آپنه خواب از اختلالات شایع خواب در بزرگسالان به شمار می‌رود. آپنه خواب با تنفس شخص هنگام خواب ارتباط دارد. به طور عادی، تنفس ما تنها یکبار هنگام خواب متوقف می‌شود در حالیکه از طرف دیگر، شخصی که از آپنه خواب رنج می‌برد تنفس او بیشتر از یکبار متوقف می‌شود. عبارت "آپنه" برای توقف‌های مکرر در تنفس است که می‌تواند برای چند ثانیه یا دقیقه ادامه داشته باشد. آنچه عجیب است این است که شخص مبتلا به این اختلال دچار هیچ ناراحتی نمی‌شود مگر اختلال در خواب که هر هفته برای حدود سه شب یا بیشتر اتفاق می‌افتد. معمولاً کسانی که با شما می‌خوابند متوجه این مشکل می‌شوند. انواع آپنه خواب را می‌توان به سه نوع تقسیم کرد – انسدادی، مرکزی و آپنه پیچیده.
آپنه خواب انسدادی OSA: این نوع آپنه خواب در مقایسه با انواع دیگر شایع‌تر است. در آپنه خواب انسدادی، شخص دچار توقف‌های مکرر به خاطر مسدود شدن فیزیکی مسیرهای هوایی علیرغم تلاش تنفسی در دستگاه تنفسی می‌شود که با تحریک مغز آغاز می‌شود.
آپنه خواب مرکزی CSA: این نوع آپنه هنگامی رخ میدهد که مغز از ارسال سیگنال‌ها خودداری می‌کند که مانع تلاش دستگاه تنفسی برای نفس کشیدن می‌شود. این به نوبه خود منجر به ایجاد توقف‌های زیادی در تنفس هنگام خواب می‌شود.
آپنه خواب پیچیده: همانطور که از نام آن پیداست، این نوع آپنه ترکیبی از هر دو نوع انسدادی و مرکزی است و هم با انسداد فیزیکی و هم با کمبود تلاش تنفسی به خاطر عدم تعادل در کنترل مغز همراه است.
مسدود شدن مسیرهای هوایی به خاطر عوامل مختلفی مانند انسداد بینی، شکل و کام فک، بزرگ بودن گردن یا زبان، بزرگ بودن لوزه‌ها یا باریک بودن مسیرهای هوایی اتفاق می‌افتد. مشاهده شده است که افراد چاق و افرادی که زیاد از آرامبخش‌ها استفاده می‌کنند بیشتر تحت تأثیر آپنه خواب قرار می‌گیرند. ولی، آپنه خواب در افراد دیگر نیز به خاطر عوامل مختلف دیگر به وجود می‌آید.
علائم آپنه خواب در بزرگسالان
در بین توقف و تنفس، چهار چیز وجود دارد که در داخل بدن اتفاق می‌افتد. اول آن است که مسیرهای هوایی مسدود می‌شود. دوم هنگامی است که دستگاه تنفسی تلاش می‌کند نفس بکشد اما، نمی‌تواند. در مرحله سوم، سطح اکسیژن در خون به خاطر تنفس ناموفق به کاهش ادامه میدهد. مرحله نهایی جایی است که مقدار اکسیژنی که به مغز می‌رسد کاهش پیدا می‌کند و مغز به بدن سیگنال ارسال می‌کند تا نفس بکشد. در ادامه برخی از علائم مشاهده شده در بزرگسالان برای شناسایی آپنه خواب انسدادی نشان داده شده است.
• عدم توانایی برای تمرکز
• بی خوابی
• تضعیف حافظه
• خستگی
• خواب آلودگی در طول روز
• سردرد
• چرت زدن‌های مکرر
• تحریک پذیری
• خواب آلودگی بیش از حد
• اختلالات خلق و خو
• فشار خون بالا
• افسردگی
• دفع ادرار مکرر در شب
• تغییرات شخصیتی
• بی قراری
• خر و پف کردن
• تنفس با دهان
• اضطراب
• کابوس‌های منظم
• خشکی گلو هنگام صبح
• فراموشکاری
مطالعات نشان داده است که آپنه خواب می‌تواند کشنده باشد. به خاطر اختلال و کمبود خواب، تعادل نورولوژیکی مختل می‌شود و می‌تواند مثلاً باعث ایجاد تصادف هنگام رانندگی شود. علائم این اختلال خواب در مردان و زنان کم و بیش یکسان است. علائم در میان افراد مسن و چاق مشخص‌تر و آشکارتر است.
تشخیص و درمان
آپنه خواب معمولاً با انجام تست خواب تشخیص داده می‌شود. با توجه به شدت بیماری، روش درمانی که پزشک تشخیص میدهد می‌تواند جراحی یا غیر جراحی باشد. روش‌های درمان جراحی ممکن است با جراحی بینی، تراکئوستومی، کوتاه کردن زبان و غیره همراه باشد. روش‌های درمان غیر جراحی شامل استفاده از دستگاه تنفس CPAP و دارو است. در صورت ابتلا به آپنه خواب باید سریعاً به دنبال درمان بود. همانطور که اشاره شد، عدم درمان می‌تواند باعث تشدید وضعیت شده و حتی کشنده باشد.
