درختچه چای سیاه، چای سبز و چای سفید یکی میباشد. هر سه نوع چای فقط از نظر رنگ، طرز عملآوری، فرآوری و تخمیر با هم اختلاف دارند.
طرز تهیه چای سبز:
برای تهیه چای سبز، برگها را طوری از ساقه جدا میسازند که فقط پهنک آن چیده شود و دمبرگ بر روی ساقه باقی بماند سپس برگهای عاری از دمبرگ را در طشتهای بزرگ میریزند و بلافاصله حرارت میدهند. در این موقع آنها را بر روی هم میفشارند تا به علت آغشته بودن به شیره گیاهی، به یکدیگر چسبیده، به سهولت به قطعات کوچک کروی یا بیضوی و یا مخروطی شکل درآیند. قطعات مذکور را بعداً در داخل سبدهای بافته شده از شاخه چوب، جای داده و به مدت 8 الی 10 دقیقه در معرض گرمای خورشید به نحوی قرار میدهند که از سطح زمین فاصله داشته، آلودگی پیدا ننمایند. مجدداً قطعات مذکور را از درون سبدها در میآورند، آنها را از اشکال کروی یا بیضوی که داشتهاند، خارج ساخته بر روی هم به خوبی میفشارند و این عمل را چند بار تکرار میکنند و خاتمتاً آنها را درون طشتهای گرم میریزند و از تمام جهات به نحوی میگردانند تا همه برگها به طور یکنواخت حرارت ببینند. در این موقع باید دقت کافی به عمل آید تا برگها پس از نزدیک شدن به مرحله سوختن، فوراً از گرما دور شده، در داخل سبدهای آماده، جای داده شوند تا خنک و سرد گردند. سپس آنها را در درون کیسههائی به مقدار 7 تا 10 کیلوگرم جای میدهند. با این روش چون برگها تحت تأثیر گرما و از بین رفتن آنزیمها، تخمیر حاصل نمیکنند از این جهت رنگ سبز آنها حفظ میشود. کیسههای محتوی برگها را تحت اثر ضربات قوی قرار میدهند تا حجم محتویات کیسهها، کم شود و به دو سوم حجم اولیه کاهش یابد. روز بعد برگها را به حالت گسترده، تحت اثر گرما قرار میدهند به طوری که برگها، حالت تاب خورده پیدا نمایند. در این موقع برگها، آماده جور شدن است و آنها را برحسب ابعاد که مربوط به جوان یا مسن بودن برگها میباشد از هم جدا میسازند و معمولاً 3 نوع مشخص از آنها به دست میآورند. خاتمتاً یک بار دیگر نیز برگها را ضمن چرخ دادن، به مدت یک ساعت حرارت میدهند تا به کلی خشک شوند ضمناً برای آنکه رنگ سبز برگها پررنگ تر جلوه کند، برگها را به غباری از گرد سولفات کلسیم (3 قسمت) و نیل (2 قسمت)، آلوده مینمایند و در حالی که برگها هنوز گرم میباشند آنها را بستهبندی میکنند. امروزه طرز تهیه چایها با دستگاههای اتوماتیک و پیشرفته انجام میگیرد.
طبیعت:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.
نحوه مصرف چای سبز:
معمولاً به صورت دم کرده استفاده میکنند.
خواص درمانی:
آنتی اکسیدان قوی و آرامبخش، لاغر کننده و ضد چسبندگی پلاکتها، تصفیه کننده خون و مقوی اعصاب، بازکننده رگها و جلوگیری کننده از بروز انواع سرطانها، مانع از لخته شدن خون در عروق و مقوی کبد، کاهنده فشار خون و ضد اسهال، مصون کننده بدن در مقابل بیماریها و جلوگیری کننده از کرم خوردگی دندانها، افزاینده طول عمر و تأمین کننده اکسیژن و مواد غذاییِ مغز، کاهنده کلسترول و چربی سوز، محرک قوای جنسی و تقویت کننده کلیهها، دفع کننده سموم از بدن و شفاف کننده پوست میباشد. در ضمن برای افسردگی، حبس البول، یرقان، بیماریهای کلیه و سردرد نیز مفید است. چای سبز در تحقیقات مختلف به دست آمده از نظر خواص درمانی آثاری قویتر از چای سیاه نشان داده است.
منبع مقاله : صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.