پس از آنکه سامسونگ قربانی تصمیم سیاسی کمیته بینالمللی المپیک شد، اکنون نمایندگان این شرکت در ایران بالاخره به سکوت خود پایان دادند و عنوان کردند که با استفاده از ابزارهای خود موفق شدهاند تا مشکل را حل کنند. با این حال، به نظر میرسد که سامسونگ در ایران یک ضربه بزرگ خورده است؛ ضربهای که نمیتوان نقش بازیهای سیاسی را در آن نادیده گرفت.
سامسونگ به گفته خودش نقشی در تصمیمگیری برای ارائه موبایل گلکسی نوت 8 به ورزشکاران ایرانی و کره شمالی نداشته است و حالا خبر میدهد که کمیته بینالمللی بالاخره تصمیم گرفته است تا موبایلها را به ورزشکاران ایرانی نیز ارائه دهد اما وقتی کمی عقبتر بایستید و به ماجرا نگاه کنید، نقش روابط بینالمللی و سایه سنگین سیاست بر ورزش در تصمیم اولیه کمیته برگزاری المپیک 2018 در پیونگ یانگ مشهود است.
آمریکا و دو کره
وزارت خزانهداری ایالات متحده چندین کشور مختلف را تحریم کرده است که از میان آنها میتوان به سوریه، کره شمالی، کوبا، بلاروس، لبنان، یمن و چندین کشور دیگر اشاره کرد اما آمریکا همواره سنگینترین تحریمها را به ایران اختصاص داده است. به همین دلیل تا قبل از سال 2015 و رسیدن به برجام بسیاری از شرکتهای بینالمللی با ایران داد و ستد مالی نداشتند و حتی حالا هم پس از ریاست جمهموری ترامپ و لرزش خفیف پایههای برجام، گامهای کوتاهی را به سوی ایران برداشتهاند.
اما اخیراً به شکل شگفتانگیزی در خبرها میبینیم که روابط کره شمالی و جنوبی پس از چندین دهه ممکن است رو به بهبود گرایش پیدا کند؛ گرایشی که مشخصاً آمریکا را نگران کرده و «مایک پنس»، معاون رییس جمهور آمریکا را به بهانه حضور در المپیک زمستانی رهسپار کره جنوبی کرده است؛ مکانی که قرار است معاون رییس جمهور آمریکا تنها با فاصلهای چند متری از خواهر «کیم جونگ-اون»، رهبر کره شمالی بنشیند.
برای کره جنوبی، رابطه با آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار است. به نظر میرسد فشارهایی که از سوی معاون رییس جمهور آمریکا در روزهای اخیر به کره جنوبی وارد شده، باعث شده است تا مقامات کره جنوبی با بهانه تحریمهای بینالمللی علیه چند کشور، کره شمالی را از دریافت هدیهای که سامسونگ برای ورزشکاران در نظر گرفته بود محروم کنند. چهار ورزشکار هم نماینده ایران در المپیک زمستانی بودند که مقامات برگزار کننده تصمیم میگیرند آنها را نیز در کنار ورزشکاران کره شمالی قرار دهند و به این شکل، با ورزشکاران دو کشور رفتار توهین آمیزی داشته باشند.
بیلبوردهای تحریم
این البته تنها یک فرضیه است، اما چه چیزی باعث تقویت بخشیدن به آن میشود؟ به تهران برگردیم. امروز زمانی که در تهران یا سایر شهرهای بزرگ ایران قدم میزنید هر چند دقیقه یک بار با بیلبوردهای تبلیغاتی سامسونگ مواجه میشوید. بودجهای که سامسونگ برای تسخیر بازار ایران در نظر گرفته مشخصاً کلان است و با نگاهی به آمار کافهبازار میشود دید که بیش از 50 درصد از بازار اندروید در ایران در اختیار همین شرکت کرهای است؛ پس دلارهای تبلیغاتی سامسونگ در ایران به خوبی وظیفهشان را انجام دادهاند.
اما چگونه است که سامسونگ در ایران موبایل نوت 1000 دلاریاش را قریب به 4 میلیون تومان به فروش میرساند و مشکلی هم با تحریمهای بینالمللی ندارد اما زمانی که در یک رویداد قرار است همین موبایل 1000 دلاری به چهار ایرانی هدیه داده شود، نام ورزشکاران ایرانی در کنار ورزشکاران کره شمالی قرار میگیرد؟
اینطور که از متون پیچیده و گسترده وزارت خزانهداری آمریکا در رابطه با تحریمهای ایران به نظر میرسد، شرکتهای غیرآمریکایی مشکلی برای فروش محصولاتی که کارکرد دوگانه نداشته باشند ندارند. در واقع، شرکتهای کرهای مانند سامسونگ و الجی میتوانند موبایلهای خود که وظیفهشان مشخص است را در ایران به فروش برسانند اما همین شرکتها با تردید در مورد فروش لپتاپ و کامپیوترهای خود اقدام میکنند. به همین دلیل است که امروز به شکل رسمی شاهد ارائه لپتاپهای سامسونگ در ایران نیستیم در حالی که همین شرکت به سختی تلاش میکند همین محصولات را در سایر نقاط جهان به فروش برساند.
زمانی که گستردگی فروش موبایلهای سامسونگ را در ایران میبینیم، مشخص است که کرهایها مطمئن هستند به دلیل فروش این محصول در ایران از سوی آمریکا جریمهای در کار نیست. اما همانطور که اشاره شد، بازی، بازی سیاست است و ایران هم قربانی روابط دو کره و آمریکا. از طرفی ظرافت عکسالعمل «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران به این اتفاق هم نشان از اشراف او به سایه سیاست روی ورزش دارد.
الجیِ قهرمان!
از صبح امروز عدم ارائه موبایلهای سامسونگ به ورزشکاران ایرانی در پیونگ یانگ حواشی بسیاری داشته است. وزیر امور خارجه ایران درخواست عذرخواهی رسمی را پیش کشید و از طرفی «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز خبر از احضار سفیر کره جنوبی به وزارت امور خارجه ایران داد.
اما فارغ از اظهار نظرهای سیاسی، امروز الجی که بر اساس آمار کافهبازار سهم 8 درصدی از بازار موبایل ایران دارد، خبر داده است که هدایایی را برای ورزشکاران ایرانی حاضر در این المپیک در نظر گرفته است. ال جی ایران در بیانیه خود مینویسد: «در راستای حمایت از ورزشکاران ایرانی در المپیک زمستانی 2018 کره جنوبی، شرکت الجی الکترونیکس یک دستگاه گوشی پرچمدار + V30و یک دستگاه تلویزیون OLED به تمامی ورزشکاران این دوره اهدا خواهد کرد.»
این در حالیست که مشکل، از سوی سامسونگ ایجاد نشده و کمیته بینالمللی المپیک تصمیم گرفته تا موبایلهای اهدایی را به ورزشکاران دو کشور ارائه ندهد و حتی اگر الجی اسپانسر المپیک بود هم احتمالاً همین اتفاق رخ میداد.
چربیدن منافع ملی به منافع اقتصادی
شرکتهای ریز و درشتی که زیر نظر سامسونگ فعالیت میکنند 20 درصد از ارزش بازار بورس کره جنوبی را به خود اختصاص دادهاند. از سوی دیگر ایران با جمعیت 80 میلیونیاش مهمترین نقطه برای سامسونگ در خاورمیانه است. سامسونگ در صورت از دست دادن این بازار، مشخصاً با کاهش سود عملیاتی رو به رو میشود و این به مفهوم کاهش درآمد برای خود کره جنوبی است. اما مقامات کرهای روابط بینالمللی را به درآمدهای مالی ترجیح دادند و تصمیم گرفتند با توهین مستقیم به ورزشکاران کشورهای تحریمشده مانند کره شمالی و ایران (سایر کشورهای تحریم شده از سوی آمریکا در المپیک زمستانی حضور ندارند) با عدم ارائه یک موبایل، کمی رابطهشان را با مایک پنس و آمریکا ترمیم کنند.
حالا و پس اعتراضات و حتی مطرح شدن غیر رسمی احتمال حذف موبایلهای سامسونگ از بازار ایران توسط وزیر ارتباطات، سامسونگ ایران خبر میدهد که موضوع یک سوتفاهم بوده است و مشکل حل شده است.
اما سامسونگ یکی از اسپانسرهای اصلی المپیک زمستانه بود و سامسونگ ایران هم در ماههای گذشته هزینههای بسیاری در رابطه با این رویداد پرداخت و 9 ایرانی با سرگذشت الهامبخش را به همراه «بهرام رادان» برای حمل مشعل المپیک به کره جنوبی فرستاد.
سامسونگ ایران اگرچه تمام تلاشش را کرد تا در رابطه با المپیک زمستانی در ایران کمپینهای موثری را برگزار کند اما در نهایت کرهجنوبی تصمیم گرفت تا برای منافع ملیاش، منافع اقتصادیاش را فدا کند.
بیانیه رسمی سامسونگ ایران
در ادامه، بیانیه سامسونگ ایران را مطالعه میکنید که برای دیجیاتو و سایر رسانهها ارسال شده است. به شکل خلاصه، این بیانیه از رفع مشکل خبر میدهد؛ مشکلی که اگر پای سیاست در میان نبود، از همان ابتدا شکل نمیگرفت:
شرکت سامسونگ الکترونیکس بیش از 4 هزار گوشی ویژه المپیک پیونگچانگ 2018 (نسخهای خاص از گوشی گلکسی نوت 8) را به کمیته بینالمللی المپیک و کمیته برگزاری المپیک 2018 تحویل داده است. هرچند سامسونگ دخالتی در روند بررسی کمیته بینالمللی المپیک برای تحویل این گوشیها به ورزشکاران ایرانی نداشت، اما برای جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم بصورت فعال اطلاعات لازم را در اختیار این کمیته قرار داده است. اکنون خوشحالیم که میشنویم کمیته بینالمللی المپیک نهایتا به این تصمیم رسیده است که گوشی ویژه المپیک پیونگچانگ 2018 را در اختیار ورزشکاران ایرانی قرار دهد.
شرکت سامسونگ ایران پیش از این حمایت کامل خود از حضور ایران در این بازیها را با اعزام تیمی 10 نفره از نمایندگان کشورمان برای حمل مشعل المپیک ثابت کرد. این تیم متشکل از 9 چهره الهامبخش و موفق ایرانی بود که با پرچمداری بهرام رادان، بازیگر پرآوازه و محبوب کشورمان، به کرهجنوبی سفر کرده و در کنار نمایندگان کشورهای مختلف در مراسم حمل مشعل المپیک شرکت کردند. این حرکت سامسونگ که در قالب مسئولیتهای اجتماعی این شرکت انجام شده استقبال گسترده ورزش دوستان ایرانی را به همراه داشت.
سامسونگ همواره خانواده ایرانی خود را به عنوان بخشی از هویت جهانی خویش به رسمیت شناخته و به آنها احترام کامل گذاشته است و در این جریان نیز نگرانی بجای مردم ایران را به اطلاع کمیته بینالمللی المپیک و دیگر مسئولان این بازیها رسانده است. ما از نظرات کاربران ایرانیمان قدردانی کرده و همواره تمامی تلاش خود را برای حل هرگونه مشکلی به کار خواهیم بست، حتی اگر خودمان نقشی در آن نداشته باشیم. حضور و تعهد ما در ایران و نوع عملکردمان در این کشور نشان میدهد تا چه حد حقوق تمامی افراد را برای دسترسی برابر و واقعی به فناوری، به رسمیت میشناسیم.