانمایی شده است.
رئیس سازمان سینمایی در حالی بر دو رویکردی که انحرافی بودن آن در سینمای ایران به اثبات رسیده است پافشاری می‌کند که روز گذشته شورای صنفی نمایش تصمیم به نیم‌بها کردن بلیت سینماها تا 20 روز گرفت، اقدامی که ناشی از بحران گیشه در سینمای ایران دارد.
بلیت نیم‌بها برای فرار از بحران
سال پیش که شورای صنفی نمایش به ریاست همایون اسعدیان به واسطه ذوق‌زدگی از رونق بی‌سابقه سینماها تصمیم به افزایش خیره‌کننده و غیرکارشناسی بلیت سینماها گرفت، هرگز فکرش را هم نمی‌کرد که در کمتر از شش ماه دیگر مجبور شود به خاطر رکود گیشه بلیت سینماها را برای 20 روز نیم‌بها کند. تصمیم تازه شورای صنفی نمایش در نیم‌بها کردن بلیت سینماها را باید ناشی از کسادی گیشه سینماها در آستانه ورود به نیمه دوم سال دانست، اقدامی که به عنوان راه‌حلی تشویقی برای رفتن مردم به سینماها در نظر گرفته شده است اما واقعیت این است که فیلم‌های ایرانی آنچنان که باید برای مخاطبان ایرانی چنگی به دل نمی‌زنند تا وقت‌شان را صرف تماشای آنها با رفتن به سینما کنند و بهای بلیت هم شاید نتواند این مشکل را حل کند. البته شورای صنفی اکران به ریشه اصلی که باعث شده این تصمیم را اتخاد کند اشاره‌ای نکرده است و در عوض تا دلتان بخواهد به دلیل‌تراشی‌های بی‌ربط و با ربط متوسل شده است، «به پاس روز ملی سینما و رشادت‌های مدافعین وطن کلیه سینماها را از تاریخ 19 شهریورماه تا پایان هفته دفاع مقدس نیم‌بها اعلام کرد.»
در بیانیه شورای صنفی اکران آمده است: «سینما زنده است به دیده شدن. زنده است به ارتباط تنگاتنگ با همه مردم، به منظور ارج نهادن به حضور و تکریم مخاطب با هدف ایجاد شرایطی برای پیوند قوی‌تر مردم با هنر هفتم. نظر به این مهم با اتفاق حداکثری آرا، در شورای صنفی نمایش مصوب و مقرر گردید به مناسبت «روز ملی سینما» با هدف ایجاد بستر و شرایطی مطلوب برای همه اقشار جامعه «جشنواره سراسری بلیت نیم‌بها» در تمام سینماهای کشور برگزار شود. این جشنواره به یمن روز ملی سینما، از نوزدهم شهریورماه جاری آغاز و به پاس رشادت‌های مدافعین وطن در داخل و خارج از مرزهای ایران اسلامی تا پایان هفته دفاع مقدس ادامه خواهد داشت. این اقدام بزرگ عزمی ملی و همه جانبه را مطالبه خواهد داشت. به این طریق از تمامی رسانه‌های محترم می‌خواهیم در خصوص اطلاع‌رسانی و در این اقدام ملی برای سینما و برای مردم ما را همراهی نمایند. پیشاپیش قدردان همگامی صمیمانه یکایکتان هستیم.»
کسادی گیشه سینماها در سال جاری را باید بیش از همه به پای ابتذال و ضعف مضامین آثار سینمایی قلمداد کرد، مردم و قشر سینمارو به تدریج از این همه ساده‌انگاری و مضامین دم‌دستی در تولید فیلم‌ها دلزده شده و با خود می‌گویند آیا این آثار ارزش صرف هزینه‌هایی که می‌کنند و وقتی که صرف می‌نمایند را دارند؟
واقعیت این است که سینمای ایران به نسبت سینمای جهان در حال درجا زدن است و صرف جوایز جشنواره‌ای انگیزه و شوق اصلی بخش عمده‌ای از فیلمسازان کشور را شکل می‌دهد، جشنواره‌هایی که صرفاً به نیت سمت و سو دادن به مضامین آثار فیلمسازان جهان سوم برگزار می‌شوند و به نوعی خدمات فرهنگی برای آنها ارائه می‌دهند. سینمای جشنواره‌ای همواره برای مخاطب عام ارزشی قائل نبوده است و اساساً اهمیت زیادی به اینکه مردم با فیلم ارتباط برقرار کنند نمی‌دهد، همین مسئله باعث شده فیلمسازان صرفاً از راه رفتن روی فرش قرمز جشنواره‌های خارجی به خود ببالند و همین انحراف سینمای ایران را به سمت ورشکستگی و بحران گیشه رهنمون سازد.
زمینه‌سازی برای فیلمفارسی
برخی هم ممنوعیت تبلیغ فیلم‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای بیگانه را در بحران گیشه بی‌ربط نمی‌دانند ولی واقعیت این است که اگر فیلم‌ها چنگی به دل بزنند مردم برای تماشای آنها رغبت پیدا خواهند کرد ولی فیلم‌های ایرانی در تقابل با آثار خارجی رنگارنگی که هر روز دسترسی به آنها سهل‌الوصول‌تر می‌شود، توان رقابت ندارند، به تازگی رئیس سازمان سینمایی از عبارت دهه شصتی سینمای معناگرا استفاده کرده و نیز جوایز سینمای ایران در جشنواره‌های خارجی را افتخار برای ایران قلمداد کرده است، تفکری که حتماً به بحران گیشه در سینمای ایران بیش از پیش دامن خواهد زد.
در نهایت لازم است نسبت به رویکردهای غلطی که پیش از این اشتباه بودن آنها ثابت شده هشدار داد، سینمای معناگرا اساساً چیز بی‌مفهومی است، مدیران دهه 60 با همین عبارت من درآوردی تماشاگران را از سینما فراری دادند و سینما را تا آستانه ورشکستگی رهنمون شدند. افتخار به جوایز جشنواره‌ها نیز هم ژست روشنفکری است و هم آتش به خرمن سینمای نحیف ایران می‌زند، چنین رویکردهایی البته باعث رشد ابتذال در سینمای ایران نیز خواهد شد، چرا که مبتذل‌سازان از این بیراه رفتن‌های مدیران سینما نهایت سوء استفاده را خواهند برد و سینمای کشور را چند گام دیگر به سمت فیلمفارسی به عقب برمی‌گردانند.
* جوان
