بازیهای محلی خراسان جنوبی

از جمله این بازی ها می توان به لولو، دفتر بازی، کوتش خرابو و … اشاره کرد ؛ بازی کوتش خرابو که بیشتر درفصل بهار فرصت خوبی برای این بازی است و برای آن 2 گروه 4 نفره تشکیل می شود که هر گروه می تواند در زمینی جداگانه که معمولا پستی و بلندی دارد تپه های کوچک و متعددی با خاک درست کند و در 5 دقیقه هر گروه باید تپه های طرف مقابل را پیدا و خراب کند.
در پایان هر گروه به صورت جمعی برای داوری اقدام می کند یا یک داور از بین جمع انتخاب می شود تا گروهی که بیشترین تپه را خراب کرده است انتخاب و به عنوان برنده اعلام شود.
«لولو» یکی از بازی هایی است که معمولا در فصل بهار انجام می دهند، در این بازی یک نفر با کمی فاصله کنار دیوار می نشیند و سنگ کوچک و بزرگی رو به رویش قرار می گیرد و یک نفر روی چشم های او را با دست می پوشاند و بعد حدود 10 تا 20 نفر به فاصله 5 متر از او قرار می گیرند.
در ادامه نفری که پشت سر فرد نشسته کلمه«لولو» را 10 تا 12 بار در گوش او می گوید و سپس یک نفر از آن هایی که رو به روی او قرار دارد با سنگ کوچک چند ضربه به سنگ بزرگی می زند و سر جایش می نشیند.
نفر اول که تا آن لحظه چشم هایش بسته بود با باز شدن چشم هایش باید تشخیص دهد چه کسی ضربه ها را به سنگ بزرگ زده است، اگر تشخیص داد باید فردی که ضربه زده او را پشت خودش سوار کند و یک دور، دور جمع به او سواری دهد و سر جای اولش کنار دیوار بنشیند و اگر تشخیص نداد باید فردی که به سنگ ضربه زده پشت طرف اول که چشمانش بسته شده بود سوار شود و دور جمع یک دور بزند و سر جای او کنار دیوار بنشیند و بازی به همین منوال ادامه دارد.
«دفتر بازی» نیز از جمله بازی هایی است که با شرکت 2 گروه 8 تا 10 نفره انجام می شود.
در این بازی که باید در میدانی باز انجام شود 2 گروه روبه روی هم می ایستند و تخته سنگ هایی به شکل مکعب مستطیل را جلوی خود قرار می دهند، هر گروه باید به تخته سنگ های گروه مقابل که به صورت عمودی قرار گرفته است طوری ضربه بزند که تخته سنگ به صورت افقی به زمین بیفتد، هر نفر از 2 گروه که موفق به انداختن تخته سنگ رقیب شود می تواند به عنوان جایزه دوباره ضربه بزند و تخته سنگ را بیندازد، اگر همه افراد یک گروه موفق به انداختن تخته سنگ های گروه مقابل شوند به عنوان گروه برنده اعلام می شوند و باید پشت افراد گروه مقابل سوار شوند و در زمین رقیب قرار گیرند، به این ترتیب 2 گروه جایشان را با هم عوض می کنند و بازی دوباره ادامه می یابد.
یکی از بازی هایی که اهالی این روستا در ایام عید انجام می دهند«اوستا غلوم» است که در این بازی یک گروه 5 نفره یا بیشتر تشکیل و یک نفر به عنوان اوستا انتخاب می شود و بازی را شروع می کند.
اوستا باید شیرین کاری هایی مثل تکان دادن گوش ها یا بینی یا تقلید صدا انجام دهد و بازیکنان دیگر به ترتیب همان حرکت را از نفر کناری اوستا تا دیگران انجام دهند و تکرار کنند.
اگر فردی از بازیکنان بخندد جریمه می شود و اوستا تعیین می کند فرد خاطی باید به چه صورت جریمه شود و این جریمه می تواند کلاغ پر یا بشین پاشو باشد.
بازی به همین منوال ادامه دارد و به ترتیب نفر پهلویی اوستا تا نفر آخر به عنوان اوستا انتخاب می شوند که این بازی را در محیط بسته هم می توان برگزار کرد.
«حیراب حیراب»؛ بازی«حیراب، حیراب» با تشکیل 2 گروه 7 نفره و بیشتر یکی از بازی هایی است که در ایام عید در روستا های خراسان جنوبی برگزار می شود.
در این بازی 2 گروه شرکت کننده یک دایره به قطر 8 تا 10 متر می کشند و یک نقطه یا محل را به عنوان محل پایان بازی به فاصله 30 تا 40 متری دایره مشخص می کنند.
برای شروع بازی با تر یا خشک انداختن یک سنگ صاف مشخص می کنند که کدام گروه داخل دایره و کدام گروه خارج از دایره قرار گیرند.
بعد از مشخص شدن گروه ها، افراد گروهی که داخل دایره قرار می گیرند باید کلاه یا دستمالی بر سر کنند و گروهی که خارج از دایره قرار دارند سعی می کنند که یکی از کلاه ها یا دستمال ها را بردارند.
در حالی که افراد داخل دایره باید مواظب باشند که گروه مقابل نتواند کلاه آن ها را بردارد و به وسیله پا زدن به افراد خارج از دایره آن ها را از دور بازی خارج کنند و اگر این عمل به نتیجه برسد جای افراد 2 گروه عوض می شود و بازی ادامه می یابد.
اگر افراد خارج از دایره بتوانند کلاه یا دستمال یکی از افراد داخل دایره را بردارند باید با همکاری دیگر اعضای گروه کلاه را به نقطه مشخص شده که به عنوان «کت» از آن یاد می کنند برسانند و افراد داخل دایره باید سعی کنند که گروه مقابل نتواند به محل مشخص شده برسد و کلاه را پس بگیرد.
این گروه اگر کلاه را پس گرفت برنده محسوب می شود و جای خود را عوض می کند یعنی خارج از دایره می ایستد و اگر نتواند کلاه را پس بگیرد بازنده می شود.
این بازی در چند مرحله انجام می شود تا این که در نهایت گروه بازنده از محل مشخص شده «کت» تا محل دایره باید افراد گروه برنده را بر پشت خود کول و حمل کنند.
ارهنگ ارهنگ : arhang arhang
این بازی در عید نوروز و شبهای مهتابی در زمان بیکاری صورت می گیرد در محوطه وسیعی یک دایره با سنگ می کشند و یکنفر وسط دایره جشم بسته می نشیند و افراد در بیرون از دایره هرکداه رنگ اسبی را می گفتند : مثلاً اسب سفید، اسب قهوه ای، اسب سیا، اسب زرد و… ونفرات خارج از دایره هر کدام با گفتن رنگ اسب یک ضربه به شخص چشم بسته داخل دایره می زند و از او سؤال می کنند :
ارهنگ ارهنگ اسب چه رنگ asp ce rang arhang arhang یعنی اینکه چه کسی به تو دست زد؟
و او باید شخصی را که زد درست حدس بزند . مثلاً اگر اسب سفید ضربه زده بگوید اسب سفید، اگر تشخیص آن درست بود چشمهایش را باز می کرد و با شال تاب داده شده اسب سفید را می زد و اسب سفید جایگزین مشخص می شد. اگر حدس آن نادرست باشد افراد خارج از دایره به زدن ادامه می دادند تا بالاخره درست بگوید.
هفت سنگ : hafsang
بازی هفت سنگ بیشتر بین نوجوانان 8 تا 15 ساله صورت می گیرد و به صورتی است که هفت سنگ تخت نازک روی هم چیده می شود و افراد بازی کننده به دو گروه 3 یا 4 نفره تقسیم می شود و بین خودشان تعیین می کنند که کدام گروه اول بازی را شروع کند گروه شروع کننده با توپ سنگهای چیده شده را نشانه می گیرند که اگر سنگها را بتواند بریزد باید فرار کنند و افراد گروه مقابل از سنگهای ریخته شده محافظت می کنند که افراد گروه دیگر نتوانند سنگها را روی هم بچینند و گروه بازنده محسوب می شود و گروه دیگر بازی را از نو شروع می کند و این کار پشت سر هم تکرار می شود.
لازم به ذکر است: کو تشنه خرابو ،کلاه پس پرانک ، لپر بازی ،قلعه لون ،کلاغ پر ، جوز بازی ،جفت و طاق ، بجول بازی ، استا زنجیر باف،اراده گردانی ، تخم مرغ بازی ، پادشاه بازی ،جفتک چار کش ،ریگ بازی ، قایم باشک،درنه بازی ،خرسوز پالان سوز ،طناب بازی ، تشله بازی ،گوک به هوا، گله بازی ،گرگم و گله می برم ، چوب بازی ، شب بازی ها از دیگر بازی های کوکان ، نوجوانان و جوانان خراسان جنوبی در ایام نوروز است.