چهارشنبه گذشته، جلسهای پیرامون بررسی مسائل ارزی با ریاست اسحاق جهانگیری، معاول اول رئیسجمهور با حضور تعدادی از مسئولان اقتصادی دولت و جمعی از کارشناسان اقتصادی از طیفهای مختلف سیاسی برگزار شد.
صرفنظر از مباحث مطرح شده، حضور منتقدان دولت در این جلسه بود. دولت پیش از این هم جلسات متعددی را با منتقدان خود از گرایشهای مختلف سیاسی برگزار کرده و پس از شنیدن انتقادات و دریافت پیشنهادات، آنها را در تصمیمات خود لحاظ کرده است. برای مثال در مورد قراردادهای نفتی IPC ، دولت 6 جلسه با منتقدان برگزار کرد و در اقدامی بیسابقه، آقای جهانگیری پس از شنیدن انتقادات، مصوبه هیات دولت در این زمینه را 2 بار به دولت بازگردانده و آن را تصحیح کردند.
نمونههای مشابه همکاری دولت با منتقدان را در موارد متعدد و در موضوعات مختلف ازجمله برجام و مسائل ارزی را طی سالهای گذشته شاهد بودهایم. تا آنجایی هم که به دیدهبان شفافیت و عدالت مربوط میشود، دولت و بهویژه آقای جهانگیری همکاریهای لازم را از خود نشان دادهاند و به درصد قابلتوجهی از نامهنگاریهای ما پاسخ مثبت دادهاند.
این رویکرد، نشانهای از سعه صدر و اعتماد دولت نسبت به منتقدان و گامی به سوی تفاهم ملی است. گفتوگو با منتقدان و شنیدن نظرات آنها میتواند به یک رویه تبدیل شود و این روند میتواند در عرصههای مختلف استمرار داشته باشد و در اتخاذ تصمیمات ملی سازنده باشد.
با وجود برخی اظهارنظرهای رئیسجمهور درباره منتقدان، تساهل، سعه صدر و تحمل اظهارات منتقدان از سوی دولت در عمل قابل تقدیر و ارزشمند است. زمینههای چنین رویکردی هم در دولت و در میان منتقدان دولت وجود دارد. از طرف دیگر، برای جلب اعتماد عمومی هماکنون ما نیازمند تفاهم در سطوح بالای سیاسی و ملی هستیم. این دیدگاه وجود دارد که برای رسیدن به تصمیمات و تفاهم در عرصههای اقتصادی و اجتماعی باید در سطوح بالاتر تفاهم ملی لازم میان جناحهای سیاسی شکل بگیرد تا تصمیمات سخت زودتر و بهتر به اجرا درآید.
هرچه تفاهم میان سیاستمداران بیشتر باشد اعتماد مردم به حکومت بیشتر شده و تفاهم و اعتماد میان مردم هم تقویت میشود و همچنین ظرفیت سیاستپذیری جامعه افزایش پیدا میکند. اگر یک حکومت اعتماد مردم را با خود نداشته باشد، حتی اگر بهترین سیاستگذار هم باشد، سیاستهای آن حکومت در جامعه پذیرفته نخواهد شد و با بیاعتنایی مردم مواجه خواهد شد بنابراین سیاستهای دولت به شکست خواهد انجامید.
اما در جایی که تفاهم وجود داشته باشد، بهدلیل اینکه تصمیمات با مشورت همهجانبه اتخاذ میشود، باعث میشود که تصمیمات بهصورت کارشناسی اتخاذ شوند. در چنین شرایطی است که میتوان به موفقیت سیاستها و تصمیمات دولتها امیدوار بود. باید درنظر داشت در عالم سیاست بهدلیل اینکه به عرصه قدرت نزدیکتر است، تفاهم میان افراد و گرایشهای مختلف سیاسی ممکن است کمی زمانبر باشد اما هیچ تفاهمی غیرممکن نیست.