شهرهای گمشده در جهان؛ از تخت جمشید تا ماچو پیچو (۱)

برترین ها - ترجمه از حمید پاشایی: تصور این موضوع که یک شهر ممکن است به طور کامل گم شود سخت است ولی این دقیقاً اتفاقی است که برای شهرهای گمشده در این لیست افتاده است. در حقیقت دلایل زیادی وجود دارد که چرا یک شهر ممکن است متروکه شود. جنگ، بلایای طبیعی، تغییرات آب و هوایی و نبود شرکای تجاری مهم چند تا از این دلایل هستند.

 

دلیل آن هر چه باشد، این شهرهای گمشده در طول زمان به فراموشی سپرده شدند تا این که قرن ها بعد مجدداً کشف شدند.

کارتاژ که در کشور کنونی تونس قرار دارد، به وسیله استعمارگران فنیقی‌ تأسیس شد و تبدیل به قدرتی مهم در حوضه مدیترانه شد. دشمنی بین سیراکوز و روم باستان با چندین جنگ همراه بود و هر دو طرف شروع به تهاجم به سرزمین های یکدیگر کردند، که معروف ترین آن اشغال ایتالیا به وسیله هانیبال بود.

این شهر در سال 146 پیش از میلاد تخریب شد. رومی ها خانه به خانه اقدام به دستگیری، تجاوز و اسیر نمودن مردم کردند و تمام شهر کارتاژ را به آتش کشیدند. با این حال، رومی ها کارتاژ را مجدداً تأسیس کردند و این شهر تبدیل به یکی از بزرگترین و مهم ترین شهرهای امپراتوری روم شد. کارتاژ شهری مهم باقی ماند تا اینکه در سال 698 بعد از میلاد در زمان حمله های مسلمانان برای بار دوم تخریب شد.

 

 

سیوداد پردیدا (به معنای شهر گمشده در زبان اسپانیایی) شهری باستانی در سیرا نوادا در کلمبیا است که تصور می شود در حدود سال 800 بعد از میلاد تأسیس شد. این شهر گمشده شامل مجموعه ای از پادگانه ها است. در اطراف کوهستان، شبکه ای از جاده های کاشی کاری شده و چندین میدان کوچک قرار دارد.

اعضای قبیله های محلی این شهر را تِیونا می نامند و اعتقاد دارند که مرکز شبکه ای از روستاهاست که اجداد آن ها (تمدن تایرونا) در آن مناطق سکونت داشتند. در زمان حمله اسپانیایی ها، این منطقه به طور کامل متروکه شد.

 

 

تروا شهری افسانه ای است که در شمال غربی ترکیه امروزی قرار گرفته، و در شعر حماسی هومر به نام ایلیاد معروف شد. بر اساس کتاب ایلیاد، در تروا بود که جنگ تروجان شکل گرفت. مکان باستانی تروا شامل چندین لایه خرابه است. لایه Troy VII احتمالاً همان تروای هومر است و تاریخ آن به میانه تا اواخر قرن سیزدهم پیش از میلاد بر می گردد.

 

 

سکارا برای در جزیره اصلی اورکنی واقع شده و یکی از دهکده های عصر سنگ در اروپا است که به بهترین شکل حفظ شده است. این شهر برای صدها سال به وسیله شن و ماسه دفن شده بود تا اینکه طوفانی سهمگین در سال 1850 این مکان را آشکار کرد. دیوارهای سنگی تقریباً به خوبی حفظ شده اند چرا که بلافاصله بعد از اینکه این مکان متروک شد خانه های آن به وسیله شن پر شد. از آنجایی که هیچ درختی در جزیره وجود نداشت، اسباب و اثاثیه از سنگ ساخته شده بودند و در نتیجه سالم باقی ماندند. سکارا تقریباً بین سال های 3180 تا 2500 پیش از میلاد دارای ساکنین بود. بعد از اینکه آب و هوا تغییر کرد و بسیار سردتر و مرطوب تر شد، این شهر توسط ساکنین آن متروکه شد.

 

 

منف در حدود سال 3100 پیش از میلاد ساخته شد و شهر افسانه ای مِنِس است، فرعونی که شمال و جنوب مصر را با هم متحد کرد. در ابتدا، منف بیشتر شبیه قلعه ای بود که منس از آنجا مسیرهای زمینی و آبی بین شمال مصر و دلتای نیل را کنترل می کرد. تا زمان دودمان سوم مصر، سقاره تبدیل به شهری بزرگ شده بود. این شهر به ترتیب تحت تصرف نوبه، امپراتوری آشور، ایران و مقدونیه در زمان حکومت اسکندر مقدونی قرار گرفت.

اهمیت این شهر به عنوان مرکزی مذهبی با گسترش مسیحیت و سپس اسلام، کاهش پیدا کرد. این شهر بعد از تصرف مصر توسط مسلمانان در سال 640 بعد از میلاد متروکه شد. ویرانه های آن شامل معبد بزرگ پتاح، کاخ های سلطنت، و مجسمه ای عظم از رامسس دوم است. نزدیک آن تمام اهرام سقاره قرار دارد.

 

 

کارل که در دره سوپه در پرو واقع شده، یکی از باستانی ترین شهرهای گمشده در قاره آمریکاست. این شهر بین حدوداً سال های 2600 تا 2000 سال پیش از میلاد دارای سکنه بود. با بیش از 3000 نفر ساکنین، کارل یکی از بزرگترین شهرهای تمدن نورته چیکو بود. این شهر دارای قسمت عمومی مرکزی با شش تپه باستانی بزرگ دور میدانی بزرگ است.

تمام شهرهای گمشده در دره سوپه دارای شباهت هایی با کارل هستند. آن ها پلتفرم هایی کوچک یا حلقه های سنگی دارند. کارل احتمالاً کانون این تمدن بود.

 

 

شهر بابل، مرکز تمدن بابل امپراتوری باستانی بین النهرین، شهری کنار رود فرات بود. این شهر حدود سال 1180 پیش از میلاد به دلیل نداشتن حکومت رو به انحطاط رفت، ولی در قرن نهم پیش از میلاد به عنوان حکومتی فرعی از امپراتوری آشوری ها مجدداً شکوفا شد.

رنگ و لعاب شهر بابل از روزهای نبوکدنصر (604 تا 562 پیش از میلاد)، که ساخت باغ های معلق را به او نسبت می دهند، افسانه ای شد. تمام بقایای این شهر معروف امروز تپه ای از ساختمان های خرابه آجری و گِلی و باقیمانده هلال حاصلخیز بین رودهای دجله و فرات در عراق است.

 

 

تاکسیلا که در شمال غربی پاکستان واقع شده، شهری باستانی است که توسط داریوش بزرگ شاه ایران در سال 518 پیش از میلاد به تصرف در آمد. این شهر تحت حکومت فاتحان زیادی درآمد و تبدیل به مرکز بودایی مهمی شد. ظاهراً توماس حواری (یکی از حواریون مسیح) در قرن نخست بعد از میلاد به تاکسیلا سفر کرد.

رفاه و سعادت تاکسیلا در دوران باستان به خاطر موقعیت جغرافیایی آن در نقطه اتصال سه مسیر تجاری بزرگ بود. وقتی جایگاه مهم این مسیرها کاهش پیدا کرد، اهمیت شهر نیز کمتر شد.  این شهر سرانجام در قرن پنجم به وسیله قوم هون ها تخریب شد.

 

 

سوکوتای یکی از اولین و مهم ترین شهرهای تاریخی تایلند است. سوکوتای که در ابتدا شهری استانی در زمان امپراتوری خمر در آنگکور بود، در قرن سیزدهم استقلال خود را به دست آورد و به عنوان پایتخت اولین حکومت متحد و مستقل تای جایگاه مهمی پیدا کرد. گفته می شود که این شهر باستانی حدود 8000 نفر سکنه داشت.

بعد از سال 1351، زمانی که آیوتایا به عنوان پایتخت یک سلسله رقیب و قدرتمند تأسیس شد، تأثیرگذاری سوکوتای کاهش پیدا کرد و این شهر در سال 1438 فتح شد و به عنوان بخشی از پادشاهی آیوتایا درآمد. سوکوتای در اواخر قرن پانزدهم یا اوایل قرن شانزدهم متروکه شد.

 

 

تیمگاد شهری استعماری در الجزایر متعلق به پادشاهی روم بود که حدود سال 100 بعد از میلاد توسط امپراتور تراژان تأسیس شد. این شهر که در ابتدا برای جمعیتی حدود 15 هزار نفر طراحی شده بود، به سرعت نسبت به مشخصات اولیه خود رشد کرد.

در قرن پنجم، این شهر توسط وندال ها و دو قرن بعد توسط قوم بربر غارت شد. این شهر با محو شدن از تاریخ تبدیل به یکی از شهرهای گمشده امپراتوری روم شد، تا اینکه در سال 1881 حفاری شد.

 

 

موهنجو دارو که حدود سال 2600 پیش از میلاد در پاکستان کنونی ساخته شد، یکی از اولین سکونتگاه های شهری در جهان بود. از این شهر گاهی وقت ها به عنوان «کلانشهر باستانی تمدن دره سند» یاد می شود. طراحی آن بر اساس شبکه ای از خیابان هاست که در قالب الگوهایی عالی طرح ریزی شده بودند. این شهر در اوج دوران خود احتمالاً چیزی 35000 سکنه داشت.

ساختمان های شهر بسیار پیشرفته بودند، و سازه ها از آجر خشک با سایز یکسان ساخته شده بودند. موهنجو دارو و تمدن دره سند بدون هیچ ردی در حدود سال 1700 پیش از میلاد ناپدید شدند تا اینکه در دهه 1920 کشف شدند.

 

 

زیمبابوه بزرگ مجموعه ای از ویرانه های سنگی است که در مساحتی بزرگ در کشور کنونی زیمبابوه قرار دارد. نام خود کشور زیمبابوه از این ویرانه ها گرفته شده است. واژه «بزرگ» این مکان را از صدها ویرانه کوچک دیگر که در بخش های مختلف این کشور قرار دارد، متمایز می کند. ساخت این مکان توسط مردم بومی بانتو در قرن یازدهم آغاز شد و به مدت 300 سال طول کشید.

تخمین زده می شود که زیمبابوه بزرگ در اوج دوران خود چیزی حدود 18000 سکنه داشت. گفته می شود که دلایل افت و در نهایت ترک همیشگی این مکان به علت کاهش تجارت، بی ثباتی سیاسی، و قحطی و کمبود آب به خاطر تغییرات آب و هوایی بود.

 

 

هترا به عنوان شهری مستحکم تحت تأثیر شاهنشاهی اشکانی و پایتخت اولین پادشاهی عرب، به لطف دیوارهای بلند و ضخیم و برج های خود در مقابل چندین حمله رومی ها ایستادگی کرد. این شهر در سال 241 بعد از میلاد به دست شاهنشاهی ساسانی در زمان شاپور یکم افتاد و نابود شد.

ویرانه های هترا در عراق، به ویژه معبدهایی که معماری هلنیستی و رومی با ویژگی های تزئینی شرقی ترکیب شده اند، نشان از عظمت تمدن آن دارند.

 

 

مکان سانچی تاریخی بیش از هزار ساله از ساختمان ها است، که با استوپا های قرن سوم پیش از میلاد شروع می شود و با مجموعه ای از معابد و صومعه های بودایی، که در قرن دهم یا یازدهم ساخته شدند و حالا تبدیل به ویرانه شده اند، به پایان می رسد. در قرن سیزدهم، بعد از زوال آیین بودایی در هند، سانچی متروکه شد و جنگل به سرعت جای آن را گرفت. این شهر در سال 1818 به وسیله افسری بریتانیایی مجدداً کشف شد.

 

 

خاتوشا پایتخت امپراتوری هیتی در قرن هفدهم پیش از میلاد شد. این شهر به همراه خود امپراتوری هیتی در حدود سال 1200 پیش از میلاد، به عنوان بخشی از سقوط عصر برنز، نابود و متعاقباً متروکه شد. تخمین زده می شود که جمعیت شهر بین 40 هزار تا 50 هزار نفر در اوج آن بود. خانه هایی که با الوار چوبی و خشت خام ساخته شده بودند در این مکان ناپدید شدند و تنها خرابه های معابد و کاخ های ساخته شده از سنگ باقی مانده است.

این شهر گمشده در آغاز قرن بیستم در مرکز ترکیه به وسیله گروهی آلمانی از باستان شناسان کشف شد. یکی از مهم ترین اکتشافات در این مکان لوح های رسی است که حاوی کدهای حقوقی، رویه ها و ادبیات خاور نزدیک در دوران باستان است.

 

 

شهر بزرگ خشتی چان چان در پرو بزرگترین شهر در دوران پیشاکلمبی آمریکا بود. آجر خشتی به عنوان مصالح برای ساختمان ها استفاده می شد. مرکز شهر شامل چندین ارگ بود که اتاق های تشریفاتی، تالارهای تدفین و معابد در آن قرار داشت. این شهر در حدود سال 850 بعد از میلاد توسط قوم چیمو ساخته شد و تا زمان فتح آن به دست امپراتوری اینکا در سال 1470 بعد از میلاد دوام داشت. تخمین زده می شود که حدود 30 هزار نفر در شهر چان چان زندگی می کردند.

 

 

میزا ورده در جنوب غربی ایالت کلرادو در آمریکا، محل خانه های صخره ای معروف مردم باستانی آناسازی است. در قرن دوازدهم، مردم آناسازی شروع به ساخت خانه هایی در غارهای کم عمق و زیر برآمدگی های دیوارهای کانیونی کردند. برخی از این خانه ها به بزرگی 150 اتاق بودند. تا سال 1300، تمام مردم آناسازی منطقه میزا ورده را ترک کردند ولی ویرانه های آن تقریباً دست نخورده باقی مانده است. دلیل عزیمت ناگهانی آن ها ناشناخته است. نظریه های مطرح شده در این مورد شامل عدم موفقیت در برداشت محصول به علت خشکسالی و همچنین نفوذ قبایل خارجی از شمال می شود.