خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: یکی از جوان‌ترین مدیران حوزه هنری است و البته یکی از استراتژیک‌ترین مدیران. کار او در واقع چیدن ویترین مکتوب حوزه هنری پیش روی مخاطبان است. عبدالحمید قره‌داغی مدیرعامل جوان انتشارات سوره مهر کمتر از یکسال است که به دفتر این موسسه بزرگ نشر در خیابان رشت در شهر تهران کوچ کرده است.
قره‌داغی کارشناس ارشد مدیریت البته با تخصص در هنر گرافیک است و فعالیت‌هایی در زمینه عکاسی، فیلم سازی و مستند سازی هم انجام داده است. از سال 85 به حوزه هنری کرج می‌رود، ابتدا در بخش روابط عمومی و بعد در سمت معاون فرهنگی و در نهایت از سال 87 هم مسئولیت ریاست حوزه هنری شهر کرج و بعد از تشکیل استان البرز ریاست حوزه هنری استان البرز را بر عهده گرفته، از سال 94 به عنوان قائم مقام معاون هنری حوزه هنری کشور مشغول فعالیت شده و در زمستان سال گذشته نیز در نهایت به عنوان مدیرعامل سوره مهر انتخاب می‌شود.
در یک سالگی انتصاب وی به عنوان مدیر انتشارات سوره مهر با وی درباره این موسسه بزرگ نشر به گفتگو نشستیم. در بخش نخست از این گفتگو از وضعیت جدید این موسسه بزرگ نشر صحبت کردیم و اولویت‌های کاری او. در بخش دوم از این مصاحبه عبدالحمید قره‌داغی از برخی از مهمترین ابهامات پیرامون فعالیت این موسسه پرده برداشته و به صورت شفاف در این زمینه توضیح می‌دهد.
این بخش از گفتگو با مدیرعامل موسسه انتشارات سوره مهر را در ادامه می‌خوانیم:
* سوره مهر در دوره‌ای خودش را مبدع یک شمارگان تازه در نشر کتاب می‌دانست؛ 2500 نسخه. این مساله همیشه در بازار نشر حواشی داشته است و حرف و حدیث زیادی به دنبالش بوده است. می‌خواهم خیلی صریح سوال کنم که شمارگان شما چقدر است؟ واقعا این حجم از کتاب با همین شمارگان بالا منتشر می‌شود؟ اگر می‌َشود چرا قیمت آن از نمونه‌های مشابه در بازار کمتر است؟
من راجع به گذشته اطلاع دارم که شمارگان واقعی بوده و درباره امروز نیز به قطع می‌گویم که شمارگان ما واقعی است. در عرصه ادبیات دفاع مقدس به خاطر اقبال عمومی، فیپا و شابک 2500 نسخه‌ای برای کتاب دریافت می‌شود و حتما هم تا آن شمارگان فروش نرود چاپ بعدی در کار نخواهد بود. اما اخیرا برای تعداد کمی از عناوین شمارگان 1100 نسخه را هم اضافه کرده‌ایم. اما درباره قیمت باید بگویم که وقتی مدیریت منابع درست شکل بگیرد می‌شود قیمت‌ها را با آن متعادل و واقعی‌تر کرد. امروز آثار تازه ما هم با قیمت مناسب‌تری به نسبت گذشته عرضه می‌شود و در عین حال از کاغذ مناسب‌تری هم استفاده می‌کنیم که مطالعه آنها ساده‌تر باشد.
کتاب «دختر شینا» اصلا زیر بار خرید ارگانی نیست و هر دو ماه یکبار در حال تجدید چاپ آن هستیم. ارزش این کتاب روی آن قیمت گذاشته است و به آن مخاطب داده است. البته تا مردم کتابی را بشناسند و اقبالی به آن وجود داشته باشد مدتی زمان خواهد برد* شما از نظر قیمت به کتابهایتان یارانه می‌دهید یا اینکه تاکید دارید قیمت ها واقعی است؟
قیمت‌ها واقعی است و یارانه‌ای هم به هیچ وجه در کار نیست. شاید پافشاری ما در نوع تعامل ما با بازار نشر باشد که این قیمت‌ها را رقم زده است. در بازار گاهی مناسباتی حاکم است که قیمت کتاب را نابجا بالا می‌برد و بعد هم همان کتاب را با تخفیت مثلا 50 درصدی هم می‌فروشند. ما به هیچ احدی کتابی با تخفیف 50 درصدی نمی‌فروشیم چون قیمت واقعی به این تخفیف نمی‌انجامد. قیمت پشت جلد ما واقعی است و تخفیف‌های ما هم در چارچوب بازار نشر است. ما پای سیستم تازه قیمت‌گذاری خودمان ایستاده‌ایم و فکر می‌کنم که از آن نتیجه بگیریم.
* درباره سوره مهر در بدنه بخش خصوصی نشر این تصور وجود داشته و دارد که عمده فروش‌های شما سازمانی و ارگانی است و نه در مجرای عمومی بازار نشر و سیستم فروش کتاب در بازار و بر همین اساس گفته شده میزان استقبالی که شما از کتابهایتان گزارش می‌کنید، غیرواقعی است. مثلا می‌گویند بسیاری از نهادها از شما خریدهای کلان دارند و این معنایش اقبال عمومی به تولیدات شما نیست. شما این موضوع را تایید می‌کنید؟
توضیحی که می‌شود در این زمینه داد ارجاع منتقدان به ظرفیت خرید ارگانی است. این ظرفیت اگر با تمام توان پای کار بیاید، شمارگان چاپ یک اثر مثل «دا» - که امروز چاپ 156 آن وارد بازار نشر شده است و از نوبت چاپ 100 به بعد با توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی با شمارگان 5 هزار نسخه‌ای منتشرشده است- چقدر خواهد بود؟ من می‌گویم نهایت این ظرفیت برای این کتاب مثلا خیلی خوش بینانه تا چاپ پنجاهم آن بوده است اما پس از آن دیگر تنها مردم کتاب را خریده‌اند و در کتابفروشی‌ها توزیع و به فروش رسیده است.
ظرفیت خرید ارگانی محدود است ودر مقابل این سوره مهر و هنرمندان و نویسندگان مرتبط با حوزه هنری هستند که موفق شده‌اند به ترویج درست کتاب در جامعه دست بزنند. به عنوان مثال دیگر کتاب «دختر شینا» اصلا زیر بار خرید ارگانی نیست و هر دو ماه یکبار در حال تجدید چاپ آن هستیم. ارزش این کتاب روی آن قیمت گذاشته است و به آن مخاطب داده است. البته تا مردم کتابی را بشناسند و اقبالی به آن وجود داشته باشد مدتی زمان خواهد برد ولی وقتی این اتفاق رخ داد، کتاب در میان مردم به فروش می‌رود.
ما کتابی داریم با عنوان «روزهای بی‌آئینه» به قلم خانم گلستان جعفریان که خاطرات همسر شهید لشکری است. این کتاب تنها در حاشیه یک نشست شب خاطره رونمایی شد و ما فرصت نکردیم برای کتاب کار تبلیغاتی دیگری انجام دهیم اما کتاب به خاطر محتوای خودش و معرفی مردمی آن در مدت کوتاهی بیش از چهار چاپ فروخته است. من منکر فروش ارگانی نیستم اما تاکید دارم که ظرفیت محدودی دارد و روزگار امروز و شرایط اقتصادی کشور به شکلی است که سازمان‌ها بودجه زیادی برای خرید کتاب ندارند.
* خب به بخش پخش کتاب هم گریزی بزنیم. شما در سطح کشور کتابهایتان را چگونه توزیع می‌کنید؟ از مجرای عمومی که برای همه ناشران مهیا است؟
ما یک سالی است که شرکت پخش خودمان را تاسیس کرده‌ایم و تنها هم روی آثار خود ما کار نمی‌کند و با انتشاراتی‌های همسو با خود ما کار می‌کند اما این شرکت نوپاست. فروشگاه‌های ما هم به صورت مستقیم در کار توزیع فروش آثارمان هستند. در مراکز استان‌ها هم حوزه‌های هنری به نوعی فروشگاه آثار ما هستند. با این همه با توجه به دشواری‌های توزیع ما با دو پخش فعال کشور همکاری می‌کنیم و سعی کردیم ارتباطمان با مخاطب را به واسطه ارسال پستی تسهیل کنیم. امروز برای هر میزان خرید از سوره مهر، ارسال کتاب به صورت پستی رایگان انجام می‌شود و تمامی آثارمان نسخه الکترونیک نیز دارد که در سایت و کتابخوان ما موجود است. این نسخه‌ها معمولا همزمان با رونمایی نسخه چاپی رونمایی می‌شود.
در یکسال اخیر با چند ناشر خارجی تعاملاتی شکل گرفت و البته نتایجی حاصل شد. یکی از کتابهای کودک و نوجوان ما با عنوان «شکرستان» در کشور لبنان با بیش از 12 هزار نسخه شمارگان، ترجمه و منتشر شده است* سرمایه‌گذاری شما در حوزه نشر الکترونیک که نوعی آلترناتیو شما در شبکه توزیع بوده، برای شما مثمر ثمر هم بوده است؟
در بلندمدت نتیجه می دهد. ابتکارها در این حوزه برای ما در این بخش مرجعیتی ایجاد کرده است. مثلا امسال تنها ناشری بودیم که در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال حضور داشتیم و در چند بستر کارهایمان را معرفی کردیم. سعی کردیم در این فضا همیشه مبتکر و پیش قدم باشیم و سنجیده گام برداریم ولی به خاطر اینکه امکان سرمایه‌گذاری سنگین نداشتیم نتوانستیم مثل رقبایی که بعدها شکل گرفتند حضور پررنگ در این فضا داشته باشیم اما برای تولیدات خودمان گام‌های قابل قبولی را برداشته‌ایم با این همه این کار برای ما فعلا توجیه اقتصادی نداشته است.
* یکی از مهمترین رویکردهای اخیر سوره مهر سرمایه‌گذاری در بخش کودک و نوجوان بوده است. از این اتفاق چقدر راضی بوده‌اید؟
در این زمینه هنوز ما ابتدای راه هستیم ولی تمرکز حوزه هنری در سه سال اخیر بر این بخش و حجم آثار منتشر شده ما در این بخش فکر می‌کنم نشان از آن باشد که راه پراتفاقی پیش روی ماست. در حال حاضر حدو 400 عنوان کتاب کودک منتشر کرده‌ایم و این تعداد برای یک ناشر فعال در این بخش عدد قابل توجهی است. البته در حوزه محتوا ما ناشر حوزه هنری هستیم. محتوای کتاب کودک و نوجوان سوره مهر حاصل تدبیر حوزه هنری است و بخش مربوط به کتابسازی و تصویرگری حاصل کار انتشارات. روی این بخش تمرکزی جدی داریم و امیدوارم در آینده نزدیک آثار این بخش را با عنوانی تازه برای مخاطب عرضه مجدد کنیم.
* الان مولف بخش کودک و یا حتی بزرگسال از کانالی غیر از حوزه و به صورت مستقل می‌تواند کاری برای انتشار به شما پیشنهاد دهد؟
اگر اثر حداقل‌های لازم را داشته باشد، باید تایید انتشارش از حوزه هنری گرفته شود. البته این مساله را می‌تواند خود سوره مهر پیگیری کند اما اصل این است که جز ما باید حوزه‌هنری نیز اثر را برای انتشار تایید کند.
* سوره مهر در موضوع‌های صنفی نشر چندان حضور پرفروغی ندارد و خبری از شما در این فضا نیست. این مساله تصور من است یا دلیل خاصی دارد؟
شاید در این موضوع ما سر و صدایی نداریم اما به واسطه مرجعیت سوره مهر در همه بخش‌های مرتبط با نشر، همراهی و حضور داریم. ارتباطمان با نمایشگاه کتاب تعریف شده است. مدیرعامل سابق سوره مهر عضو شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه بوده و هست. در سوره مهر تمرکز روی انجام کار و حجم بالای فعالیت است و سعی کردیم از حاشیه ها به دور باشیم.
* و سوال پایانی اینکه آیا در عرصه نشر بین‌المللی هنوز تمایل در سوره مهر برای حضور جدی به وجود نیامده است؟
در حوزه هنری حرکتی برای ترجمه شکل گرفت که منجر به تاسیس مرکز ترجمه شد که فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. در حال حاضر در تلاشیم تا آثارمان را در کشور مقصد و تعامل با ناشران آن کشور ترجمه و منتشر کنیم. به دنبال ترجمه صرف نیستیم دیده شدن اثر در کشورهای دیگر برایمان اهمیت دارد. در یکسال اخیر با چند ناشر خارجی تعاملاتی شکل گرفت و البته نتایجی حاصل شد. مثلا شاید جالب باشد بدانید که یکی از کتابهای کودک و نوجوان ما با عنوان «شکرستان» در کشور لبنان با بیش از 12 هزار نسخه شمارگان، ترجمه و منتشر شده است. در حوزه نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب نیز به تازگی برنامه ریزی صورت گرفته ان شالله در نمایشگاه دهلی و پس از آن بولونیا به صورت مستقل حضور خواهیم داشت.
