حمله ناشران به «عشق»!

روزنامه هفت صبح: هجوم ناشران به کتابی که پرفروش می شود، موضوع تازه ای نیست اما جالب این است که کتاب «ملت عشق» نوشته الیف شفق (الیف شافاک) پیش از این هم ترجمه شده بود و در واقع از خیل ناشرانی که سراغ چاپ این کتاب رفتند، فقط انتشارات ققنوس توانست دور رقابت را از دیگران برباید؛ آن هم چند سال بعد از انتشار اولین ترجمه.

ماجرا از این قرار است که کتاب «چهل قانون عشق»، «عشق» یا «ملت عشق» که به انگلیسی The Forty Rules of Love: A Novel of Rum نام دارد. در سال 2010 میلادی همزمان به دو زبان انگلیسی و ترکی چاپ و منتشر شد. این کتاب تا به حال بیش از 500 بار در ترکیه چاپ و منتشر شده است و توانسته رکورد پرفروش ترین رمان ترکیه را نیز به دست آورد. بعد از آن هم به زبان های مختلفی چاپ شد: عربی، کردی، گرجی، بنگالی، لیتوانی، روس، لهستانی و ... حالا هم که در ایران برای خرید آن سر و دست می شکنند اما ماجرای اولین ترجمه های این کتاب هم خالی از لطف نیست.

برای اولین بار در سال 1391 این رمان توسط مهرنوش عدالت با نام «چهل قانون عشق یا نگاهی دوباره به عشق و عاشقی «شمس تبریزی و مولانا» و خلق اثر عاشقانه ای دیگر» ترجمه شد که انتشارات «نوید شیراز» آن را چاپ کرد. بعد از آن سال 1393 (با ترجمه ارسلان فصیحی و با نام «ملت عشق» توسط انتشارات ققنوس چاپ شد. این در حالی است که بنا به گفته ارسلان فصیحی، کتاب حاضر در سال 1389 آماده انتشار بوده اما با تاخیری پنج ساله مجوز انتشار گرفت و چاپ شد.

سال 1394 شمسی اکرم غفاروند این کتاب را با نام «طریقت عشق: روایتی از عشق پرشور مولانا و شمس» ترجمه کرد و انتشارات «فکر آذین» آن را زیر چاپ برد. انتشارات نیماژ هم در همین سال کتابی با نام «عشق» با ترجمه سعید شریفی و عفت دیبایی چاپ کرد. در سال 95 هم انتشارات «فرایاز» کتابی به اسم «چهل بایست عشق» را با ترجمه جمیله فاضل ترجمه و چاپ کرد که نامی دیگر از همین کتاب بود.

اما بیشترین نوبت چاپ این کتاب مربوط به انتشارات ققنوس با 36 چاپ است. یعنی به طور متوسط این کتاب طی سه سال گذشته هر بار 12 بار چاپ و منتشر شده است و متوسط انتشار آن در هر چاپ، 44 هزار جلد بوده. در واقع تا این لحظه این کتاب 131 هزار نسخه چاپ شده که آماری خیره کننده به شمار می آید. این آمار قطعا با ورود ناشران دیگر برای چاپ ترجمه های دیگر بالاتر هم خواهد رفت. شک نکنید.

در قلمرو گفتار

 

 

کتاب «در قلمرو گفتار» با عنوان فرعی «15 مقاله سینمایی» نوشته رضا درستکار، کارگردان و منتقد سینمایی است. این کتاب به تازگی از سوی انتشارات مکث روانه بازار کتاب شده. درستکار در پیش گفتار کتاب آورده است: «کتاب در قلمرو گفتار، گزیده ای از مقالات سینمایی ام و تاریخ این سال هاست. برخی منتشر شده و بعضی نشده که محصول تنفسی بوده از هستم، هستی اندر خم شدن ها؛ قطره ای بوده از دریا، و طبعا ترجمانی است از امیدهای دوران شباب، و زلالی آن سال ها که جا ماند در پس کوچه های عاشقی، حسی از حظ لحظه های رفته در تورق تاریخ ها، انبوهی کتاب و سرکشی کتابخانه ها، جستجوی گمشده ها و به قول آن نازنین قلم؛ یافتن هویت و سرنوشت مفقوده ای که می گفت: باید گشت در این سرا، بگرد، هست! لابلای کتاب های قفسه ها، جسته ایم ما!»

مقالاتی نظیر «تاریخ سینمای ایران، فیلم جنایی، برتری فنی سینما»، «تاریخ سینمای ایران، ملودرام، اشک ها و لبخندها»، «مخاطب سینمای ایران، از دختر لر تا همین روزها»، «سینمای مستند ایران، از انفعال به فعال» و ... از جمله مقالات این کتاب هستند. در مقاله «جمال شناسی سینمای ایران» می خوانیم: «نمی دانم یادتان هست یا نه؟ که در جشنواره های گذشته، حتی جوایز بهترین بازیگری را به «نقش» می دادند و نه به «بهترین بازیگر»!

 

البته این روزها هم تک و توک شاهد ... بگذریم! با این همه، وقتی برای این حوزه از هنر، با همه شرایط ویژه ای که در سینمای ایران جاری است، این تعداد داوطلب و متقاضی و نسخه نویس و چه و چه (از هر تیره ای، باسواد و غیر آن!) وجود دارد، معلوم است که همگان به شکلی غیرمستقیم دارند اذعان می کنند که در طلب بهترین بودن و زیبا جلوه کردن هستند؛ و اصلا اینچنین، زیبایی را در کارشان تعریف و رصد می کنند؛ این که دیگر نیازی به اثبات ندارد.»

«در قلمرو گفتار» با شمارگان هزار نسخه ای و با 312 صفحه از سوی نشر مکث نظر به بازار آمده و تصاویری از فیلم های متفاوت، به شکل ضمیمه در پایان آن منتشر شده است.

 

 

 

سال 1917، یک سال قبل از پایان جنگ جهانی اول، وابسته نظامی آلمان در اسپانیا پیامی به برلین فرستاد که در آن از شخصی با اسم رمز -21H نام برده شده بود. پیام به شکل رمز بود اما سرویس ضد اطلاعات فرانسه توانست آن را بازخوانی و رمزگشایی کند. به این ترتیب -21H شناخته و دستگیر شد. او کسی نبود جز مارگاریتا گیرتوئیدا معروف به ماتاهاری. ماتاهاری در زمان دستگیری رامشگر مشهوری بود که کمتر کسی گمان می کرد یک جاسوس دو جانبه باشد. ماجرا هیچ وقت هم کامل مشخص نشد.

 

حتی بعدها فرض هایی مطرح شد مبنی بر این که اطلاعات آلمان از رمزگشایی آگاه بوده و برای گم کردن رد جاسوسی دیگر چنین اقدامی کرده. در حالی که ماتاهاری به اتهام جاسوسی علیه فرانسه اعدام شد. البته چند روز بیشتر طول نکشید که بازجوی او یعنی سروان جورج لدو خود به اتهام جاسوسی برای آلمان زندانی شد. جورج لدو مثل ماتاهاری اعدام نشد اما در سال 1919، یک سال بعد از جنگ جهانی اول آزاد شد و ننگ جاسوسی برای هر دو کشور را با خود به همراه داشت.

جالب اینجاست این زندگی عجیب، موضوع تازه ترین رمان نویسنده شهیر برزیلی، پائولو کوئیلو است. جسد ماتاهاری فورا دفن شد و هنوز هم جای آن مشخص نیست. طبق قوانین آن روز فرانسه، سرش را هم از تنش جدا کردند و به ماموران ضد اطلاعات تحویل دادند. سری که چند سال در موزه آناتومی خیابان سن پی یر پاریس نگهداری می شد اما به شکلی عجیب ربوده شد.

کوئیلو درباره منبع کار خودش نوشته است «پرونده ای که سرویس جاسوسی بریتانیا درباره ماتاهاری تهیه کرده بود، در سال 1999 در دسترس عموم قرار گرفت و کاربران با مراجعه به سایت می توانند همه آن را مشاهده کنند.» این کتاب با ترجمه پرتو شریعتمداری از سوی انتشارات جهان کتاب چاپ شده است.

 

 

 

رابرت ردفورد، بازیگر شهیر هالیوود، در نامه ای به امیر نادری نوشت: «امیر عزیز! تو به ما نیویورکی را نشان دادی که ما و پایه گذار و دبیر جشنواره سینمایی مان تا امروز آن را ندیده بودیم.» این البته بخشی از نبوغ و خلاقیت قصه نویس و کارگردان ایرانی، امیر نادری را نشان می دهد. او سال گذشته هم با فیلم «کوه» در جشنواره ونیز حضور پیدا کرد و جایزه افتخاری «ژرژ – لوکولتر» را با خود به خانه برد.

 

احمدرضا احمدی درباره «سازدهنی» می گوید: «امیر نادری قصه فیلم «سازدهنی» را در اتاق من، در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نوشت. قصه به دست مدیرعامل وقت آن روز کانون رسید. فردای آن روز او به مدیر سینمایی گفته بود: «این قصه دیشب مرا منقلب کرد؛ تا صبح گریه کردم.» و فیلم به این ترتیب ساخته شد.»

کتاب «سازدهنی» هم در واقع مجموعه ای از قصه های اوست که به همت انتشارات آوانوشت چاپ شده است، قصه هایی که شاید بی ارتباط با زندگی غریب این هنرمند نباشد؛ کسی که در آبادان به دنیا آمد، پا به تهران گذاشت و از آنجا به نیویورک رفت و مقیم این شهر است. هر چند که فیلم «کوه» را به زبان ایتالیایی در کوهستان های این کشور ساخته.

نادری به هر حال از جمله نوادری است که تجارب عمیقی را از سر گذرانده؛ مرگ پدر قبل از به دنیا آمدن و مرگ مادر در شش سالگی. هر کاری هم که بگویی در این دنیا کرده، از نوشابه فروشی، کار در کفاشی و تخمه فروشی بگیر تا نظافت سینما، کنترل چی، بلیت فروشی و ... «تنگنا»، «دونده»، «آب، باد، خاک»، «منهتن از روی شماره» و ... بخشی از آثار معروف او در مقام کارگردان هستند. جالب است بدانید که عکاسی فیلم های «قیصرل» و «رضا موتوری» هم به عهده او بوده. با این مقدمه قطعا از خواندن قصه هایش لذت خواهید برد؛ لذتی عمیق و شاید حزن آلود...

 

 

 

اولین رمان پاموک به نام «جودت بیگ و پسران»، جوایز زیادی را از آن خود کرد؛ جایزه کتاب ملی «اورهان کمال» و «کتاب سال». با این حال شهرت نویسنده را مدیون رمان «زندگی نو» می دانند. این رمان به فروش بسیار بالایی در ترکیه دست پیدا کرد و صدها هزار نسخه از آن چاپ و منتشر شد. جالب است قبل از این که پاموک جایزه نوبل ادبی را هم ببرد، این رمان در ایران به همت ارسلان فصیحی ترجمه شده بود. در هر حال به نظر می رسد رمان «نام من سرخ» بیشتر آکادمی نوبل را برای اعطای جایزه به این نویسنده مجاب کرده باشد؛ رمانی که در ایران با دو ترجمه عین الله قریب و تهمینه زاردشت منتشر شده است و اغلب ترجمه دوم را بهتر می دانند.

با این حال نمی توان رویکردهای سیاسی این نویسنده را در اهدای نوبل به او بی تاثیر دانست. پاموک جوان ترین نویسنده ای بود که جایزه نوبل را برد و پس از آن هم رمان هایی نوشت که برخی اعتقاد دارند از رمان های قبلی حتی بهتر است. در ایران هم این روزها انتشارات مختلف با ترجمه های گوناگون آثارش را چاپ می کنند. حالا هم نوبت رسیده به انتشار رمانی دیگر از این نویسنده: «چیز غریبی در سرم».

ماجرای رمان درباره روستاییان بی چیزی است که به امید رهایی از بدبختی، به استانبول می آیند. روایتی عاشقانه نیز در کار جریان دارد که به نامه های یکی از کاراکترهای اصلی رمان، «مولود» مربوط است. کتاب های پاموک در حال حاضر به 63 زبان دنیا ترجمه و در بیش از 100 کشور منتشر شده است. ییلدیز اجویت، منتقد ادبی، در کتاب خود به نام «خواندن کتاب های اورهان پاموک»، پاموک را رمان نویسی آوانگارد می داند. رمان «چیز غریبی در سرم» با ترجمه صابر حسینی از سوی انتشارات مروارید چاپ شده است.

 

 

 

«شاهکارهای شرلوک هلمز» برخلاف عنوان کتاب متعلق به آرتور کانن دویل، خالق شرلوک هلمز، ابرمرد اسطوره ای ادبیات کارآگاهی نیست. آدریان کانن دویل، کوچک ترین فرزند این نویسنده پس از مرگش دست به کاری عجیب زد. «عجیب» از این جهت که قطعا عده ای با کار او مخالفت کرده اند، چرا که چنین کاری تهوری بیش از اندازه می طلبید. آدریان با توجه به این که خانواده کانن دویل، حق رایت آثار این نویسنده را دارند، تصمیم گرفت ماجراهای کارآگاهی شرلوک هلمز را ادامه دهد. پدرش حالا به شهرتی افسانه ای رسیده است و از این جهت کار آدریان، جسارتی بی باکانه بود.

به هر حال همه با داستان های آرتور کانن دویل آشنایی دارند و اگر آدریان اندکی در نوشتن می لغزید، شاید کار به مضحکه ای غیرقابل جبران تبدیل می شد. البته او برای موفقیت در کارش، در سال 1952 یکی از جنایی نویسان برجسته آمریکایی به نام جان دیکسون کار را نیز با خود همراه کرد. به این ترتیب آنها شش داستان بر مبنای شخصیت هلمز نوشتند که به نوعی ادامه کار آرتور کانن دویل به شمار می آمد.

این کتاب کوچک با موفقیت بزرگی مواجه شد. برای همین آدریان تحریک شد تا داستان ها را ادامه دهد. از این جهت چند سال بعد شش داستان دیگر نیز به مجموعه قبلی اضافه کرد و نام آن را گذاشت «شاهکارهای شرلوک هلمز». «شاهکارهای شرلوک هلمز» بعد از انتشار با اقبال بسیار زیادی مواجه شد و بارها به چاپ رسید.

 

تمامی این داستان ها بر اساس معماهایی نوشته شده اند که واتسن در داستان های اصلی شرلوک هلمز تنها به نام آنها اشاره کرده است. طرح خلاقانه معماها باعث شده دوستداران شرلوک هلمز از خواندن آنها لذت ببرند. کتاب «شاهکارهای شرلوک هلمز» با ترجمه رامین آذربهرام از سوی انتشارات مروارید چاپ شده است.

 

 

 

کلیت کتاب بر این توهم عمومی استوار است که اکثر مردم گمان می کنند سرنوشت را خود به دست گرفته اند در حالی که با کمی دقت متوجه خواهند شد چنین چیزی واقعیت ندارد. ریگارد در این کتاب از سه مانع اصلی سخن می گوید که پیش روی سرنوشت قرار می گیرند. البته مقصود نویسنده این نیست که باید به نبرد این سه بازدارنده یا مانع رفت بلکه اعتقاد دارند باید آنها را ساخت و زمام امور را به سمت اهداف خود هدایت کرد، چون وقتی سخن از گروه اول به میان می آید، عده ای گمان می کنند که باید به والدین خود پشت کنند یا با آنها بجنگند، در حالی که اصولا چنین چیزی نه تنها سرنوشت را به سمت اهدافی روشن پیش نخواهد برد بلکه آن را نابود می کند.

در هر حال ریگارد گروه کنترل کننده اول را پدر و به خصوص مادر می داند. جالب اینجاست او می گوید این گروه برای شان مهم نیست به خودشان نفع برسد بلکه نفع شما برای شان مهمتر است. ولی این سود رسانی گاهی به کنترلی افسار گسیخته می انجامد که باید با لطایف الحیل از آن گریخت. ریگارد گروه دوم را کسانی می داند که انسان را کنترل می کنند برای نفع خودشان. برای این گروه مهم نیست به شما نفع برسد اما اگر هم رسید مشکلی ندارند. در واقع می خواهند انسان را برای منابع خودشان کنترل کنند.

گروه سوم اما کسانی هستند که انسان را کنترل می کنند تا به او زیان برسانند. آنها حتی به فکر نفع خود نیستند بلکه برای شان ضرر رساندن به انسان مهم است. این گروه از سر کینه و خشم و حسادت، انسان را کنترل می کنند. در واقع طرف مقابل را بازیچه ای برای گشودن عقده های خود می دانند. ریگارد اعتقاد دارد گرچه هر سه گروه نیات مختلف دارند اما باید از کنترل کنندگی آنها آگاه بود و نسبت به هر کدام موضعی جداگانه گرفت که در کتاب به شرح آنها پرداخته است. کتاب «بازیچه دست دیگران نشوید» نوشته ژاک ریگارد با ترجمه پیمان حسینی از سوی نشر ققنوس چاپ شده است.

 

 

 

بعضی نکاتی که باید در زندگی مشترک مراعات کرد ساده اند اما فراموش کردن آنها همچون گلوله ای برف به بهمنی عظیم تبدیل می شود و زندگی های چند ساله را مدفون می کند. اصلا چند درصد از زوجین به همین نکات ساده توجه دارند؟ غالبا فرض را بر این می گذارند که نگهداری از کودک، کار روزانه یا مراقبت از دخل و خرج کافی به نظر می رسد. در حالی که در این جهان هیچ چیزی جای چیز دیگر را پر نمی کند.

 

هر شیء مفهوم انسان یا موجود جان دار و بی جانی که در این دنیا وجود دارد به علتی موجود است والا یقینا موجود نبود. گذاشتن پول روی طاقچه برای همسر، جای نوازش و کلام محبت آمیز را پر نمی کند. از سوی دیگر کلمات و عواطف بی حد و حصر هم هرگز جای صداقت را پر نمی کند.

هر چیزی دقیقا وجود دارد چون اگر وجود نداشته باشد، چیزی در این جهان کم است. مثل من، مثل شما، مثل هر دو مای. زندگی مشترک این است. اما همین ما، گاهی به من ها تبدیل می شود و عشقی رویایی را به زخمی ماندگار و گزنده تبدیل می کند.

نویسنده کتاب «چه کنیم عشق...» در اثر خود الگویی منحصر به فرد برای مقابله با دلزدگی در روابط زناشویی ارائه می کند. او با توجه به پژوهش های متعدد و سال ها کار بالینی، روند دلزدگی زوج ها، علل، علائم و نشانه های هشدار دهنده آن را تشریح می کند و موثرترین روش های مقابله با دلزدگی زوج ها را توضیح می دهد.

 

پاینز با افتراق دلزدگی از مشکلات ناشی از افسردگی با سایر مسائل آسیب شناختی، سه رویکرد اصلی بالینی (روان پویایی، رفتاری و نظام مند) را که سایر درمانگرها به کار می برند با رویکرد روان شناختی اجتماعی و وجودی در هم می آمیزد تا مشکلات زوج ها را به بهترین نحو بررسی کند. مسائل مربوط به تفاوت های جنسیتی، تعدیل روابط زناشویی با شغل و دلزدگی در روابط جنسی در فصل های مختلف این کتاب آمده است.