بیماری هوچکین چیست؟
هوچکین(Hodgkin) یک نوع خاص از لنفوم یا سرطان است که با رشد غیر طبیعی سلول ها در دستگاه لنفاوی همراه است. پیشرفت های جدید در زمینه تشخیص و درمان این بیماری باعث شده است که تعداد زیادی از بیماران بهبود یابند. در این بیماران با تشخیص زودرس و درمان مناسب، میزان بهبود افزایش خواهد یافت. گر چه بیماری هوچکین ممکن است در تمامی سنین دیده شود، شایع ترین سن شیوع آن بین 20 تا 50 سالگی است.با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با بیماری هوچکین آشنا شوید.
بیماری هوچکین چیست؟
بیماری هوچکین دریک منطقه دستگاه لنفاوی و معمولاً در گره لنفی ایجاد می شود. اگر این بیماری به موقع کشف و درمان نشود، ممکن است در تمام دستگاه لنفاوی پخش گردد. هوچکین می تواند باعث درگیری ریه، اعضای داخل شکم و استخوان ها شود. با گسترش بیماری، گویچه های سفید طبیعی کاهش یافته، در مقابله با عفونت ها اختلال ایجاد می شود. بنابر این بیماران مبتلا به هوچکین ممکن است مستعد ابتلا به عفونت ها ی گوناگون گردند.
- انواع مختلفی از لنفوسیت وجود دارد. آنها بخش جدایی ناپذیر سیستم ایمنی و آنتی بادی بدن را تشکیل می دهند.
- لنفوسیت ها در مغز استخوان ساخته شده و وارد جریان خون می شوند.
- همچنین لنفوسیت ها در عروق لنفاوی (که شبکه ای از رگ های میکروسکوپی بوده که مایعات داخل بافت ها را تخلیه کرده و به سیستم گردش خون برمی گردانند) نیز جریان دارند.
- سیستم لنفاوی شامل اندام های کوچکی به نام گره های لنفاوی نیز می شود. خوشه هایی از این گره ها در جاهای مختلف بدن از جمله گردن، کشاله ران و زیر بغل وجود دارد. طحال بخشی از این سیستم است.
- لنفوسیت ها نوع غالب سلول ها در بافت های لنفوئید مانند مغز استخوان، غدد لنفوای، کبد و طحال می باشند.
- لنفوسیت ها و بافت لنفاوی در دستگاه گوارش، پوست، ریه ها و سیستم اعصاب مرکزی نیز وجود دارد.
- در واقع می توان لنفوسیت ها را در هر قسمتی از بدن یافت لذا سرطان های ناشی از آنها نیز می توانند در هر کجای بدن رخ بدهند.
لنفوم ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
بیماری هوچکین
در این حالت لنفوسیت های سرطانی یکی از اعضای خانواده لنفوسیت های B می باشند. این سلول ها، سلولهای بالغی بوده که به سلول های اصلی تولید آنتی بادی در بدن مربوط می شوند.
لنفوم غیر هوچکین
یک گروه از تعداد بسیار متنوعی از بیماری ها بوده که می توانند از هر یک از انواع لنفوسیت ها مشتق شوند (سلول های B، T و فرم های نادر تر)
----------------------------------------------------------------------------
میزان شیوع بیماری هوچکین چقدر است؟
سالانه در انگلستان حدود 1500 مورد جدید از ابتلا به بیماری هوچکین تشخیص داده می شود. این بیماری معمولا در افرادی بین سنین 20 تا 40 سال بروز می کند.
----------------------------------------------------------------------------
علل بیماری هوچکین چه چیزهایی هستند؟
علت این بیماری ناشناخته است. به احتمال زیاد این بیماری به علت تعامل بین عوامل ژنتیکی که به ارث برده می شوند و عوامل محیطی که می توانند آغاز گر بیماری باشند به وجود می آید.مطالعات اخیر نشان می دهد که ویروسی که باعث بروز تب غده ای می شود نیز می تواند در ابتلا به بیماری هوچکین نقش داشته باشد.
----------------------------------------------------------------------------
علائم بیماری هوچکین چه چیزهایی هستند؟
اولین نشانه معمولا یک ورم سفت و بدون درد در غدد لنفاوی می باشد. هنگامی که که غدد لنفاوی در پاسخ به عفونت های موضعی بزرگ شده، معمولا دردناک نیز می شوند. متورم شدن بدون درد نشان از یک اختلال در خود لنفوسیت ها مانند لنفوم می باشد.
سایر علائم بیماری هوچکین عبارتند از:
- خستگی
- کاهش وزن
- تعریق شدید شبانه
- تب
- خارش عمومی پوست
- احساس درد در غدد بعد از نوشیدن الکل (نادر است.)
----------------------------------------------------------------------------
تشخیص بیماری هوچکین چگونه است؟
بیماری هوچکین غدد لنفاوی را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است خود را در قسمت های عمیق تر بدن پنهان کند. پزشک برای تشخیص بیماری آزمایش هایی را برای شما تجویز خواهد کرد. رایج ترین این آزمایش ها عبارتند از:
- نمونه برداری از غده لنفاوی ای که به نظر می رسد آسیب دیده و آزمایش کردن آن
- نمونه برداری از مغز استخوان در استخوان لگن
- عکس برداری با اشعه X
- CT scan که ممکن است به صورت سراسری و از کل بدن به عمل بیاید.
- اسکن PET
این آزمایش ها می توانند مرحله بیماری را تشخیص دهند. در مرحله اول بیماری، تنها یک خوشه از غدد لنفاوی تحت تاثیر قرار می گیرد. در مرحله دوم این بیماری به دو یا چند خوشه که همگی در یک طرف از دیافراگم قرار دارند آسیب می رساند.
دیافراگم عضله ای در بالای شکم و زیر شش ها است که بخش بالا و پایین بدن را از هم جدا می کند.مرحله سوم این بیماری شامل تحت تاثیر قرار گرفتن غدد لنفاوی در هر دو طرف دیافراگم شده و مرحله چهارم شامل درگیر شدن سایر بافت ها به جز غدد لنفاوی و طحال (مانند کبد و یا مغز استخوان) می باشد.افرادی که بیماری آنها علائم خاصی ندارد را در دسته A و بیمارانی که علائمی عمومی مانند تب و کاهش وزن را تجربه می کنند در دسته B طبقه بندی می شوند.
----------------------------------------------------------------------------
درمان هوچکین
تعیین مرحله بیماری نقش بسیار مهمی در روند درمان وی دارد . البته اندازه غدد لنفاوی درگیر ، علائم بیماری ، سن و عوامل دیگری نیز در تعیین روند درمان مؤثر هستند .بیماران مبتلا به هوچکین با صلاحدید پزشک معالج خود ممکن است علیه آنفلوانزا ، ذات الریه و مننژیت واکسینه شوند . برای درمان هوچکین ممکن است از روش های شیمی درمانی و رادیودرمانی استفاده شود .
باید توجه داشت درمان هوچکین با داروهایی انجام می شود که اغلب دارای عوارض جانبی هستند که البته گریزی از آنها نیست .همانطور که اشاره شد نتیجه درمان یک بیمار هوچکین به عوامل مختلفی از قبیل مرحله بیماری ، پاسخ بیمار به درمان ، سن بیمار و سلامت عمومی وی دارد . در ضمن پاسخ به درمان نه تنها در مورد هوچکین بلکه در تمامی بیماریها از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است چون انسانها به دلایل ژنتیکی و محیطی با هم تفاوت دارند .
بعضی از عوارض جانبی درمان عبارتند از : تهوع و استفراغ و گلودرد ، مشکلات بلع غذا
بهرحال در طی درمان بهتر است در رژیم های غذایی به پروتئین و کالری کافی توجه نمود .
پیگیریهای پس از درمان هوچکین
باید توجه داشت که بسیاری از بیماریها ممکن است پس از بهبود اولیه عود کنند و هوچکین نیز از این قاعده مستثنی نیست . لذا یک بیمار هوچکین پس از درمان باید بطور منظم تحت مراقبت و معاینات پزشکی قرار گیرد . که البته این پیگیریها از مهمترین قسمتهای درمان هستند و یک بیمار هوچکین باید کوچکترین تغییرات سلامت خود را به پزشک معالج خود اطلاع دهد .
تشخیص بیماری هوچکین
چون علت بیماری هوچکین نا معلوم است، در حال حاضر پیشگیری ازآن امکان پذیر نیست. ولی تشخیص زود هنگام و درمان مناسب نتایج خوبی به همراه دارد.
معمولاً اولین علامت، پیدا شدن یک غده لنفاوی بزرگ و بدون درد است ک معمولاً در گردن وگاه در زیر بغل یا کشاله ران دیده می شود. این غدد لنفاوی گاه در هنگام استحمام یا اصلاح کردن موهای بدن کشف می شوند. غدد لنفاوی ممکن است در اثر عفونت ها یا بیماری های دیگر غیر از بیماری هوچکین نیز بزرگ شوند ولی غده لنفاوی که بیش از یک ماه بزرگ بماند چه دردناک باشد چه نباشد باید توسط پزشک معاینه گردد. غده لنفاوی عفونی معمولاً دردناک است.
گاه علایم دیگری نیز دربیمار مبتلا به هوچکین دیده می شود که عبارتند از:
- تب طول کشیده ای که علت آن مشخص نیست.
- عرق شبانه توجیه ناپذیر. گاه این تعریق آن قدر زیاد است که بیمار مجبور به تعویض ملحفه می گردد.
- خارش بدن
- دردهای غیرطبیعی پشت یا شکم
- کاهش وزن غیر طبیعی
- تنگی نفس
بیشتر موارد هوچکین به ویژه اگر در مراحل اولیه شناسایی گردد، قابل درمان است. بنابر این برای کشف احتمالی غدد لنفاوی بزرگ شده، گردن، زیربغل و کشاله ران، خود را به طور منظم معاینه کنید.
این علائم در بیماری های دیگری غیراز هوچکین نیز شایع است ولی در صورت بروز این علائم برای از دست ندادن شانس تشخیص زود هنگام این بیماری، باید به پزشک مراجعه کرد.
پس از مراجعه به پزشک، وی تاریخچه کاملی از وضعیت پزشکی فرد تهیه می کند. آنگاه معاینه پزشکی به عمل خواهد آمد. اگر حالت غیرطبیعی درگره لنفاوی مشاهده نماید، آن گره لنفاوی برداشته می شود ودر زیر میکروسکوپ مطالعه می گردد. این آزمایش مشخص خواهد کرد که ضایعه خوش خیم یا بدخیم است.
اگر نتیجه نمونه برداری مشخص کند بیماری هوچکین است، آزمایش های تکمیلی زیرانجام می شود:
- پرتونگاری قفسه سینه
- آزمایش خون
لنفانژیوگرافی : به معنی تزریق ماده حاجب به داخل سیستم لنفاوی و سپس تهیه رادیو گرافی ازآن که نشان دهند ه وضعیت سیستم لنفاوی و میزان گسترش بیماری درآن است.
- سی تی اسکن شکم
- آزمایش مغز استخوان
- نمونه برداری از اعضای داخل شکم برای نشان دادن گسترش بیماری به این اعضاء
- ممکن است انجام تمام این بررسی ها دریک فرد لازم نباشد. تصمیم گیری در باره بررسی های لازم توسط پزشک معالج صورت خواهد پذیرفت.
----------------------------------------------------------------------------
عوارض احتمالی هوچکین
- گسترش سرطان به سایر نقاط بدن
- ناباروری در مردان در اثر درمان
- بیماری های قلب یا ریه ، کم خونی ، کم کاری تیرویید، و عفونت ها
بیماری هوچکین به خوبی به درمان پاسخ می دهد. دربیشتر موارد بیماران به طور سرپایی درمان می شوند. درمان بیمار می تواند با پرتو درمانی یا شیمی درمانی یا ترکیبی از هر دو صورت پذیرد.
در پرتو درمانی سعی می شود با استفاده از پرتوهای پر انرژی X یا اشعه های ناشی از کبالت در منطقه درگیر شده توسط بیماری، سلول های سرطانی با حفظ بافت های سالم از بین برده شوند. خوشبختانه درمراحل اولیه، آسیب بیماری به دستگاه لنفاوی محدود می باشد و از این رو درمان مناسب با پرتودهی به قسمتی یا تمام دستگاه لنفاوی باعث بهبود بیماران خواهد شد.
شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی درتمام بدن استفاده می شود. پزشکان مقادیری از داروهای شیمی درمانی را استفاده می کنند که با حداقل صدمه به بافت های سالم بدن بتوان سلول های سرطانی را از بین برد. داروهای شیمی درمانی در تقسیم و رشد سلول های سرطانی اثر گذاشته و باعث تأخیر رشد سلول ها می شود و بیماران ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی را دریافت می کنند.
هر دو روش درمانی ذکر شده می تواند عوارض نامطلوبی را ایجاد نماید. پرتو درمانی ممکن است باعث واکنش پوستی، تهوع، استفراغ و احساس خستگی شود. تمامی این عوارض را با استراحت مناسب و تغذیه خوب می توان تخفیف داد. بعد از قطع پرتو درمانی، این عوارض از بین خواهد رفت.
شیمی درمانی ممکن است باعث تهوع، استفراغ، اسهال، ریزش مو ، کم خونی ، خونریزی خود به خود، افزایش بروز عفونت وهمچنین زخم های دهانی شود. این عوارض درتمام بیماران دیده نمی شود، در تمام آنها نیز به یک شدت ظاهر نمی گردد و بعد از درمان از بین خواهد رفت.
بررسی های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون و مغز استخوان ، لنفانژیوگرام (روشی تشخیصی که با تزیق ماده حاجب به درون مجاری لنفاوی و عکس برداری با اشعه ایکس دستگاه لنفاوی بررسی می شود)، نمونه برداری از گره های لنفاوی ، سی تی اسکن قفسه سینه و شکم ، و عکس برداری از قفسه سینه
سعی کنید در مورد درمان بیماری و شانس معالجه خود مثبت بیاندیشید. داشتن دیدگاه ذهنی خوب و مثبت کمک بسیار مهمی در بهبود بیماری است .
درمان ممکن است به طریق زیر انجام گیرد:
تنها اشعه درمانی (استفاده از امواج پرانرژی [ تولید شده توسط دستگاه های اشعه ایکس مخصوص ، دستگاه های کبالت و سایر دستگاه ها ] برای درمان بعضی از انواع سرطان )، شیمی درمانی (درمان سرطان با تزریق داروهایی که سلول های سرطانی را بدون آسیب رساندن به بافت سالم از بین می برند)، یا ترکیب این دو روش
بهداشت مناسب و دهان در جلوگیری از بروز زخم های دهانی به هنگام شیمی درمانی مؤثر است .
مردانی که تحت درمان قرار می گیرند ممکن است تمایل داشته باشند که اسپرم خود را ذخیره کنند تا اگر نابارور شوند بتوانند با روش های کمکی بچه دار شوند.
داروها
داروهای ضد سرطان . داروها ممکن است باعث اثرات جانبی یا واکنش های نامطلوب در بعضی از بیماران شوند. علایم جدید ممکن است به علت دارو، خود بیماری اصلی ، یا بروز یک بیماری جدید پدید آیند. اثرات جانبی ناشی از دارو معمولاً با سازگار شدن بدن با آن یا قطع دارو ناپدید می شوند.
فعالیت
- تا حدی که قدرتتان اجازه می دهد فعال بمانید.
- رژیم غذایی
- رژیم خاصی توصیه نمی شود.
- در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم بیماری هوجکین را دارید.
- اگر یکی از موارد زیر به هنگام درمان رخ دهد: ـ تب ـ علایم عفونت (قرمزی ، تورم ، درد خود به خودی یا به هنگام لمس ) در هر کجای بدن ـ تورم پا و ساق پا ـ ناراحتی به هنگام ادرار کردن یا کاهش میزان ادرار در روز
- اگر احساس می کنید که دارو باعث بروز علایمی شده است .
خواهشمندیم اگر سوال یا نکته‌ای برای مطلب بیماری هوچکین چیست؟
در ذهن شما باقی مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
----------------------------------------------------------------------------
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
