چند ماه انتظار برای رقابت «نفس»گیر اسکار

بانی فیلم-گروه سینمای ایران- بهاره گل پرور، نسرین بختیاری: چند روز پیش لیستی از 10 فیلم پیشنهادی از جمله «برادرم خسرو» ساخته احسان بیگلری، «بیست و یک روز بعد» ساخته سید محمد رضا خردمندان «خانه ای در خیابان چهل و یکم» ساخته حمید رضا قربانی، «رگ خواب» ساخته حمید نعمت الله، «لاک قرمز» ساخته سید جمال سید حاتمی، «ماجرای نیمروز» ساخته محمد حسین مهدویان «مالاریا» ساخته پرویز شهبازی، «نفس» ساخته نرگس آبیار، «وارونگی» ساخته بهنام بهزادی و «ویلایی ها» ساخته منیر قیدی برای معرفی به اسکار 2018 منتشر شد. لیستی که از میان 103 فیلم واجد شرایط شرکت در اسکار پس از جلسات متعدد هیأت معرفی فیلم ایرانی به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی تهیه شده بود. بعد از آن برخی از گمانه زنی ها سه فیلم «رگ خواب»، «مالاریا» و «رگ خواب» را رقبای جدی برای انتخاب نهایی می دانستند که نهایتا طبق اعلام فارابی، فیلم سینمایی «نفس» به عنوان نماینده کشورمان در نودمین مراسم اسکار معرفی شد.
اکنون سینمای ایران با حضور در عرصه های جهانی از جمله مراسم اسکار در سال های اخیر و کسب موفقیت در جشنواره های مختلف اکنون سینمای ایران را تبدیل به سینمای مطرحی در جهان کرده است که در این مقطع بدون شک نگاه ها به سمت سینمای ایران است تا ببینند کدام فیلم این نمایندگی را بر عهده خواهد گرفت.
فیلم سینمایی «نفس» به کارگردانی نرگس آبیار و تهیه کنندگی محمدحسین قاسمی روایتگر دنیایی پر از رویاهای زیبای کودکانه در دهه 50 است که با در نظر گرفتن اعتقادات مردم ایران سعی در نمایش رنج مردم ایران را از یک جنگ تحمیلی و ناخواسته دارد. این فیلم سه نامزدی و یک سیمرغ بلورین نقش مکمل زن در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر به اضافه چندین حضور جهانی را در کارنامه خود دارد.
در گزارش پیش رو با برخی از صاحب نظران و منتقدان در خصوص معرفی فیلم «نفس» به عنوان نماینده ایران در نودمین دوره جایزه اسکار گفت و گو کردیم که از نظرتان می گذرد.

محمدحسین قاسمی:
«نفس» را خروجی آموزه‏های سینمای ایران می‏دانم

برای گفت و گو با نرگس آبیار با او تماس گرفتیم که پاسخگو نبود. برای همین با همسر او محمدحسین قاسمی-تهیه کننده فیلم «نفس»- تماس گرفتیم که مطلع شدیم که نرگس آبیار کمی کسالت دارد و هنوز از انتخاب فیلمش به عنوان نماینده اسکار خبر ندارد. ساعتی بعد این کارگردان در پستی اینستاگرامی به همراه تصویری که بنیاد سینمایی فارابی برای کاربران ارسال کرده بود نوشت: «خدا را شاکرم که فیلم نفس به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار معرفی شده است. سپاسگزارم از هیأت محترم انتخاب، سپاسگزارم از گروه سازنده فیلم نفس، سپاسگزارم از مردم عزیزم که من کوچک را تبریک باران کرده اند».
محمدحسین قاسمی، تهیه کننده فیلم سنمایی «نفس» در خصوص انتخاب این فیلم به عنوان نماینده ایران در اسکار 2018 به بانی فیلم گفت: فیلم نفس به یک فرد، یک کارگردان و یا یک تهیه کننده تعلق ندارد، بلکه به سینمای ایران تعلق دارد. صاحبان اثر هم خود را مدیون این سینما می دانند. من در وهله اول بسیار خوشحالم که یک فیلمساز زن کارگردان آن است، هر چند که این فیلمساز همسر بنده است و این اولین بار است که یک فیلمساز خانم فیلمش برای معرفی به اسکار انتخاب شده و این خود جای خوشحالی دارد. این فیلمساز نماینده نسل نوی سینمای ایران است، نسلی که تلاش می کند به دستاوردهای واقع گرایانه و شاعرانه سینمای ایران متعهد باشد و در عین حال نوآوری هایی هم داشته باشد. تهیه کننده فیلم سینمایی «شیار 143» ادامه داد: نفس سعی کرده تاریخ اجتماعی معاصر را با یک دیدگاه بومی و دریچه تازه ای ببیند و سعی کرده در نقاط موثر و حیاتی آن تاریخ را با نگاه خود بیان کند. همچنین تلاش کردیم در این فیلم تنوع فرهنگی، جغرافیایی و اعتقادات مردم ایران را نشان دهیم و به شکلی رنج مردم ایران را از یک جنگ تحمیلی و ناخواسته به تصویر بکشیم. فیلم نفس را در ستایش یک صلح عزتمندانه می دانم.
وی در مورد رقبای این فیلم در لیست ده فیلم پیشنهادی برای معرفی به اسکار عنوان کرد: قطعا گزینه های دیگری که همراه «نفس» مطرح بودند، گزینه های خوب، محترم و هر کدام نماینده سینمای ایران در سلیقه های مختلف بوده اند و همه آنها قابل احترام و شایسته هستند. «نفس» را خروجی آموزه های سینمای ایران می دانم و آرزو می کنم این خروجی بتواند به شکل آبرومندانه سینمای ایران را نمایندگی کند. وی درباره پیش بینی خود از موفقیت این فیلم در اسکار عنوان کرد: بخشی از بحث اسکار به خود فیلم ارتباط دارد و بخشی هم مربوط به پروسه های دیگری است که باید در فضای بین المللی و پخش کنندگان بین المللی فعالیت کنند. ما تمام تلاشمان را می کنیم که با بضاعت خاص خودمان بتوانیم مراحل را به خوبی پیش ببریم و امیدوارم که سینمای ایران هم نماینده و فرزند خود را حمایت کند تا بتوانیم اتفاقات خوبی در این زمینه رقم بزنیم.
قاسمی در خصوص اهمیت حضور فیلم های ایرانی در مراسم اسکار یادآور شد: هر کشوری به یک شکل با سینمای خود فرهنگ خود را در فضای سینمایی نمایندگی می کند. این بسیار خوب است که سینمای ما هر سال توانسته نماینده ای معرفی کند و به شکلی آن فرهنگ را معرفی کند و قدرت سینمای خود را به نمایش بگذارد. سینمای ایران در جهان سینمای مطرحی است. این خود بسیار جای خوشحالی دارد که هر سال توانسته نماینده ای معرفی کند که نشانی در فرهنگ در کشور دارد.

مهرزاد دانش:
«نفس» برای ارسال به اسکار انتخاب شایسته‏ای بود

مهرزاد دانش در خصوص انتخاب فیلم«نفس» برای اسکار 2018 به بانی فیلم گفت: باید چند مسأله را در نظر بگیریم، اول اینکه آیا این فیلم در میان فیلم های ایرانی واجد شرایط، فیلم مناسبی است؟… دوم اینکه این فیلم در اسکار امسال چقدر فرصت برای مطرح شدن دارد؟… در مورد سوال اول به نظرم کمیته اسکار انتخاب شایسته ای انجام داد و فیلم نفس از دو مولفه اصلی که در اسکار در نظر گرفته می شود، برخوردار است. اول اینکه حضور موفق و قابل توجهی در محافل بین المللی داشت. همین حضور موفق بین المللی فیلم می تواند ظرفیتی باشد که پخش کننده جهانی مناسبی پشت فیلم قرار گیرد تا اقدامات لازم را برای پخش جهانی و رسمی فیلم مهیا کند. دوم اینکه، فیلم نفس موضوع و فرم اسکار پسندی دارد. معمولا فیلم های خارجی در اسکار که به عنوان بهترین فیلم ها معرفی می شوند، مضمون خانوادگی با روایت و فرم کلاسیک دارند. فیلم «نفس» واجد این دو شرط بود؛ یعنی هم یک مضمون خانوادگی داشت و روایت یک دختربچه را از فضای پرتنش پیرامونی اش نشان می دهد و هم اینکه یک فیلم کلاسیک با لحن کودکانه است. از این لحاظ در بین گزینه های موجود فیلم برتری بود، اما اینکه تا چه حدی در اسکار شانس دارد، الآن قابل شناسایی نیست؛ چون ما باقی فیلم ها را ندیدیم. پاسخ این سوال زمانی مشخص می شود که بررسی کنیم بقیه فیلم ها چه نوع کیفیتی دارد. البته با توجه به اینکه ایران تا به حال دو اسکار دارد و رقبای قدری مانند میشائیل هانکه در این بخش شرکت دارند، کار خیلی سخت و دشوار است اما نمی شود امید را حداقل در بخشی که این فیلم نامزد می شود، از دست داد. همه چیز به تلاش تهیه کنندگان فیلم بستگی دارد تا پخش کننده جهانی پیدا کنند تا بتوانند فیلم را از موقعیت فعلی که دارد، جهانی تر کنند.
این منتقد در پاسخ به اینکه فیلم داشتن از سوی کشورمان چقدر اهمیت دارد، عنوان کرد: این یک روال است و چرا باید این روال را از دست بدهیم؟… اگر این کار را انجام ندهیم، چه مزیتی دارد؟… به هرحال این روالی است که تمام کشورها- حتی کشورهایی که صنعت سینمایی ضعیفی دارند- دنبال می کنند. صرفا بحث گرفتن جایزه اسکار یا نامزدشدن مطرح نیست؛ بلکه مطرح شدن نام و سینمای کشور اهمیت دارد. اگر اصغر فرهادی برای دو فیلم خود تا الآن اسکار گرفته، اگرچه برای او امتیازهای زیاد دارد اما قضیه فراتر از اصغر فرهادی و فیلم های دیگرش است. در حقیقت او نگاه ها را به سمت سینمای آن کشور معطوف می کند و به همین دلیل بیشتر جنبه ملی دارد.
وی در پاسخ به اینکه فکر می کنید کدام یک از فیلم های دیگر به جز «نفس» قابل توجه بود که می توانست انتخاب شود، گفت: ممکن است بعضی از فیلم ها با آن دو مولفه اصلی که به آن اشاره کردم در فضای جهانی مطرح شده و موضوع آن اسکارپسند باشد. یکی از اشکالات در اینجا این است که می گویند باید بهترین فیلم انتخاب شود که موضوع بهترین یا بدترین فیلم نیست. بحث این است که تا چه حد فیلم باید با ذائقه اسکاری هماهنگ باشد. ممکن است فیلم های بهتری از«نفس» هم در این مجموعه فیلم ها باشد، اما مهم آن است که تا چه اندازه با ذائقه اسکار تناسب دارد. معتقدم این فیلم برای ارسال به اسکار شایسته بود اما خودم فیلم «رگ خواب» را دوست دارم اما کمتر در فضاهای بین المللی حاضر بود. فیلمی مانند «ماجرای نیمروز» که مورد علاقه ام بود، نه در فرم می توانست موفق باشد و نه اینکه حضور جهانی قابل توجهی داشت.
دانش خاطرنشان کرد: باید به مسأله ارسال فیلم برای اسکار کارکردگرایانه نگاه کنیم و مهم آن است که فیلم در اسکار دیده شود.

مهدی نادری:
انتخاب فیلم برای اسکار فراتر از سلیقه استپ

مهدی نادری نویسنده و کارگردان «بدرود بغداد» و «افسانه شکارچیان گرگ» درباره انتخاب فیلم «نفس» برای اسکار 2018 به بانی فیلم گفت: من در یک یا دو شورای مشورتی در اروپا به عنوان عضو مهمان حضور داشتم. معمولا جنبه های سرگرمی و آشنایی با روش جدید فیلمسازی مردمی مدنظر قرار می گیرد. تجربه فیلم های داستان گوی ایرانی که جایزه گرفته است، همین مسأله را به ما می گوید. همچنین در بخش خارجی زبان سینمای جهان، هالیوود و آکادمی اسکار بیشتر دنبال زنده نگه داشتن سینما و مخاطب در سطح گسترده است. بسیاری از جشنواره ها از جمله کن، ونیز و لوکارنو نخبه گرا هستند و در آن مخاطب نقش مهمی دارد. «نفس» فیلمی است که خیلی در رویا و فانتزی کودک غوطه ور است و اگرچه با مخاطب ارتباط خوبی برقرار نکرد و گیشه پسند نبود، از لحاظ کارگردانی و بازی نقاط درخشانی دارد. علاوه براین؛ مضمون خوبی دارد و اگر روی آن کار شود و بتواند پخش جهانی پیدا کند، کمترین دستاورد آن پیوند نوستال‍ژی کودک دهه 70 و 90 میلادی با دیگر کودکان همنسل این دوره است. این فیلم نمایش بخشی از فرهنگ انقلاب ملت ایران است.
نادری با ابراز امیدواری نسبت به این انتخاب عنوان کرد: آرزوی خوبی برای این انتخاب دارم و امیدوارم پخش خوبی به فیلم تعلق بگیرد. وی در پاسخ به اینکه آیا از نظر شما انتخاب درستی صورت گرفته است، بیان کرد: در جایگاهی نیستم که نسبت به این انتخاب نظری داشته باشم. شاید اگر گروه دیگری بودند، فیلم «رگ خواب» را انتخاب می کردند؛ چون این فیلم با مخاطب گسترده ارتباط برقرار کرد و کارگردان خوبی مانند حمید نعمت الله پشت آن ایستاده و همیشه اثبات کرده سینما برایش اولویت اصلی است. فیلم «رگ خواب» فیلم عاطفی تری است که مضمون آن با مخاطب ارتباط خوبی برقرار می کند. خیلی فیلم «نفس» و «رگ خواب» را دوست دارم و در جایگاهی نیستم که نظر هیأت انتخاب را رد یا قبول کنم. امر انتخاب و داوری به خصوص در مسأله اسکار فراتر از سلیقه است و نکات دیگری مد نظر بوده است و به شوخی می توانیم بگوییم این فیلم مانند تیم ملی ماست که باید از آن حمایت کنیم!