-*میلاد مشایخی: امروز تقریباً سه دهه از عمر بیماری ایدز در ایران میگذرد و دیگر مفهوم جدید و عجیب و غریبی نیست. میتوان گفت نسل اول متخصصان و فعالان این حوزه در کشور در حال گذراندن سالهای بازنشستگی خود هستند اما جای سؤالهای زیادی هنوز باقی است و شاید مهمترین آن این باشد که آیا سطح فرهنگ و نحوه برخورد جامعه با این بیماری نیز به اندازه سه دهه رشد کرده است؟
به گزارش ، ایران نوشت: اگر بخواهیم واقع بینانه به این سؤال پاسخ دهیم به جرأت میتوان گفت خیر. فقط کافی است لحظهای به این مسأله فکر کنید که نزدیک ترین فرد به شما دچار این بیماری باشد. نخستین برخورد شما چیست؟ هر چند سطح سواد جامعه مقداری راجع به این بیماری پیشرفت کرده ولی هنوز ما این بیماری را در کمال شرمساری یک مسأله اخلاقی میدانیم و همین امر به ظاهر ساده باعث شده است که حدود 60 درصد از بیماران به هیچ وجه وارد سیستمهای درمانی نشوند و اصلاً تمایلی به آگاهی و سیر تحول ویروس در بدن خود نداشته باشند.
اینکه این تفکر و ذهنیت در کشور ما از کجا شکل گرفته کاملاً مشخص است؛ جامعهای که نسبت به مسأله جنسی هیچ آموزشی ندیده است و شاید جزو بیسوادترین مردم دنیا در حوزه بهداشت جنسی و مسائل پیرامون آن باشیم امری طبیعی است که این فرهنگ دامن مبتلایان به اچآی وی را گرفته است و هنوز شاهد چاپ پوسترهایی با مضامین اینچنینی که «پرهیز و اخلاق راه پیشگیری از ایدز است» میشویم. اما آیا به این اندیشیدهایم که ایدز چه ربطی به مسائل اخلاقی دارد و همین جملات و مباحث غیر کارشناسی چه لطمههایی به جامعه ما زده است؟
مگر نه اینکه ما هم همسو با دنیا دنبال شناسایی 90 درصد از افراد مثبت در کشور هستیم. آخر چگونه میتوان این افراد را شناسایی کرد وقتی که هنوز برنامه مدون و کاملی در خصوص فرهنگ برخورد با بیماری نداریم؟ انگ و «استیگما» هنوز مهمترین مسأله برای مبتلایان به ویروس اچآیوی است در حالی که با پیشرفتهای جدید پزشکی فرد وقتی متوجه میشود آغشته به ویروس HIV است با درمان درست و بموقع میتواند یک زندگی کاملاً عادی و با کیفیت داشته باشد و حتی هیچ وقت وارد فاز بیماری ایدز نشود و حتی پدر شدن یا مادر شدن را تجربه کند، ادامه تحصیل دهد، ورزش کند و کاملاً مثل یک شهروند عادی زندگی کند.
بیاییم واقع بین باشیم اکنون در موج سوم ایدز هستیم. یعنی انتقال از طریق فرآوردههای خونی و تزریق مشترک معتادان را پشت سر گذاشتهایم و وارد فاز سوم انتقال از طریق رابطه جنسی شدهایم و با توجه به دوره پنجره ایدز که فرد هیچ علائمی را نشان نمیدهد ما با بیمارانی روبهرو هستیم که نه تنها خود مطلع نیستند بلکه خیلی راحت این ویروس را انتقال میدهند بدون هیچ اعتیاد و مشخصه ظاهری. پس ما هم باید با تغییرات ماهیتی این بیماری تغییر کنیم، اینکه همه ساله فقط در اول دسامبر روبان قرمز به سینه خود وصل کنیم راهکار نیست. خوشبختانه کمیتههای اجرایی ایدز به نام SIP در کل کشور فعال هستند و حدود 30 ارگان دولتی و صدها مؤسسه غیر دولتی در کشور در حوزه اطلاعرسانی ایدز فعال هستند ولی سنجش میزان موفقیت آنها را فقط میتوان از یک طریق سنجید و آن هم کاهش انگ اجتماعی نسبت به این گروه از بیماران و تحقق شعار «سلامتی حقی برای همه»... است.
*پژوهشگر حوزه اجتماعی